در حالی که اگر هر دانش آموزی از همان ابتدا استعداد سنجی بشود و بر اساس آن آموزش ببیند در پایان تحصیلات خود می تواند توانمند و با استعداد در رشته خود وارد بازار کار بشود و دیگر نیازی به اشتغال زایی دولت ندارد؛ به عبارتی دیگر اگر دولت‌ها انرژی و هزینه را به جای انتهای زنجیره به ابتدای آن تزریق کند در عمل پاسخ بیشتری می گیرد. از سویی شیوه آموزش نیز نیازمند تغییر است تا یک دانش آموزی که نظام آموزشی مدعی گذراندن کلاس آموزش زبانی خارجی است بتواند پس از اتمام تحصیل به آن زبان مسلط باشد.
در کشورهای دیگر شیوه های آموزشی تفاوت‌های بسیار داشته است و متولیان نظام آموزشی می توانند صرفا با بررسی آنها به الگوبرداری از تجارب رایگان آنان و تطبیق آن بر پایه الگوها و ارزشهای اسلامی ایرانی اقدام کنند. امروز در بسیاری از مدارس کشورهای دیگر تکلیف خانه وجود ندارد؛ ساعات حضور دانش آموز در کلاس یک سوم زمان آموزشی را تشکیل می دهد؛ دانش آموزان از همان ابتدا استعدادیابی می شوند و در حوزه استعدادشان آموزش می بینند و همه دانش آموزان با هر میزان هوشی که داشته باشند در یک کلاس می نشینند و برچسب‌های باهوش و کم هوش در این مدارس جایی ندارد.
با مهرداد ویس کرمی عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس یازدهم در این باره به گفت‌وگو نشستیم.
وی در پاسخ به این سوال که ساختار نظام آموزشی کشورمان به چه زمانی باز می‌گردد و چند سال است که تغییر نکرده، بیان کرد: به بیانی به زمان تاسیس مدارس بر می‌گردد و تغییراتی داشته، اما به نظرم روح حاکم بر آن تغییری نکرده است.
ویس کرمی در خصوص اینکه تغییرات نظام آموزشی کشور ما چقدر با تغییرات نظام آموزشی سایر کشورهای دنیا همخوانی دارد، گفت: اگر بخواهیم این تغییرات را در سایر کشورها مقایسه کنیم باید گفت که تغییرات در آنها مانند نوزادی بوده و الان تبدیل به جوان رعنایی شده است. به عبارت دیگر تغییرات در برخی از کشورهای دنیا آنقدر جدی بوده که نمی توان نظام آموزشی ما را با آن مقایسه کرد. می‌توان گفت نظام آموزشی ما مطابق با زمان گذشته و مکتبخانه ها است و یا مثلا متعلق به زمانی است که ما تحصیل می‌کردیم و کنکور و مدارس ما تقریبا همان ساختار را دارند؛ مثلا امروز فقط مدارس تیزهوشان، شبانه روزی و... را اضافه کردیم که آنها نیز ارتقاء یافته همین سیستم هستند و ماهیت چندان جدیدی ندارند.
عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس در رابطه با بحث مهارت آموزی به دانش آموزان تصریح کرد: ایده مهارت آموزی از دهه ۶۰ مطرح است که مثلا در دهه ۶۰ طرحی با نام «طرح کاد» اجرا می شد و به این صورت بود که دانش آموز یک روز در هفته را در یکی از مشاغل مهارت آموزی می کرد و در نهایت نیز گزارشی درباره این شغل ارائه می کرد. به طور مثال با توجه به تحصیلم در آن دوره، خود من برای گذراندن این طرح به یک رادیاتورسازی می رفتم اما علاقه ای به این کار نداشتم و چون در رشته علوم تجربی تحصیل می کردم، از ابتدا به رشته پزشکی علاقه مند بودم.
