رویکرد جدید دولت چقدر می‌تواند به تحکیم و تقویت ارزش پول ملی کمک کند؟

با حذف ۴ صفر از پول ملی نحوه محاسبه ساده‌تر می‌شود

بُرش صفرها از پول ملی ترمزی برای تورم کشورهاست

ابراهیم جمیلی، رئیس خانه اقتصاد ایران در گفت‌وگو با خبرنگار بورس،بانک و بیمه  گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان،  درباره تاثیر حذف چهار صفر از پول ملی در اقتصاد ایران اظهار کرد: حذف صفر از پول ملی تنها مختص به ایران نیست، بلکه تمام دولت ها همواره برای اینکه بتوانند تورم های بالا را کنترل و محاسبات اقتصادی را سهل الوصول تر کنند چند صفر را از پول ملی خود برداشته اند.

او افزود: اینکه این صفرها از پول ملی حذف شود زیاد اهمیت ندارد؛ بلکه زمان و نحوه مدیریت حذف این ارقام در اقتصاد کشورها نتیجه آن را مشخص می کند. باید منتظر ماند و دید که این امر  چقدر در بُعد روانی اقتصاد تاثیر خواهد گذاشت و تا چه حد به ارزش پول ملی کمک خواهد کرد.

او افزود: پس از حذف صفر از پول ملی عوامل دیگری هم باید کنترل شود، عواملی نظیر اینکه تا چه حد چاپ اسکناس کاهش  و سرمایه گذاری افزایش پیدا می کند.

جمیلی با تاکید بر اینکه برای حذف چند صفر نیازمند اصلاح برخی ساختار های بانکی هستیم، گفت: پیشبرد اقتصاد کشور تنها با حذف صفر محقق نمی شود؛  بلکه قبل از آن اصلاحات بانکی، تقویت  و رونق تولید، بهینه کردن تولید و ایجاد  مشوق های صادراتی  هم باید صورت  بگیرد.

او ادامه داد: البته افزایش ارزش پول ملی تنها به تعداد صفرها نیست بلکه به میزان رشد تولید ملی یعنی همان GDP هم بستگی دارد. هر چه تولید ملی بالاتر باشد قطعا ارزش پول ملی هم با سایر اصلاحات بانکی حفظ می شود. اما حال که ما دوران بحرانی در پیش  داشتیم یکی از بهترین راه حل ها حذف  تعداد صفرهاست.

رئیس خانه اقتصاد ایران تاکید کرد: این فرآیند (حذف چهار صفر از پول ملی) برای اقتصاد ما خوب است، خوشبختانه  بانک مرکزی در حال جمع آوری اطلاعات و شنیدن نظرات کارشناسان اقتصادی است، درست اجرایی شدن این موضوع به  نحوه نوشتن آئین نامه  آن و زمان عملیاتی شدنش بسیار بستگی دارد، مثل این می ماند که یک محصول را درست در زمان رسیدنش برداشت کنیم.

او ضمن انتقاد از موعد اطلاع رسانی موضوع حذف صفرها از پول ملی، گفت: بهتر بود بانک مرکزی بعد از آماده سازی زیرساخت ها، این خبر را در سطح رسانه ها مطرح می کرد زیرا اذهان عمومی و انتظار آن ها از دولتمردان در نحوه اجرایی شدن یک قانون بسیار تاثیر گذار است.

جمیلی با اشاره به اینکه اکثر کارشناسان اقتصادی موافق حذف صفر از پول ملی هستند، بیان کرد: همزمان با اجرای این هدف باید  اصلاح نظام بانکی، تجارت خارجی، کنترل میزان نقدینگی، سیاست های پولی و بانکی هم اجرایی شود در غیر این صورت این پروژه اجرایی نمی شود.

رئیس خانه اقتصاد ایران تصریح کرد: مطمئن باشید حذف چهار صفر از پول،  زیان نمی دهد بلکه سودده هم خواهد بود زیرا برای افزایش  ارزش پول ملی بسیار مفید است، مشکل اساسی این است که ما در مشورت گیری از بخش خصوصی برای نحوه و زمان اجرای این طرح  ضعف عمیقی داریم، در حال حاضر سیاست پرداخت بهره بانکی باید مشخص شود، وضعیت قیمت دلار باید کنترل شده و فرآیند تامین  کسری نقدینگی تولید کنندگان مشخص شود.

ابتدا اصلاح سیستم بانکی سپس حذف صفرها از پول ملی

حسین سلاح ورزی، عضو اتاق بازرگانی ایران در گفت‌وگو با خبرنگار بورس،بانک و بیمه  گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، ضمن موثر بودن حذف چهار صفر از پول ملی در اقتصاد کشور آن را نیازمند یک عزم همگانی دانست و گفت: روند حذف چند صفر از پول ملی در ابتدا نیازمند قانونمند شدن و هدفمند بودن بانک مرکزی برای وضع قوانین این طرح است.

وی افزود: زمانی می توان شاهد اثرگذاری حذف چند صفر از پول ملی در اقتصاد بود که بانک مرکزی بدون اخد دستور از دولت و حتی مجلس تصمیمات خود را بر مبنای فاکتورها و مختصات اقتصادی زمان خود  بگیرد. پس اولین مرحله در موفقیت این طرح حفظ استقلال بانک مرکزی است.

