دانشمندان "کالج دانشگاهی لندن"(UCL)، روش جدیدی را برای رمزگشایی نحوه ارتباط میلیونها سلول با یکدیگر ابداع کردهاند که در تومورهای کوچک پرورش یافته در آزمایشگاه موسوم به "ارگانوئید"(organoid) به نمایش گذاشته شدهاند.
این نخستین باری است که دانشمندان توانستهاند مولکولهای متفاوتی که قابلیت سیگنالدهی دارند را به صورت همزمان در نمونه تکثیر شده تومورهای بیماران مورد ارزیابی قرار دهند. شاید درک نحوه ارتباط سلولها با یکدیگر بتواند توانایی آنها را برای فرار از سیستم ایمنی بدن و مقاومت در برابر درمان مشخص کند.
این پژوهش با آشکار کردن دلیل واکنش تومورها به درمان میتواند به دانشمندان در ارائه داروهای جدید کمک کند. همچنین امکان دارد که پزشکان بتوانند با آزمایش درمان روی نمونه تکثیر شده تومور هر بیمار، بهترین مرحله از درمان را برای او انتخاب کنند.
این روش، هر سلول را به سرعت در یک ارگانوئید مورد ارزیابی قرار میدهد تا وجود مولکولهای سیگنالدهنده خاصی را جستجو کند و پیامهایی را بیابد که سلولها به سلولهای همسایه خود میفرستند تا نحوه عملکرد را به آنها منتقل کنند.
دکتر "کریس تیپ"(Chris Tape)، پژوهشگر ارشد این پروژه گفت: ارگانوئیدها با فراهم کردن امکان بررسی داروهای آزمایشی جدید و تاثیر آنها بر نمونه تومورها، پژوهش در حوزه سرطان را متحول میکنند اما این روش جدید میتواند با نشان دادن جزئیات مربوط به ارتباط سلولها با یکدیگر، دانشمندان را در درک دلیل کارآیی یک درمان یاری دهد.
پژوهشگران برای گوش دادن به سلولهای سرطانی، ارگانوئیدهایی را در آزمایشگاه پرورش دادند. ارگانوئیدها، ساختارهای سهبعدی هستند که از سلولهای سرطانی و سلولهای دیگری مانند سلولهای ایمنی و بافت همبند تشکیل شدهاند. ارگانوئیدها میتوانند عملکرد سرطان را در بدن انسان، بسیار دقیقتر از سلولهای پرورش یافته در ظروف آزمایشگاهی تقلید کنند.
آنها پس از این مرحله، روشی ابداع کردند که برای شناسایی و تحلیل مولکولهای پروتئین مورد استفاده قرار میگیرد. پژوهشگران، ارگانوئیدها را به صورت سلولهای انفرادی تجزیه کردند و سپس، پادتنهایی را با اتمهای سنگین فلز ترکیب کردند.
پژوهشگران، این روش را روی سلولهای سرطان روده آزمایش کردند و توانستند ۲۸ مولکول مهم سیگنالدهنده را به صورت همزمان در میان بیش از یک میلیون سلول شناسایی کنند.
این گروه پژوهشی قصد دارند در مراحل بعدی بررسی خود، روشهایی را برای قطع ارتباط میان سلولها ارائه دهند تا از مقاومت آنها در برابر درمان پیشگیری کنند. آنها امیدوار هستند که بتوانند روش جدید خود را در انواع متفاوت سرطان مورد بررسی قرار دهند.
دکتر "امیلی آرمسترانگ"(Emily Armstrong)، از پژوهشگران این پروژه گفت: شاید داشتن درک بهتر در مورد ارتباط پیچیده میان سلولهای سرطانی و انواع دیگر سلولهای تشکیل دهنده تومور بتواند اسراری را در مورد بازگشت سرطان پس از درمان و گسترش آن در بدن آشکار کند.
اگرچه این روش هنوز در مراحل ابتدایی به سر میبرد اما شاید ما در آینده بتوانیم نمونههایی از تومور بیماران را پرورش دهیم تا نشانههای ابتدایی مبنی بر تاثیر دارو را بر آنها شناسایی کنیم؛ بدین ترتیب میتوانیم درمانها را به صورت شخصیسازی شده ارائه دهیم. ما امیدواریم که روزی بتوانیم با این کار، افراد بیشتری را از سرطان نجات بدهیم.
این پژوهش، در مجله "Nature Methods" به چاپ رسید.
ایسنا