تغییرات در برخی از کشورهای دنیا آنقدر جدی بوده که نمی توان نظام آموزشی ما را با آن مقایسه کرد. می‌توان گفت نظام آموزشی ما مطابق با زمان گذشته و مکتبخانه ها استویس کرمی با بیان اینکه از آن زمان به فکر موضوع مهارت آموزی بوده ایم، گفت: اما سوال این است که آیا قدم عملی در این راستا برداشته شده که بگوییم مثلا بازار کار فارغ التحصیل دبیرستانی بهتر شده است یا نه که مشاهده می کنیم چه در دانشگاه های علمی کاربردی و فنی و حرفه ای و چه مدارس ما این اتفاق نیفتاده است. بنابراین تغییر اساسی در آموزش و پرورش ما اتفاق نیفتاده است. در رابطه با اینکه چقدر مطلبی که به دانش آموز یا دانشجو آموزش می دهیم نیازی ضروری یا زاید است تغییر جدی احساس نمی شود. به طور مثال در زمان تحصیل رشته پزشکی حس می کردم بسیاری از مطالبی که به ما آموزش می دهند به درد ما نمی خورد و عملی هم نیست. به طور مثال اگر به عنوان پزشک می خواهید در درمانگاهی کار کنید، مشاهده می کنید که امکانات لازم وجود ندارد.
وی در رابطه با بحث جامعیت آموزشی بیان کرد: این مساله ای است که به جامعیت نگری در مورد شخصیت دانش آموز و دانشجو بر می گردد. مثلا اگر قرار است فرد پزشک شود باید بتواند از لحاظ شخصیت فردی، خانوادگی و اجتماعی نیز رشد کند و صرف نخبه بودن کفایت نمی کند. مثلا کتابی در رابطه با آرامش روانی نوشته ام که در آنجا می گویم دو مقوله عقل و هوش را داریم که متفاوت هستند؛ هر باهوشی عاقبت به خیر نمی‌شود، اما هر عاقلی عاقبت بخیر می شود؛ نه هر عاقلی نخبه است و نه هر نخبه ای عاقل است.
عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس با بیان اینکه باید در سیستم آموزشی‌مان در عین حال که روی هوش افراد کار می کنیم بر روی عقل آنها نیز کار کنیم، تصریح کرد: گفته می شود تا ۳۵ نوع هوش داریم که این موضوع در افراد مختلف است و وقتی فرد در زمینه متناسب با نوع هوش خود کار نکند موفق نبوده و با احساس شکست مواجه می شود. نکته دیگر این است که روی عقل افراد هیچ کاری نمی کنیم و نهایتا روی هوش آنها که منجر به مهارت خاصی می شود، کار می کنیم. ما پرورش عقل را در سیستم تعلیم و تربیتمان رها کرده ایم و صرفا به کار بر روی برخی از اقسام هوش مانند هوش شناختی چسبیده ایم.
ویس کرمی در پاسخ به سوالی در رابطه با اینکه در کمیسیون آموزش چه اقداماتی در رابطه با تغییر نظام آموزشی می توان انجام داد، گفت: باید جایگاه کمیسیون آموزش و دولت را مشخص کنیم. وظیفه مجلس قانونگذاری و ریل‌گذاری در این حیطه ها و وظیفه دولت اجرا است، بنابراین بار اصلی آموزش بر دوش دولت است.
وی یادآور شد: دولت زحمات خوبی در این رابطه کشیده است و در دولت های گذشته سند تحول بنیادین آموزش و پرورش نوشته شد. در همه دنیا نیز اینگونه است و برنامه بالادستی و درازمدتی نوشته می شود و طبق آن زمانبندی و برنامه اجرایی و آیین نامه نوشته می شود، اما به نظرم مشکل اصلی این است که این برنامه سال ها روی کاغذ ماند. البته علت‌های آن نیز مشخص است و مثلا در مقطعی مدیرانی داشتیم که اعتقادی قلبی به این موضوع نداشتند.
این نماینده مجلس یازدهم در رابطه با مانع اصلی دیگر بر سر راه تغییر نظام آموزشی کشور، اظهار کرد: مشکل این است که آن جامعیتی که باید یک وزیر آموزش و پرورش داشته باشد تا بتواند این موضوعات را با اشراف دنبال کند، گاهی به دلیل مسائل سیاسی اتفاق نمی افتد. یعنی مجالس و دولت ها به فرهنگ با عینک سیاسی نگاه کرده اند، لذا کمتر به دنبال افراد جامع الاطراف رفته‌ایم که این کشتی را بتواند هدایت کند.
ویس کرمی با اشاره به اینکه «در کشور چند وزارتخانه داریم که در مجالس و دولت ها همیشه سر انتخاب وزیر آن اختلاف است»، گفت: هر کسی در این وزارتخانه ها وزیر شود باید منتظر مسائلی باشد. نمایندگان در رای اعتماد روی آنها خیلی حساسند؛ بنابراین نتیجه این می‌شود که تا حدود زیادی سیاست تعیین کننده وزیر است. وقتی هم که سیاست دخیل باشد مانند این است که جو بکاریم و انتظار گندم داشته باشیم.
