مرتضی ضرابی در نشست روز جهانی خون بندناف که امروز در شرکت فناوری بنیاختههای رویان برگزار شد با اشاره به اینکه این نشست به مناسبت روز جهانی خون بندناف (۱۵ نوامبر و ۲۴ آبان) برگزار شده است، گفت: اینکه چرا روزی را به روز جهانی خون بندناف اختصاص داده‌اند قابل اهمیت است.
وی خاطر نشان کرد: خون بندناف به عنوان عنصر نجات‌بخش مورد توجه قرار گرفته و یکی از رخدادهایی است که باعث افزایش امید به زندگی شده چرا که این امید را بوجود آورده که می‌تواند بیماری‌های صعب‌العلاج را درمان کند و در دنیا از آن به عنوان یک ثروت نهفته یاد می‌شود.
مدیرعامل بانک خون بندناف با اشاره به اینکه بندناف قبلا در دنیا یک زباله بیولوژیک تلقی می‌شد، تشریح کرد: خون بندناف بین ناف و جفت جریان دارد و مجرای ارتباط مادر و جنین است و خون بندناف را می‌توان بلافاصله بعد از تولد نوزاد جمع‌آوری کرد که حداکثر زمان برای جمع‌آوری آن پنج تا ۱۰ دقیقه است و مقدار این خون می‌تواند بین ۸۰ تا ۲۰۰ میلی‌لیتر متغیر باشد.
ضرابی با بیان اینکه خون بندناف جمع‌آوری شده در تانک‌های ذخیره نیتروژن در دمای -۱۹۶ درجه تا ۲۵ سال قابل نگهداری خواهد بود، گفت: بانک خون بندناف در ۳۱ استان کشور شعبه دارد به علاوه دو شعبه در شهر مسقط عمان و استان اربیل عراق دارد و ذخیره‌سازی نمونه‌ها از سراسر کشور انجام می‌گیرد و توانسته‌ایم بزرگترین زنجیره جمع‌آوری خون بندناف را سامان دهیم.
فعالیت به عنوان بزرگترین بانک خون بندناف خاورمیانه
حفظ خون بندناف ۱.۵ تا ۲ درصد زایمان‌ها
مدیرعامل شرکت فناوری بنیاختههای رویان افزود: با وجود جمع‌آوری ۱۲۰ هزار نمونه خون جایگاه ما به عنوان بزرگترین بانک خون بندناف در خاورمیانه قرار گرفته است و تنها بانک خونی هستیم که نمونه خون بندناف عمومی و خصوصی را دریافت می‌کنیم. این در حالی است که حتی از کشورهای اروپایی نیز برای ما نمونه ارسال شده است.
وی تفاوت بین نمونه خون بندناف عمومی و خصوصی را در امکان مالکیت اهداکنندگان عنوان کرد و گفت: در بانک خون عمومی خانواده‌ها خون بندناف افراد خانواده را اهدا می‌کنند و مالکیتی بر آن ندارند، در حالی که در بانک خصوصی قراردادی با افراد بسته شده و سلول‌های بنیادی خون بندناف در مالکیت خانواده ذخیره‌سازی می‌شود.
ضرابی با بیان اینکه ۱۲۰ هزار نمونه خون بندناف در بانک خصوصی و ۱۵ هزار نمونه خون بندناف عمومی با حمایت دولت ذخیره کرده‌ایم، گفت: رشد نمونه‌های خون بندناف روند صعودی داشته و توانسته‌ایم با ذخیره‌سازی سالانه ۲۰ هزار نمونه ۱.۵ تا ۲ درصد زایمان‌ها را به لحاظ حفظ خون بندناف پوشش دهیم.
مدیرعامل بانک خون بندناف اظهار کرد: در این میان سه استان تهران، اصفهان و خراسان رضوی دارای بیشترین نمونه خون بندناف هستند. این در حالی است که به جز کشور چین و هند که زادو ولد در آن‌ها قابل مقایسه با ما نیست در مقایسه با سایر کشورها دارای بزرگترین بانک خون بندناف سلول‌های بنیادی هستیم.
