بیستمین دوره لیگ‌برتر بهانه‌ای شد تا سرویس ورزشی ایرنا در گفت وگو با کارشناسان به بررسی همه‌جانبه سطح کمی و کیفی این لیگ بپردازید. «جلال چراغپور» یکی از پیشکسوتان و مربیان فوتبال ایران در این گفت وگو ضمن انتقاد از ورود سرمایه به فوتبال و شهرت‌طلبی برخی از سرمایه‌داران این کار را دلیل پایین آمدن سطح کیفی فوتبال ایران دانست.
مشروح سخنان «جلال جراغپور» کارشناس فوتبال ایران در گفت و گو با ایرنا به این شرح است:
فوتبال در مسیر اُفت کیفی قرار گرفته است
فوتبال ایران در یک دهه گذشته از لحاظ فنی رشد چشمگیری نداشته؛ اگر مقایسه‌ای با بازیکنان گذشته داشته باشیم باید بگویم نسبت به سال ۲۰۱۰ کیفیت آن‌گونه که انتظار می‌رود تغییر نکرده است. در سال‌های ابتدایی لیگ برتر ما لژیونرهای زیادی در فوتبال جهان داشتیم و زمانی که فراخوان برای تیم ملی داده شد برخی از بازیکنانی که در لیگ سوئد یا اتریش بودند دعوت نشدند. اکنون کیفیت به‌شدت افت کرده است و می‌شود آن را در سطح بازی‌های لیگ مشاهده کرد.
بازیکنان خارجی لیگ برتر هم کیفیت لازم را ندارند
در گذشته بازیکنان بزرگی از خارج از کشور به لیگ ایران آمدند آنان اکثرا ملی‌پوش بودند اما به مرور زمان این بازیکنان رفتند و برخی از دلالان بازیکنانی از برزیل و دیگر کشورها وارد کردند که بیشتر در کار بنایی تخصص داشتند و فوتبال نیز بازی می‌کردند. یکی از دلایل این کار ورود پول به فوتبال بود، پولی که بیشتر بودجه دولتی است و با خود حاشیه و دلال‌بازی را آورد. این کار موجب شد تا در بیستمین فصل لیگ برتر شاهد افزایش نرخ قرارداد بازیکنان باشیم.
فوتبال ایران در جهان استثناست
هر قدر مقدار پولی که به باشگاه وارد شود، حاشیه نیز بیشتر خواهد شد، چرا که نظارتی بر هزینه کرد بودجه وجود ندارد. مشکل فوتبال ما این است که خود تولیدکننده پول نیست بلکه خروجی آن فقط هزینه است. این باعث شده که فوتبال ما در دنیا یک استثنا باشد. باشگاهی مانند آرسنال انگلیس در یک سده گذشته خود تولیدکننده ثروت بوده و با توجه به امکاناتی که در اختیار دارد هزینه‌ها را تامین خواهد کرد. سهام باشگاه، فروشگاه، هزینه بلیت‌فروشی، حامیان مالی و حق پخش، موجب شده تا این باشگاه به حیات اقتصادی خود ادامه دهد.
اگر این باشگاه یک بازیکن خارجی می‌گیرد چند برابر آن از راه‌های مختلف درآمد خواهد داشت اما در ایران این‌گونه نیست بلکه بودجه مصوب به دست مدیر یا مسوول باشگاه خواهد رسید و او نیز با هزینه گزاف پای قرارداد را امضا خواهد کرد.
بودجه دولتی هم نوسان دارد
تیم‌ها نباید تنها بر بودجه دولتی متکی باشند زیرا این بودجه تحت تاثیر شرایط مختلف نوسان دارد. یکی از نوسانات آن نیز زمانی بود که فروش نفت با مشکل مواجه شد و وزارت ورزش اعلام کرد، توانایی تیمداری را ندارد. آیا بهتر نیست تیم‌های مختلف در کنار بودجه دولتی چند مسیر درآمدزایی دیگر را تعریف کنند. نوسانات بودجه دولتی موجب شده تا تیم‌ها سیر نزولی پیدا کنند و در یک دوره کوتاه چنان محو شوند که مانند راه‌آهن و نفت تهران نامی از آن‌ها باقی نماند.
تیم‌های فوتبال ایران ورزشگاه اختصاصی ندارند که از فروش بلیت، بخش‌های مختلف آن درآمدزایی کنند. تنها باشگاه فولاد خوزستان است که شرکت فولاد یک ورزشگاه مجهز برای آن ساخته است. برای اقتصادی کردن فوتبال باید نگاه‌ها تغییر کند. این کار زمان نیاز دارد و این زمان نیازمند برنامه بلندمدت است متأسفانه در این زمینه ما عقب هستیم.
در ایران فوتبال برای سرگرمی است
در دنیا فوتبال به‌عنوان یک صنعت درآمدزا محسوب می‌شود و در ایران نیز چنین ادعایی می‌شود اما متأسفانه فوتبال ما اقتصادی نیست بلکه بیشتر جنبه هیجان و سرگرمی دارد. اکنون چند شبکه رسانه ملی در حال پخش فوتبال است؟ فوتبال اگر وارد مباحث اقتصادی شود بدون شک تحول بیشتری در آن ایجاد خواهد شد.
سرمایه‌گذاران ایرانی به دنبال شهرت هستند
در ایران نیز افراد زیادی وارد فوتبال شدند و پول‌های کلانی برای آن خرج شده است، اما این پول‌ها در راستای توسعه فوتبال بود یا نه؟ پاسخ این سوال گرایش به سمت و سوی «نه» دارد؛ زیرا افرادی که وارد شدند بیشتر به دنبال شهرت بودند. برخی از این افراد اکنون در زندان هستند. سرمایه‌داری که هفت بازیکن ملی‌پوش را به یک تیم تزریق کرد، هدفی به غیر از شهرت داشت؟ آن تیم چه نتیجه‌ای گرفت؟ سرمایه‌داری که نهایت شناخت از وی کارکنان و کارگران یک کارخانه است با فوتبال به شهرت ملی می‌رسد.
شهرت جای استعدادیابی را گرفته است
سرمایه‌گذاری برای کسب شهرت آسیب‌های زیادی را برای فوتبال ایران به همراه داشت. یکی از این آسیب‌ها امضای قرارداد با بازیکنان ستاره بود که استعدادیابی را در باشگاه فدای آن کردند. استعدادیابی یک پروسه ۱۵ ساله است اما اکنون تیم‌ها به دنبال نتایج آنی هستند. لذا با بازیکنان بزرگ قرارداد می‌بندند.
یکی دیگر از آسیب‌ها حاضرخوری است. مدیران دولتی به‌جای توسعه فوتبال به کمک سرمایه‌داران، بازیکنان بزرگ دیگر تیم‌ها را استخدام می‌کنند اما توجهی به زیرساخت ندارند. دلالان نیز از این فرصت استفاده می‌کنند و با خروج بازیکنان بزرگ از کشور زمینه را برای حضور بازیکنان درجه چندم خارجی فراهم خواهند کرد. چرا در چند سال گذشته شمار بازیکنان خارجی تاثیرگذار در لیگ برتر اندک بود؟
ایرنا