آن جامعیتی که باید یک وزیر آموزش و پرورش داشته باشد تا بتواند این موضوعات را با اشراف دنبال کند، گاهی به دلیل مسائل سیاسی اتفاق نمی افتد. یعنی مجالس و دولت ها به فرهنگ با عینک سیاسی نگاه کرده اند، لذا کمتر به دنبال افراد جامع الاطراف رفته‌ایم که این کشتی را بتواند هدایت کند وی عدم ورود مجلس در حیطه قانونگذاری آنچنان که وظیفه اش بوده را دلیلی دیگر دانست و تصریح کرد: در کمیسیون آموزش و تحقیقات تلاش کرده ایم کارهایی انجام شود اما هنوز هم با آن حالت آرمانی فاصله داریم. مثلا رتبه بندی معلمان جزء سند تحول بنیادین است، اما مجالس گذشته به این مساله ورود نکردند و امیدوارم حال که مجلس به موضوع ورود کرده است در آیین نامه نوشتن مساله لوث نشود.
عضو کمیسیون آموزش یکی از دلایل دیگر عدم تغییر سیستم آموزشی را عدم تناسب تحصیلات معلمین با حوزه تدریس آنها خواند و گفت: متاسفانه مجالس مختلف به موضوع نگاه پوپولیستی داشتند و در جذب معلم به شدت مشکل داریم و ۶۰ درصد معلمان ما به لحاظ جنسیتی، تخصصی و علمی تناسبی در رشته ای که تدریس می کنند، ندارند. حال چطور انتظار داریم کسی که آموزش موضوعی را ندیده در آن حیطه موفق باشد؟
ویس کرمی خاطرنشان کرد: یکی از مشکلات ما این است که برای بحث مهمی مثل آموزش و پرورش و حتی آموزش عالی نتوانستیم نیروی انسانی کارآمد را تربیت و جذب کنیم که این مساله هم به دلیل ساختار مریض جذبمان در آموزش و پرورش بوده، چرا که ساختاری سیاسی و پوپولیستی بوده است. البته این مساله علت های دیگری نیز دارد و به عنوان مثال اعتباری که برای تعلیم و تربیت در کشور می گذاریم کافی نیست و گویا آن را هزینه می دانیم و به آموزش و پرورش با دید مصرف کننده نگاه می کنیم، در صورتی که هرچه در آن بگذاریم سرمایه گذاری است.
عضو کمیسیون آموزش و تحققات مجلس یازدهم افزود: گاهی یک نفر، جهانی را زیر و رو می کند. اگر فرد را خلاق بار بیاوریم هم از عهده خودش بر می آید و هم اینکه کاری راه اندازی می کند. مثلا الان افرادی داریم که درس هم نخوانده اند، اما کارآفرین بوده و چندین نفر زیر دست او کار می کنند. موضوع دیگر عدم ثبات مدیریت کلان آموزشی است. وزیران آموزش و پرورش کشور معمولا بیش از سه سال وزیر نبوده اند و در مواردی هم با توجه به مسائل سیاسی و اختلافاتی که وجود داشته شخص را به گونه ای انتخاب کردیم که نتیجه ای نگرفتیم.
وزیران آموزش و پرورش کشور معمولا بیش از سه سال وزیر نبوده اند و در مواردی هم با توجه به مسائل سیاسی و اختلافاتی که وجود داشته شخص را به گونه ای انتخاب کردیم که نتیجه ای نگرفتیموی گفت: آموزش و پرورش ما ظرفیت بسیار خوبی در زمینه اشتغالزایی و کارآفرینی و ثروت خوبی هم در این رابطه دارد مانند استخر، سالن های ورزشی، هنرستان ها، زمین های کشاورزی و.. که مدیران آموزش و پرورش هیچ گاه به داشته های آموزش و پرورش با دید ثروت افزایی و درآمدزایی نگاه نکرده اند. البته این دید در مورد نیروهای مسلح نیز وجود داشته است و آنها رویکردشان را تغییر داده اند. مثلا قرارگاه خاتم کارهای عمرانی بسیاری انجام می دهد و در سدسازی کارهای عمرانی انجام می دهد که قابل رقابت با شرکت های خارجی است. دلیل این امر این است که نگاهمان به مسائل جامع نبوده و فکر نکردیم نیروی انسانی که تربیت می کنیم قرار است چه کاری انجام دهد.
عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس با بیان اینکه «ما خلاقیت را به دانش آموزان و دانشجویان‌مان آموزش نداده‌ایم»، تصریح کرد: مثلا ارتباط با مردم را به دانشجوی پزشکی آموزش نمی دهیم و لذا گاهی از بیمار کتک می‌خورد چون تعامل با بیمار و مردم را نیاموخته است. آدم نخبه پاستوریزه مانند زن زیبایی است که با زیورآلات فراوان در بیابانی پر از راهزن قدم بزند. نخبه گاهی مانند شهید چمران است که نقاش، تکاور است و از سوی دیگر رتبه اول فیزیک پلاسمای دانشگاه را دارد و گاهی هم کسی است که حتی نمی تواند برای خود یک نیمرو درست کند. این مشکل سیستم آموزشی ما است که نمی داند محصول خود را برای چه پرورش می دهد.
ویس کرمی یکی از مشکلات سیستم آموزشی ما را تقلیدی بودن آن دانست و گفت: ما حتی در تقلید از همان دوره قدیم هم موفق نبوده ایم و نگفته ایم از دستاوردهای آموزشی دنیا کمک بگیریم، اما باید آن را بومی کنیم. مثلا در رشته پزشکی در رابطه با درمان بیماری سل که در کشور ما جدی است اما در کشورهای غربی اینگونه نیست و باید متناسب با شرایط کشور خودمان آن را درمان کنیم. یا در حوزه فلسفه آنقدر در زندگی مردم در غرب رسوخ کرده اما در کشور ما هنوز در ماهیت و وجود گیر کرده ایم. حتی در دانشگاه های مادرِ کشور و به برخی رشته های علوم انسانی مانند فلسفه، تاریخ و ادبیات دیگر کسی وارد نمی شود و این نشان می دهد که چقدر ارزش ها تحت الشعاع قرار گرفته است.
وی در رابطه با اینکه چه راهکاری برای رفع مشکلاتی که بیان شد دارید، اظهار کرد: خلاء دیگری که وجود دارد این است که بحث استعدادیابی در کشور ما تقریبا وجود ندارد. شخصا معتقدم تا راس مجموعه ای مطلبی را درک نکند، موضوع با معاون حل نمی شود. سرِ یک مجموعه حداقل باید ۳۰ تا ۴۰ درصد موضوع را درک کند و بعد از متخصص بخواهد که به او کمک کند. در بحث استعدادیابی نیز وقتی مدیر کلان متوجه نیست و تمام وقت خود را در جلسات می گذراند، نمی توان امیدوار بود. یکی از آفات مدیران حضور در جلساتی است که تخصصی هم در آن ندارند. لزومی ندارد مدیران در همه جلسات شرکت کنند، بنابراین باید کسی را انتخاب کنیم که صاحب نظر باشد، ثانیا کسی باشد که مطلب را درک کند و ثالثا برای درست فکر کردن وقت بگذارد. مولوی تعبیری دارد که «ما نشسته می رویم» بنابراین مدیرانی داریم که نشسته باید بروند؛ یعنی اول فکر کنند و بعد تصمیم بگیرند.
بحث استعدادیابی در کشور ما تقریبا وجود ندارد. شخصا معتقدم تا راس مجموعه ای مطلبی را درک نکند، موضوع با معاون حل نمی شودرئیس کمیته آموزش و پزشکی مجلس افزود: باید آنقدر عقلمان رشد کند و آدم بزرگی شویم که به دنبال انسان‌های سالم و صالح برویم. ملاک ها باید ارزش، تخصص و انضباط باشد، اما وقتی ملاک تامین منافع باشد و آن را اساس رای قرار دهند فرد درست انتخاب نمی شود. به نظرم در ریل گذاری های آموزش، کمیسیون آموزش و تحقیقات می تواند در مجلس خیلی موثر باشد. مثلا در موضوع رتبه بندی معلمان یکی از چالش های ما این بود که آیا صرفا باید خواسته های نمایندگان را اجرا کنیم یا اینکه خواسته های دانش آموزان و والدین، فرهنگ، تاریخ و آینده کشور نیز مهم است و آن را نیز باید در نظر بگیریم.