آمادگی صادرات تکنولوژی
ضرابی افزود: دانش برای ذخیره‌سازی خون بندناف در کشور ما بومی است و آمادگی صادرات تکنولوژی را داریم. این در حالی است که کشورهای امارات و ترکیه خودشان خون بندناف را ذخیره می‌کنند اما سایر کشورهای منطقه برای ذخیره‌سازی به کشورهای اروپایی می‌روند. کشور هند با وجود ۲۵ میلیون زادوولد در طول سال برنامه دارد که تا سال ۲۰۲۵ بزرگترین بانک خون بندناف را داشته باشد. بنابراین ما هم باید در این حوزه ظرفیت‌سازی کنیم.
وی درباره کاربرد سلول‌های بنیادی خون بندناف عنوان کرد: این سلول‌ها پتانسیل درمان بیش از ۸۰ بیماری خونی و غیرخونی را دارد و در حال حاضر بیشترین کاربرد را در درمان بیماری‌های خونی همچون تالاسمی، انواع سرطان خون، نقص سیستم ایمنی و کم‌خونی‌های مادرزادی دارد.
مدیرعامل بانک خون بندناف با اشاره به اینکه در دنیا بیش از ۴۰۰ کارآزمایی بالینی در اطفال و بالغان انجام شده و نویدبخش آن است که سلول‌درمانی در آینده به روش درمانی مطمئن برای بیماری‌های صعب‌العلاج تبدیل شود، گفت: چشم‌انداز شرکت فناوری بن یاخته‌های رویان این است که کارآزمایی بالینی در جهت کاربردی‌سازی سلول‌های بنیادی خون بندناف در درمان بیماری‌های فلج مغزی، اوتیسم، SMA، آرتروز و ناهنجاری قلبی را انجام دهد.
ضرابی خاطر نشان کرد: بزرگترین کارآزمایی بالینی تاریخ پزشکی کشور ما از سوی بانک خون بندناف و با همکاری دانشگاه تهران، مرکز طبی کودکان و ستاد سلول‌های بنیادی انجام شده که در آن از سلول‌های بنیادی خون بندناف و بافت بندناف در ۱۵۰ بیمار بین ۴ تا ۱۴ سال انجام شده است.
وی با اشاره به امنیت ضمائم زایمانی موارد آن را بافت بندناف، پرده آمنیوتیک (پرده‌ای که حائل جنین قرار می‌گیرد) و مایع جنینی عنوان کرد و گفت: پرده آمنیوتیک به عنوان پانسمان برای سوختگی یا زخم‌های دیابتی و مایع جنینی نیز به عنوان درمانی برای صدمات غضروفی در ورزشکاران می‌تواند قابل استفاده باشد.
مدیرعامل بانک خون بندناف گفت: کشورهای همسایه (به جز کشورهای عمان و عراق) در شرف راه‌اندازی بانک خون بندناف هستند.
تلاش برای ورود به حوزه خدمات ذخیره‌سازی پالت دندان
ضرابی اضافه کرد: قصد توسعه محصول و ارائه خدمات در حوزه خدمات ذخیره‌سازی پالت دندان را داریم و نیز فراوری پرده آمنیوتیک نیز به عنوان زخم‌پوش ارائه خواهد شد.
وی با اشاره به اینکه اقدامات عملی برای کارآزمایی بالینی فلج مغزی را شروع کرده‌ایم، گفت: قصد داریم کارآزمایی بالینی را در مورد بیماری‌های اوتیسم، SMA، ناهنجاری قلبی نوزادی و آرتروز با همکاری مراکز دانشگاهی انجام دهیم.
مدیرعامل بانک خون بندناف در همین زمینه یادآور شد: بخش عمده‌ای از درآمد پزشکی دنیا بر محصولات سلولی متمرکز شده و ما نیز به دنبال فراهم کردن امکان صادرات هستیم.
ضرابی اضافه کرد: روز جمعه مراسمی به مناسبت روز جهانی خون بندناف و به شکرانه بازیافت سلامت کودکانی که درمان شده‌اند و خانواده‌هایی که خون بندناف اهدا کرده‌اند و با تجلیل از پزشکان و زحمت‌کشان در این حوزه برگزار خواهد شد.
