اول تیرماه امسال بود که سند برنامه ۲۵ ساله همکاری‌های جامع ایران و چین توسط هیئت دولت به تصویب رسید و رئیس جمهور، محمدجواد ظریف وزیر خارجه را مامور پیشبرد این برنامه معرفی کرد؛ روحانی در جلسه همان روز شرایط جدید در مناسبات دو کشور ایران و چین را دارای اهمیت استراتژیک دانست و پیشبرد مشارکت راهبردی دو کشور در مناسبات دو جانبه منطقه‌ای و بین‌الملل براساس رویکرد برد-برد را هدف اساسی این برنامه بلندمدت معرفی کرد.
این سند، همکاری کشور ایران و چین در حوزه های سیاسی، امنیتی، دفاعی، فرهنگی، کشاورزی، اقتصادی، علمی، جهانگردی، نفت و انرژی، زیرساخت‌های مخابراتی و فناوری ارتباطات، تجارت، بهداشت و سلامت را شامل می‌شود.
دروغ‌پردازی‌های رسانه‌ای راه را به جایی نمی‌برد!
پس از مطرح شدن خبر سند برنامه ۲۵ ساله همکاری‌های جامع ایران و چین در رسانه‌ها، حواشی متعددی در فضای مجازی مشاهده شد، این در حالی بود که هنوز پیش نویس آن برای همگان منتشر نشده بود؛ بسیاری از سودجویان در فضای حقیقی و مجازی معتقد بودند که با انجام چنین کاری، بخش‌هایی از ایران به کشور چین فروخته شده و ایران دیگر جایگاه مناسبی در حوزه اقتصادی ندارد.
پس از شنیده شدن گمانه‌زنی‌ها و جو‌های رسانه‌ای، سیدعباس موسوی سخنگوی وزارت خارجه ایران در ۱۸ تیر امسال اعلام کرد که در سند جامع همکاری ایران و چین از واگذاری جزایر ایرانی و حضور نیروی نظامی خبری نیست و شگرد کهنه دروغ پردازی و انتشار اطلاعات غلط برای دریافت جزئیات و اطلاعات صحیح که توسط دشمنان منافع دو ملت به جد پیگیری می‌شود، راه به جایی نخواهد برد.
او همچنین بر این باور است که برنامه همکاری‌های جامع ایران و چین می‌تواند نقشه راه روشن و ریل گذاری اصولی را برای روابط دو کشور مهم در دنیای آینده ترسیم کند.
محمد کشاورز‌زاده سفیر جمهوری اسلامی ایران در چین سه روز پس از واکنش سخنگوی وزارت امور خارجه یعنی ۲۱ تیر در صفحه توئیترش شایعه واگذاری بخش‌های از ایران همچون کیش و خزر را خنده‌دار تلقی کرد و نوشت که «طرح ادعا‌های مضحک و خنده‌داری مانند «واگذاری جزیره کیش به چینی‌ها یا استقرار نیرو‌های نظامی چین در ایران» در قالب برنامه ۲۵ ساله جامع همکاری‌های ایران و چین، توهین به شعور جمعی ملت بزرگ ایران است.»
در ادامه، محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان هم در ۲۲ تیر امسال شایعه فروش جزیره کیش در سند همکاری ایران و چین را رد کرد و گفت که «روابط جمهوری اسلامی ایران با چین روابطی راهبردی بر اساس منافع مشترک و احترام متقابل است».
در این میان، ابهامات زیادی هم در گوشه کنار جامعه همچون مخفی بودن این سند به گوش می‌رسید که افکار عمومی را طبیعتا می‌توانست به نوعی جهت دار کند؛ تاریخچه قرارداد ۲۵ ساله میان ایران و چین به سفر «شی جین پینگ» رئیس جمهوری چین در بهمن ماه سال ۹۴ به تهران برمی‌گردد، رهبر معظم انقلاب در دیدار با رئیس جمهور چین در سوم بهمن همان سال اعلام کردند که «توافق رؤسای جمهوری ایران و چین برای یک روابط استراتژیک ۲۵ ساله، کاملاً درست و حکمت‌آمیز است».