ویس کرمی در رابطه با اقدامات مثبت این کمیسیون یادآور شد: کمیسیون آموزش چند کار مثبت انجام داده است که یکی از آنها رتبه بندی معلمین بود که ده سال مانده بود و کسی شهامت ورود به آن را نداشت و کمیسیون با فراز و فرودها و چالش هایی به آن ورود کرد. بحث بعدی در رابطه با مدارس غیر انتفاعی است که در این رابطه طرحی در کمیسیون در نوبت صحن قرار دارد و موضوع آن اصلاح قانون مدارس غیر انتفاعی است که حدود ۹ تا ۱۲ ماده دارد. این طرح با توجه به تجربیاتی که در گذشته وجود دارد بحث مدارس غیرانتفاعی را ساماندهی خواهد کرد. موضوع دیگر نیز ساماندهی کارکنان آموزش و پرورش است.
وی در رابطه با قانون جهش دانش بنیان گفت: این قانون در سال ۸۹ تصویب شده و الان بازنگری شد که طرح مترقی و عالی شده است و تقریبا مشکلات اساسی را از پیش پای شرکت های دانش بنیان بر می دارد که به زودی ابلاغ می شود و یکی از کارهای خوب کمیسیون آموزش است.
عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس خاطرنشان کرد: اگر ما بتوانیم بحث رتبه بندی، مدارس غیر انتفاعی و ساماندهی کارکنان را در آموزش و پرورش سر و سامان دهیم تا از فضای پوپولیستی نجات پیدا کند و به سمت واقعیات برود، پایه ای برای کار گذاشته شده است.
ویس کرمی در رابطه با بحث وارد کردن استعدادیابی به حوزه آموزش و پرورش و تغییر نظام آموزشی بیان کرد: کسی می تواند این کار را انجام دهد که خودش این راه را رفته باشد و برنامه مشخص و حساب شده ای داشته باشد و همچنین به او اجازه بدهیم کار کند. وزیری که خودش باید این کاره باشد، اما شاید تاکنون چنین وزیری را نداشته ایم. معتقدم مملکت ما خالی از چنین افرادی نیست. مثلا ما می گوییم وزیر بهداشت باید فوق تخصص داشته باشد، در صورتی که این فرد تا ۴۰ سالگی جز درس خواندن کاری نکرده است. چه اشکالی دارد که مثلا یک لیسانس بهداشت را وزیر بهداشت انتخاب کنیم. بنابراین اولا نباید آنقدر شاخ و برگ به این منصب داد چرا که او یک خادم است و ثانیا باید توانایی مدیریت داشته باشد چون نیاز به فکر او داریم که باید جامع نگر باشد یا مثلا می گوییم وزیر علوم باید استاد تمام باشد تا دیگران او را بپذیرند، در صورتی که این فرد باید جامع نگر باشد.
وی با اشاره به اینکه با انتخاب سه وزیر اقتصاد، کشاورزی و علوم مخالف بودم، گفت: هر کدام دلیلی داشت که به طور مثال به وزیر کشاورزی گفتم شما در زمینه کشاورزی استخوان خرد نکرده اید و معاون وزیر علوم بودید. حال شاهد هستیم که مشکلات بروز پیدا کرده است.
ویس کرمی در پاسخ به این سوال که وقتی دولت می خواهد وزیر آموزش را پیشنهاد دهد، کمیسیون با آن مخالف باشد آیا دولت می تواند فشار بیاورد، تصریح کرد: همان طور که گفتیم تا وزیر این کاره نباشد نمی تواند به درستی کار کند، کمیسیون آموزش هم اگر این کاره نباشد نمی تواند وزیر درست را تشخیص دهد. سیستم گزینش ما سیستم نخبه پروری نیست؛ دموکراسی قعر عقلانیت بشر است. به عنوان مثال وقتی یکسری آدم بی سواد دور هم جمع شوند بیسوادتر می شوند. حتما باید حلقه واصله ای مانند عقل و دانش باشد که آنها را به بالاتر وصل کند. وقتی هر کسی با شاخص خود رای می دهد برآیند آن می شود اینکه نمایندگان به کمیسیونی بروند که گاهی امتیاز تخصصی آورده و یا با آشنایی لابی کرده است، بعد انتظار داریم که چنین کمیسیونی جامعه را متحول کند.
