در حال حاضر، عرضه‌های اولیه طی یکی دو سال اخیر و به دنبال افزایش تعداد فعالان بازار به یکی از موضوعات مورد توجه بازارسرمایه تبدیل شده و از طرفی دیگر همین موضوع بازارسرمایه را دچار آسیب هایی از این محل کرده است. معضلاتی که ناشی از ضعف دانش و آگاهی بسیاری از تازه واردان بورسی به موضوع ارزش گذاری اصولی و در کل فقدان دانش کافی در حوزه سرمایه گذاری در بورس باز می گردد.
براین اساس و در راستای ایجاد آرامش بیشتر و تحلیل مداری در سرمایه گذاری، روش «حراج» به میدان آمده تا بازار را از هیجانات موجود در عرضه های اولیه و معاملات ثانویه آن بیش از گذشته حفظ کند.
پیشتر روش بوک بیلدینگ، تنها راه در عرضه‌های اولیه به شمار می رفت، تا این که چد ماه پیش روش دیگری به نام «روش ترکیبی» با رویکرد تشویق مردم به خرید واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق‌ها و سرمایه‌گذاری غیرمستقیم به بازارسرمایه معرفی شد؛ اما اکنون شرکت فرابورس ایران در اقدامی جدید تصمیم دارد برای نخستین بار از روش «حراج» برای عرضه اولیه یک نماد در بازار دوم فرابورس خود استفاده کند.
نکته مهم عرضه اولیه روز شنبه، این است که انجام آن برای عموم نیست و تنها به سرمایه‌گذاران واجد شرایط، یعنی صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله و صندوق‌های مشترک اختصاص دارد.
براین اساس، روز شنبه بیستم آذر ماه، نماد «سغدیر» ۱۶۷.۵ میلیون سهم را برای اولین بار به روش جدید، عرضه اولیه می کند. این میزان معادل ۵ درصد از کل سهام سغدیر است که به روش حراج در بازار دوم فرابورس ایران عرضه می شود.
بنابر اطلاعیه شرکت فرابورس، قیمت مبنای هر سهم «سغدیر» ۱۴۵۰ تومان خواهد بود؛ به این ترتیب حداقل ارزش این عرضه اولیه ۲۴۳ میلیارد تومان خواهد بود و هر کد معاملاتی واجد شرایط می‌تواند حداکثر ۱۰ درصد از این عرضه اولیه یعنی ۱۶.۷۵ میلیون سهم خریداری کند.
نحوه اجرای حراج در عرضه اولیه
بر اساس دستورالعمل موجود، در پایان دورۀ سفارشگیری در عرضه به روش حراج، عرضه اولیه اوراق بهادار نماد «سغدیر» به شرح زیر انجام می‌شود:
۱. در صورتی که حجم کل سفارش‌های ثبت شده با قیمتی بیشتر یا مساوی قیمت مبنا (قیمت مبنا به عنوان کف قیمت در دوره سفارش گیری در عرضه به روش حراج است)، مساوی یا بیشتر از حجم اوراق بهادار قابل عرضه باشد، به سفارش‌ها به ترتیب از بالاترین قیمت و به قیمت سفارش خرید ثبت شده، سهام تخصیص داده می‌شود. در پایینترین قیمت قابل معامله، چنانچه حجم تقاضا بیشتر از حجم عرضۀ باقیمانده باشد، اوراق بهادار با در نظر گرفتن اولویت زمانی تخصیص داده می‌شود.
۲. در صورتی که عرضه در مرحله اول موفق بوده ولی حجم کل سفارش‌های ثبت شده با قیمتی بیشتر یا مساوی قیمت مبنا، کمتر از حجم اوراق بهادار قابل عرضه باشد، به سفارش‌ها به ترتیب از بالاترین قیمت و به قیمت سفارش خرید ثبت شده، سهام تخصیص داده می شود. در این حالت متعهد خرید ملزم به ورود سفارش خرید به قیمت مبنا و به میزان مابه التفاوت سفارش‌های وارده و تعداد اوراق بهادار قابل عرضه است.
لازم به ذکر است، به استناد تبصره ۴ ماده ۳ دستورالعمل مذکور (مبنی بر اینکه بورس می تواند محدودیت عدم مشارکت معامله‌گران برخط یا ایستگاه برخط گروهی را اعمال کند)، سفارشگیری تنها از طریق ایستگاه‌های معاملاتی (نامک) و ایستگاه‌های برخط گروهی امکانپذیر خواهد بود؛ همچنین مستند به ماده ۲۰ مکرر ۴ دستورالعمل مورد اشاره، طی دوره سفارشگیری، اطلاعات مربوط به سفارش‌های ثبت شده شامل حجم و قیمت سفارش‌ها و متقاضیان خرید منتشر نمی‌شود و کارگزاران، مشاور عرضه و متعهد عرضه نیز به اطلاعات مزبور دسترسی ندارند.
سهم ۱۲ درصدی «سغدیر» از سیمان کشور
چندی پیش، مدیر عامل وغدیر در معرفی برنامه عرضه شرکت‌های زیرمجموعه شرکت سرمایه گذاری غدیر در بورس با اشاره به درج نماد هلدینگ سیمانی غدیر و عرضه این شرکت، گفته بود این هلدینگ ترکیبی از شرکت‌های سیمانی «وغدیر» بوده و ۱۲ درصد سهم تولید سیمان کشور مربوط به این هلدینگ است.
امیرعباس حسینی همچنین بیان کرده بود که عرضه هلدینگ صنعت و معدن غدیر، یکی از بزرگترین عرضه های بورسی خواهد بود و برخی شرکت‌های دیگر همچون «فولاد غدیر ایرانیان» و «فولاد شاهرود» نیز در مسیر عرضه قرار دارند و با این روند، در پایان سال مالی آینده ترکیب دارایی بورسی «وغدیر» از مرز ۲۰۰۰، هزار میلیارد ریال عبور خواهد کرد.
سنا