سلاح ورزی در ادامه به نقش دولت و سایر دستگاه ها در اجرای طرح حذف چهار صفر از پول ملی اشاره کرد و گفت: در مرحله بعدی دولت باید نوعی انضباط دائمی را در ساختار بودجه حاکم کند تا در پایان سال شاهد کسری بودجه آن هم به طور فاحش نباشیم. البته باید قدرت پیش بینی  را هم در بودجه ریزی ها ارتقا داد تا در بروز تورم ها و بحران های تحمیلی نظیر تحریم ها هم بودجه با مشکل خاصی رو برو نشود.

این عضو اتاق بارزگانی دو فاکتور انضباط مالی و استقلال بانک مرکزی را عوامل مهم در موفقیت حذف صفر از پول ملی دانسته و گفت:  زمانی که این ۲ عامل رعایت شوند عواملی نظیر تورم، رکود اقتصادی و نوسانات قیمتی هم تحت کنترل وزارتخانه ها و بخش خصوصی در می آید و در نتیجه حذف صفرها هم کمک خوبی برای روان تر شدن معاملات و معادلات تجاری خواهد بود.

شرایط فعلی اقتصاد پذیرای حذف صفر از پول ملی نیست / تکلیف ارقام ریز فعلی چه می شود؟

الله وردی رجایی سلماسی، دبیرکل سازمان کارگزاران بورس اوراق بهادار تهران درگفت‌وگو با خبرنگار بورس،بانک و بیمه  گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، ضمن انتقاد از طرح حذف چهار صفر از پول ملی، اظهار کرد: شرایط فعلی اقتصاد ایران پذیرای چنین طرحی نیست و تا زمانی که تورم و سیستم بانکی مورد اصلاح قرار نگیرد این طرح تاثیری بر ارزش پول ملی نخواهد گذاشت.

او ادامه داد: به طور مثال اگر شما  قصد خرید خربزه‌ای با قیمت ۱۰ هزار تومان را دارید و فروشنده آن را به قیمت ۱۲ هزار تومان به شما می‌فروشد رقم ۲ هزار تومان برای شما گران تمام شده و از خرید آن امتناع می‌کنید، اما اگر ارقام ریز شوند و همین کالا ۱۲ تومان برای شما رقم بخورد بی تردید آن را خریداری می‌کنید؛ زیرا ۲ تومان برای شما رقمی ناچیز تلقی می‌شود. در واقع معتقدم ارزش پول در نگاه مردم از بین خواهد رفت.

رجائی سلماسی که در برهه‌ای از زمان معاون اداری و مالی و مشاور رئیس کل بانک مرکزی ایران نیز بوده است، می‌گوید: در این بین تکلیف اعداد ریز فعلی یعنی کارمزد‌های ۱۰۰ تومانی بانکی مشخص نیست، یعنی بعد از حذف چهار صفر این اعداد چطور باید خوانده شوند؟ بانک مرکزی قصد دارد هر ۱۰ هزار تومان را به یک تومان و هر تومان را به ۱۰۰ ریال تبدیل کند، اما آیا تکلیف ارقام ریزی نظیر ۱۰۰ تومان مشخص است؟
او معتقد است چاپ اسکناس‌های جدید هزینه گزافی را به دنبال خواهد داشت و شرایط اقتصادی حال حاضر جوابگوی این اقدام نیست.

تکلیف کوچ صفر‌ها از پول‌های کاغذی و مبادلات مجازی مشخص است، اما اینکه بانک مرکزی با تصویب این مصوبه در دولت و فرستادن آن به مجلس چه زمانی را برای عملیاتی شدن آن و توضیح کامل به عموم جامعه مشخص کرده، مهم است.  

حذف چهار صفر از پول ملی ضروری و الزامی است

وی اظهار کرد: تبعات اصلی که باید منتظر باشیم این است که ابزار مبادله ای که در اختیار مردم به عنوان پول ملی هست از یک نظم و آرامش و انظباط قابل قبولی تبعیت می کند. واحد پول کشور هر عددی باشد آن واحد پول باید معنادار باشد و با واحد پول کشور بتوان یک خرید مختصر و عادی را انجام داد.

البته یک نگرانی در این زمینه هم بین تصمیم‌گیران و سیاستگذاران وجود دارد و آن هم این است که با حذف چند صفر از پول ملی، توهم پولی در کشور ایجاد شود و مردم به یکباره احساس کمبود و افت درآمد کنند. مثلاً فردی که ۲ میلیون تومان درآمد داشت اگر به یکباره ببیند که درآمدش به ۲ هزار تومان رسیده است ممکن است دچار شوک ناگهانی و توهم پولی شود.

با این حال حل این مشکل هم آسان است. می‌توان در دوره‌ای که حذف صفر از واحد پولی اتفاق افتاد، طی چند ماه نخست و تا یک‌سال صفر‌های پول را با استفاده از قرار دادن یک ممیز بعد از عدد پول یا به رنگ متفاوتی درآوردن این صفرها، همچنان به صورت صوری حفظ کرد و بعد از طی دوره مشخص شده اقدام به حذف کامل این صفر‌ها نمود. در این صورت مردم و صاحبان درآمد احساس بدی نخواهند داشت و توهم پولی از بین خواهد رفت.

تجربه حذف ۱۴ صفر از واحد پول ملی آلمان که موجب تقویت اعتبار این واحد پولی شد نیز پیش روی ما قرار دارد. امیدوارم با همکاری مجلس این اصلاح پول ملی سرعت بیشتری به خود گرفته و دولت و مجلس همگام با هم زمینه را برای اعتبار بخشی هر چه بیشتر به واحد پول ملی فراهم کنند.

گزارش از نرگس معززی