تا وزیر این کاره نباشد نمی تواند به درستی کار کند، کمیسیون آموزش هم اگر این کاره نباشد نمی تواند وزیر درست را تشخیص دهد. سیستم گزینش ما سیستم نخبه پروری نیستوی افزود: ایده آلی که مد نظر داریم همه لوازم را می خواهد و اگر آن ایده آل را نمی بینید به این دلیل است که لوازم آن ایجاد نشده است. نخبه اجتماعی نمی تواند لزوما نخبه علمی برای ما باشد. اینکه بتوانیم رای مردم را جلب کنیم نیز نخبگی است. فردی مثل ترامپ نیز نخبه اقتصادی است و کار خود را به خوبی بلد بوده است. بنابراین باید بتوانیم کمیسیون آموزش را وارد بحث‌های تخصصی و حرفه ای خود کنیم تا فارغ از جو و فشارهای کمپین ها موضوعات را کارشناسی کند.
این عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس گفت: کمیسیون آموزش مجلس یازدهم در حوزه غیرانتفاعی، ساماندهی کارکنان آموزش و پرورش، رتبه بندی و دانش بنیان ها مسیری خوبی را طی کرده است.
عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس تاکید کرد: مثلا وقتی می خواهیم وزیر از خارج آموزش و پرورش بیاوریم، مطرح می کنند که چون گچ نخورده است نمی تواند! چه ایرادی دارد یک استاد صاحب نظر را برای وزارت انتخاب کنیم. مثلا ایرادی ندارد وزیر بهداشت یک لیسانس بهداشت باشد، اما سیستم را به خوبی بشناسد.
وی با بیان اینکه آنچه اکنون آفت خیلی از مسائل شده، تاثیر مسائل سیاسی و حاشیه ای بر جایگاه علمی است، تصریح کرد: در این رابطه تقریبا در دانشگاه کاری انجام نداده ایم؛ در کمیسیون هم گفتم که آنقدر درگیر رتبه بندی شدیم که متوجه نشدیم دانشگاه ها و وزارت بهداشت هم مربوط به کمیسیون آموزش و تحقیقات می شود. مثلا قانون عجیب و غریبی داریم که پزشک سهمیه منطقه محروم تا ۱۱ سال حق تخصص گرفتن ندارد و ۲۲ سال باید در این منطقه بماند که این قوانین واقع بینانه نیست. بنابراین در کمیته آموزش و پزشکی در این رابطه جلسه داریم تا در این خصوص بحث پزشکان منطقه محروم تصمیم گیری کنیم.
وقتی هر کسی با شاخص خود رای می دهد برآیند آن می شود اینکه نمایندگان به کمیسیونی بروند که گاهی امتیاز تخصصی آورده و یا با آشنایی لابی کرده است، بعد انتظار داریم که چنین کمیسیونی جامعه را متحول کندعضو کمیسیون آموزش و تحقیقیات در خصوصو اقدامات این کمیسیون افزود: تصمیم داریم که در خصوص پزشکان منطقه محروم در کمیسیون آموزش تصمیم گیری کنیم. در آموزش پزشکی رایزنی می کنیم که اصلاحاتی در پذیرش دانشجو انجام شود. همچنین در بحث اسلامی کردن دانشگاه‌ها، کمیسیون آموزش قدمی برنداشته است که امیدوارم در آینده این کار انجام شود. در رابطه با فنی و حرفه ای ها و علمی کاربردی ها و جهاد دانشگاهی گزارشاتی ارائه می شود ولی تحول اساسی در بحث آموزش هنوز اتفاق نیفتاده است و در همچنان بر همان پاشنه قبلی می چرخد.
ویس کرمی با اشاره به اینکه با توجه به بحث کرونا آسیب های جدی به بخش آموزش کشور وارد شد، تصریح کرد: نتایج و خسارات این مساله بعدها مشخص می شود. گاهی خود دانش آموزان و دانشجویانی که با توجه به این شرایط غیر حضوری درس خوانده اند اعلام می کنند که نمی توانند امتحان حضوری داشته باشند. کرونا به همه ارکان آموزش آسیب جدی زده است و صرف تحول در آموزش، تحول در تکنولوژی اتفاق نمی افتد.
وی در ادامه با اشاره به اینکه تکنولوژی از یک سو به کمک ما آمده و از سوی دیگر مانع رشد خلاقیت های فردی شده است، گفت: باید بر این موارد کار شود و کسی که می تواند بهتر این کار را حل کند دولت است چراکه دولت مدیریت واحد و منسجم تری دارد و از بالا به پایین ساختاری دارد که اطاعت می شود، اما در مجلس اینگونه نیست. در مجلس ملاکی برای گرد هم آمدن افراد وجود ندارد، همچنین شاخصی برای برتری افراد در مجلس وجود ندارد که محبور به رعایت آن باشد بلکه بحث رای است.
