به گزارش گروه علم و آموزش ایران اکونومیست از پایگاه اطلاع‌رسانی ساینس‌دیلی، پژوهشگران دانشگاه جورجیا آمریکا به سرپرستی الیوت آلبرس و کیم هامن اساتید رشته علوم اعصاب با استفاده از فناوری ویرایش ژنی کریسپر توانستند عملکردهای مسیر پیام‌رسانی موادشیمیایی را در همسترها از بین ببرند، این مسیر نقشی بنیادین در تنظیم رفتار اجتماعی پستانداران ایفا می‌کند.
هورمون وازوپرسین و پذیرنده‌ای که روی آن عمل می کند موسوم به ژن Avpr۱ پدیده های اجتماعی گسترده ای را از همکاری، ارتباطات اجتماعی، جفت‌یابی، پرخاشگری تا سلطه‌جویی تنظیم می کند. مطالعه جدید که گزارش کاملی از آن در نشریه آکادمی ملی علوم (آمریکا) در آن منتشر شده است، نشان می دهد بی‌اثر کردن گیرنده ژن Avpr۱ در همسترها و حذف عملکرد هورمون وازوپرسین روی آن ممکن است و این اقدام می تواند به شدت ظهور رفتارهای اجتماعی را تغییر دهد.
الیوت آلبرس گفت: ما واقعا از نتیجه شگفت‌زده شدیم. انتظار داشتیم وقتی فعالیت وازوپرسین را متوقف کردیم؛ میزان رفتارهایی مانند پرخاشگری و سلطه‌جویی کاهش یابد اما نتیجه معکوس بود.
بر اساس این گزارش، در عوض همسترهایی که گیرنده نداشتند میزان بسیار بیشتری از رفتار ارتباطات جتماعی نسبت به همتایان خود نشان دادند که گیرنده های آنها تغییر نکرده بود. افزون بر این، تفاوت های جنسیتی متداول مشاهده شده در رفتار پرخاشگری در هر دو جنس همستر نر و ماده از رفته بود و آنها میزان بیشتری پرخاشگری نسبت به حیوانات دیگر از یک جنسیت نشان می دادند.
این محقق تصریح کرد: این یافته نتیجه ای تکان دهنده بود، حتی با اینکه می دانیم هورمون وازوپرسین با فعالیت در چند بخش مغز رفتارهای اجتماعی را افزایش می دهد، ممکن است تاثیرات گسترده ژن Avpr۱ بازدارنده باشد.
آلبرس گفت: آنطور که فکر می کردیم این سیستم و کارآیی آن را نمی شناسیم. یافته های فعلی که برخلاف علم گذشته و منطق است به ما می گوید باید در مورد عملکردهای این گیرنده ها در سراسر پیرامون مغز مطالعه کنیم و نه فقط در مناطق مشخصی از آن.
وی تصریح کرد: این مطالعه با استفاده از همسترهای تغییرژن‌یافته گامی مهم به جلوست. طراحی همسترهای تغییر ژنی کار آسانی نیست، اما مهم است بدانیم مدار عصبی که در رفتارهای اجتماعی انسان ها دخیل است و مدل ما ارتباط کاربردی زیادی سلامت انسانی دارد. فهمیدن نقش هورمون وازوپرسین در رفتار برای کمک به تعیین راهبردهای درمانی کارآمد و بالقوه جدید برای طیفی از بیماری های عصبی‌روانی لازم است.
کیم هامن اساتید رشته علوم اعصاب هم گفت: همسترهایی که در این مطالعه استفاده شدند، نوعی همستر سوری (معمولی) بودند که در مطالعات مرتبط با رفتارهای اجتماعی از جمله پرخاشگری و ارتباطات بسیار از آنها استفاده می‌شود. این نوع از همستر گونه ای است که هورمون وازوپرسین اولین بار در آن مشاهده و تاثیر آن در زمینه اجتماعی تایید شد. همسترها مدلی مناسب برای مطالعه رفتارهای اجتماعی هستند زیرا نظم اجتماعی آنها نسبت به حیوانات دیگر مانند موش بیشتر شبیه انسان است حتی با اینکه موش ها بیشتر حیوانات آزمایشگاهی به شمار می آیند. همسترها از جهات دیگر نیز بین حیوانات آزمایشگاهی منحصر به فرد هستند.
وی افزود: واکنش آنها به استرس بیشتر از بقیه جانوران جونده شبیه انسان است و در مواقع استرش هورمون کورتیزول را دقیقا مانند انسان ترشح می کنند. همچنین به بسیاری از سرطان هایی مبتلا می شوند که انسان ها را نیز مبتلا می کند، حساسیت آنها در برابر بیماری هایی مانند سارس و کووید-۱۹ نیز مانند انسان است.