پیوند خون بندناف در کشور ما رایگان است
وی با بیان اینکه پیوند خون بندناف در کشور ما رایگان است و در صدد هستیم دریافت هزینه صفر باشد، گفت: در پروژه توسعه‌ای در پارک علم و فناوری پردیس در شرف آماده‌سازی هستیم که این پروژه را در اوایل سال ۹۹ به بهره‌برداری رسانده و ذخیره‌سازی سلول‌های بنیادی را به بیش از دو برابر افزایش دهیم به طوری که تا ۲۰ سال آینده امکان ذخیره‌سازی با توجه به مقدار تقاضا وجود داشته باشد که در این حوزه نیازمند حمایت دولت یا خیرین هستیم.
درمان 200 بیمار با سلول‌های بنیادی خون بندناف
مدیرعامل بانک خون بندناف سپس به ارائه برخی آمار پرداخت و گفت: در کشور حدود ۲۰۰ نمونه با استفاده از سلول‌های بنیادی خون بندناف در بیماری‌های با منشأ خونی درمان شده‌اند. ۳۰ نمونه در رویان انجام شده و در مورد بیماری فلج مغزی نیز ۵۰ بیمار به عنوان نمونه تحقیقاتی تحت درمان قرار گرفتند.
ضرابی گفت: هفت میلیون نمونه خون بندناف در بانک‌های خون دنیا ذخیره شده که دو میلیون نمونه آن در آمریکاست و سهم پیوند خون بندناف ۴۰ هزار پیوند در طول نزدیک به دو دهه بوده است.
وی درباره هزینه‌های ذخیره‌سازی خون بندناف گفت: ذخیره سازی در بانک عمومی رایگان و در بانک خصوصی دارای سه میلیون هزینه اولیه و ۱۶۰ هزار تومان شارژ سالیانه است که تا ۲۵ سال نیز قابل نگهداری است.
مدیرعامل بانک خون بندناف با اشاره به امکان تقسیط هزینه گفت: تاکنون کسی را به خاطر مشکل مالی از ذخیره محروم نکرده‌ایم اما تانک‌های ذخیره نیتروژن زیرساخت مهمی هستند. با توجه به هدف‌گذاری برای رشد ۱۰ تا ۱۵ درصدی که معادل ذخیره‌سازی سالانه ۲۰ تا ۲۲ هزار خون بندناف است باید به این زیرساخت توجه داشته باشیم.
ضرابی گفت: در مورد تجهیزات مورد نیاز با یک شرکت دانش‌بنیان به توافق رسیده‌ایم تا در سال آینده از واردات تانک ذخیره نمونه بی‌نیاز شویم.
نبود مجوز برای ورود به حوزه درمان بیماران پروانه‌ای
وی در پاسخ به سوال یکی از خبرنگاران مبنی بر امکان درمان بیماری پروانه‌ای با استفاده از خون بندناف گفت: تحریم‌های ناجوانمردانه امکان تأمین دارو و کشت سلولی در این بیماران را متوقف کرده است. این در حالی است که وزارت بهداشت نیز مجوزهای لازم برای کارآزمایی بالینی در درمان این بیماری و چند بیماری دیگر از طریق سلول‌های بنیادی را نداده است.
مدیرعامل بانک خون بندناف افزود: سالانه نیاز به انجام ۳۵۰۰ تا ۴۰۰۰ پیوند داریم در حالی که ماکیسمم ۱۰۰۰ تا ۱۵۰۰ پیوند انجام می‌شود و باید تعداد مراکز پیوند افزایش پیدا کند.
ضرابی در پایان اظهار کرد: در حال حاضر پیوند در کشور ما رایگان نیز و بیمه‌های تکمیلی نیز بخشی از هزینه‌های ذخیره‌سازی را پوشش می‌دهد. یکی از کارهایی که انجام داده‌ایم بیمه نمونه‌هاست به طوری که در صوریت که امکان استفاده از نمونه وجود نداشته باشد بیمه تا ۵۰ میلیون هزینه‌های پیوند را پرداخت می‌کند.
ایسنا