عضو کمیسیون آموزش افزود: نکته بعدی این است که مجلس تحت تاثیر مسائل بیرون از مجلس مانند مسائل عاطفی، اجتماعی و... قرار دارد. اما وقتی وزیر باشم می توانم از مجموعه پایین دست خود کار بخواهم. بنابراین معتقدم ابتدا باید راس این سیستم که وزیر است، آدمی باشد که با توجه به تحول مد نظر تجربه غنی داشته و بعد با برنامه شروع به کار کند.
ویس کرمی با اشاره به ایجاد کرسی های آزاداندیشی در کشور خاطرنشان کرد: یکی از ایده هایی که غربی ها تا حدودی در آن موفق بودند آزاد اندیشی است که در حیطه علمی تا حدود زیادی وجود دارد. بالاخره باید خوبی های تفکر و آموزش سنتی خودمان را بگیریم و بعد ببینیم در آن جهتی که غرب توانسته تغییر ایجاد کند، چه راهکاری داشته اند. لزومی ندارد که ما به آنجایی که غرب رسیده است برسیم چون پیش فرض های ما با آنها تفاوت دارد.
وی با تاکید بر اینکه تغییر روش ها مهم است، گفت: باید روش نوشتن کتاب و موضوعات را تغییر دهیم و هدف های نوشتنمان را عوض کنیم. چرا کتاب های آموزش و پرورش تغییر نمی کند، اگر این کتاب ها را تغییر می دادیم و به روزرسانی می کردیم موضوع کنکور نیز حل می شد.
عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس خاطرنشان کرد: وقتی از تحول در نظام آموزشی صحبت می کنیم اول باید رئیس کمیسیون این حرف را درک کند و بعد اعضای کمیسیون، پس از آن نیز باید رئیس مجلس و وزیر آموزش و پرورش این موضوع را درک کنند.
ویس کرمی با تاکید بر اینکه باید باب اندیشه ورزی و گفت و گو را در کشور و دانشگاه ها باز کنیم، تصریح کرد: باب گفت و گو در دانشگاه ها در رابطه با موضوعات مختلف باید باز شود. زمانی از بیان خیلی مطالب می ترسیدیم اما الان با توجه به فضای مجازی چیزی نمانده است که گفته نشده باشد، بنابراین باید باب گفت و گوی علمی را باز کنیم. البته منظور کار کلیشه ای مانند کرسی های آزاد اندیشی و استفاده از اساتید معروف که با پارتی در تلویزیون صحبت می کنند، نیست. مثلا در نقد آموزش و پرورش باب آزاداندیشی را باز کنیم و اجازه دهیم که دیگرانی که در رابطه با آن حرف برای گفتن دارند، نظر خود را بیان کنند.
وی با اشاره به اینکه چالش اصلی کشور که همه چالش ها روی آن سوار است، آموزش ماست، تصریح کرد: در مجلس حداقل ۶۰ عضو هیات علمی داریم که خیلی از آنها به کمیسیون آموزش و تحقیقات نیامدند، مثلا به کمیسیون صنایع و کشاورزی رفتند تا بتواند مشکلات حوزه انتخابیه شان را در این رابطه حل کنند، چرا که دید ریل گذاری برای آینده کشور وجود ندارد.
باب گفت و گو در دانشگاه ها در رابطه با موضوعات مختلف باید باز شود. زمانی از بیان خیلی مطالب می ترسیدیم اما الان با توجه به فضای مجازی چیزی نمانده است که گفته نشده باشد، بنابراین باید باب گفت و گوی علمی را باز کنیمعضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس در رابطه با اینکه کنکور نظام قدیم در آموزش و پرورش برچیده شد، گفت: در این رابطه قاطع در کنار دولت ایستادیم و گفتیم باید این نظام تغییر کند.
ویس کرمی یکی دیگر از مباحث مهم برای آموزش و پرورش را هزینه دادن برای آن دانست و تاکید کرد: وزیر باید برای آموزش هزینه کند، آبرو بگذارد و تلاش و شب نخوابی داشته باشد. گوهر گمشده آموزش عالی و آموزش و پرورش ما تقریبا آموزش است. در آموزش و پرورش تا حدودی تربیت را با قرائت های خودشان داشته اند، اما در آموزش عالی برای تربیت نیروی انسانی برنامه ای به جز بررسی‌های تئوری نداریم که خود مشکل دیگری است. لذا آدمی که تربیت می کنیم برای زندگی تربیت نمی کنیم و در واقع ماشین تربیت می کنیم.