همچنین در سفر محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان هم به پکن در سوم شهریور سال ۹۸، پیش نویس ایران به طرف چینی داده شد که آن جا هم ظریف در صفحه شخصی خود در توئیتر، خبر تقدیم پیش نویس این سند به چین را اعلام کرد.
از شهریور ۹۸ طرف چینی روی متن ایران کار کرد تا فروردین امسال که چینی‌ها پیشنهاد‌های خود را به ایران ارائه کردند و در نهایت اول تیر امسال پیش نویس اولیه دو کشور به تصویب دولت رسید.
نتیجه این تاریخچه‌های همکاری میان ایران و چین نشان می‌دهد که در اعلام مراحل تدوین این سند هیچ محرمانگی وجود نداشته و انتشار اخبار کذب و دروغین صرفا یک نوع شعبده بازی سیاسی است.
و اما واکنش مقامات دولتی در تکذیب یک شایعه...
۲۱ تیر امسال، محمود واعظی رئیس دفتر رئیس جمهور در برنامه نگاه یک با اشاره به شایعات مطرح شده مبنی بر محرمانه بودن این همکاری و خارج شدن ایران از جایگاه ویژه اقتصادی، بیان کرد که در این سند، نقشه همکاری را روشن کردیم و کسانی که به دنبال ایجاد شایعه هستند آمده‌اند تا روی حساسیت نظام و مردم دست گذاشته و روابط ایران و چین را بر هم بزنند؛ همچنین تمام مسائل همچون واگذاری بخش‌های ایران و محرمانه بودن همکاری با چین توهم و شایعه است.
محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان در اولین حضور خود در مجلس یازدهم در ۱۶ تیر امسال، در پاسخ به شایعات وارد شده به این قرارداد تاکید کرد که هیچ موضوع مخفی وجود ندارد و همه چیز کاملا شفاف است که در زمان‌های مختلف اعلام شده است؛ از زمانی که آقای «شی» رئیس جمهور چین با رهبر انقلاب دیدار کرده‌اند، نسبت به این موضوع مسائلی مطرح شد و تاکنون همه امور به طور شفاف برای جامعه بیان شده است.
روز بعد علی ربیعی سخنگوی دولت در نشست خبری خود با اصحاب رسانه بیان کرد که سند همکاری با چین هیچ چیز محرمانه و مخفیانه‌ای وجود ندارد؛ او نسبت به شایعات به گوش رسیده مبنی بر واگذاری بخش‌هایی از ایران به چین اظهار کرد که آماده‌ایم تا با هر کشوری که حاضر به مشارکت بلند مدت و در راستای اعتماد متقابل هستند، این تجربه را تکرار کنیم و تاکنون هیچ قراردادی برای واگذاری زمین و بندر و از این جنس شایعات نداشته‌ایم.
در این میان، سخنگوی شورای نگهبان هم سکوت اختیار نکرده و در ارتباط با مسائل ایران و چین و همکاری این ۲ کشور واکنش‌هایی را به همراه خود داشته است، عباسعلی کدخدایی ۲۱ تیر در نشست خبری خود اعلام کرد که «همه موافقت‌نامه‌ها و قرارداد‌های بین‌المللی باید در مجلس و شورای نگهبان بررسی شود و درباره قرارداد ۲۵ ساله ایران و چین هم همین‌طور خواهد شد و به نظر من اصل قرارداد ۲۵ ساله ایران و چین خوب است و باید از آن حمایت کنیم و موضع دشمنان نشان می‌دهد که جمهوری اسلامی راه خود را درست رفته است.»
همکاری ایران و چین، ریل گذاری اصولی برای ۲ کشور
فراموش نکنیم که این سند نخستین سند همکاری بلندمدت و راهبردی با قدرت بزرگ در چهل سال گذشته و دوران پس از انقلاب اسلامی است، همچنین با توجه به اینکه جزئیات پیش نویس این سند منتشر نشده است، نمی‌توان در مورد محتوای آن قضاوت کرد، اما به گفته کارشناسان سیاسی، این سند می‌تواند یک نقشه راه روشن و یک ریل گذاری اصولی را برای روابط دو کشور مهم در دنیای آینده ترسیم کند، نقشه‌ای که شاید بتوان سال‌های بعد آن را یک تحولی بزرگ در دولت تدبیر و امید دانست.
باشگاه خبرنگاران جوان