وی در ادامه اضافه کرد: غربی ها در این زمینه خیلی قلم زده اند، چرا که قبلا در آنجا اتفاق افتاده و اثرات منفی آن را مشاهده کرده اند، بنابراین اندیشیده اند که چه باید کرد. خیلی از مسئولان ما شهامت جنگیدن با رسوم غلط و مشهورات را ندارند. در تصمیم گیری نیز اینگونه هستیم. اگر من به این نتیجه رسیدم که در نظام آموزشی کشور باید تحولی ایجاد شود، باید پای آن بایستم. اگر وزیری نمی تواند کاری انجام دهد باید استعفا کند. یقین دارم اگر وزیر این مدلی داشته باشیم که قدرت اقناع داشته و درست نیز رفتار کند، جامعه و مجلس نیز او را خواهند پذیرفت.
نماینده مردم خرم آباد گفت: اعتقادم بر این است انسان ها فطرت الهی دارند و حق و باطل را می فهمند ولو اینکه فرد بنا بر منافعش لگد به حق بزند. اگر هدفمان در آموزش واقعا این باشد که تحول ایجاد کنیم باید پای لرز آن نیز بنشینیم. اگر فرد مسوولیتی پذیرفت باید تاوان آن را هم بپذیرد. مردم دیر یا زود متوجه می شوند که چه کسی درست می گفت.
ویس کرمی خاطرنشان کرد: اگر بگویم چالش اصلی کشور آموزش است، شاید کسی باور نکند، اما فردی که می خواهد این آموزش را بدهد باید موضوع را با تمام وجود لمس کند و باید صاحب نظر باشد. قبول ندارم آدمی که اطلاعی از موضوع ندارد و حتی نمی داند چه کسی را به عنوان معاونش باید انتخاب کند، در راس مجموعه بیاید. حساب کنید اگر کمیسیون پای یک طرح خوب بایستد چه اتفاقی می افتد. مثلا در رابطه با استخدام آموزش و پرورش محکم بایستد و این روش را جمع کند چه اتفاقی خواهد افتاد. مجالس گوناگون از سال ۸۸ تا حالا با ۱۲ الحاقیه آموزش و پرورش را نابود کرده اند. در ۵۵ کشور دنیا رتبه پنجاهم را داریم، همچنین در تعیین شاخص ها در منطقه بین ۱۵ کشور رتبه سیزدهم را داریم. دستگاههای حاکمیتی اصلح، به خوبی می توانند اعمال سیاست کنند حتی اگر فشار نیز روی آنها باشد باز هم کار را تا حدودی به خوبی پیش خواهند برد؛ چرا که سیستم تحت فرمان او است و می تواند مهره‌چینی کند.
خیلی از مسئولان ما شهامت جنگیدن با رسوم غلط و مشهورات را ندارند. در تصمیم گیری نیز اینگونه هستیم. اگر من به این نتیجه رسیدم که در نظام آموزشی کشور باید تحولی ایجاد شود، باید پای آن بایستم. اگر وزیری نمی تواند کاری انجام دهد باید استعفا کندوی افزود: اما در نهادی مانند مجلس که هیچ کسی بهتر از دیگری نیست، اینگونه نمی باشد. جالب است که در قانون اساسی فرد در مجلس موضوعیت ندارد و این مجلس است که هویت دارد و تصمیم می گیرد. بنابراین دولت بهتر می تواند کار انجام دهد و بر این اساس مثلا برای وزارت علوم باید فردی به عنوان وزیر انتخاب شود که صاحب نظر بوده و به همه علوم دانشگاهی اشراف یا لااقل آگاهی داشته باشد.
ویس کرمی در پایان در پاسخ به این سوال که آیا شورای عالی فضای مجازی نظر خود را هم در رابطه با طرح صیانت اعلام کرده است، گفت: قرار بود ۶ ماده تصویب شود که حداقل دو ماده از آن تصویب شده بود. در صحبتی که با آقای قالیباف داشتم مطرح کردند که بعد از اینکه شورای عالی فضای مجازی نظر خود را بدهد بعد ما بررسی می کنیم که چه حیطه هایی به آنها ربط دارد و لذا مواردی که گفتند خلاف قانون اساسی است را تفکیک کرده و پیگیری می کنیم.
