کاهش قیمت دلار همیشه شادی آفرین ومایه فخرنیست

واقعیت این است که ایران درچند روز تازه سپری شده نرخ تبدیل هردلارآمریکا به ریال ایران با وجود افزایش تنش درخلیج فارس و میان ایران وغرب نه تنها افزایش را تجربه نکرده بلکه روندی کاهنده داشته و تا امروز شنبه 29 تیرماه 1398 درموقعیت شتاب به بالا قرار نگرفته است. مدیریت ارشد بانک مرکزی چند روز است با خرسندی و فخر فروشی دراین باره اطلاع رسانی می کند و باوردارد برنامه های این بانک و سیاست ارزی اتخاذ شده از سوی بانک مرکزی و شکست دسیسه امریکایی ها از دلایل تثبیت نرخ تبدیل دلار به ریال بوده است.
برخی از اقتصاددانان از جمله آلبرت بغزیان که طرفدار دخالت دولت دراقتصاداست نیزدرهمین باره گفته است : " اولین دلیل این مسئله به سیاست‌های بانک مرکزی در ماه های گذشته، به خصوص در رابطه با به کارگیری سیاست نرخ ارز شناور باز می گردد. همین سیاست سبب شد تا یک ثبات نسبی در این بازار شکل گیرد. یعنی همین سیاست مدیریت شده نرخ ارز شناور اکنون دست بانک مرکزی را برای کنترل بازتر کرده است. وظیفه‌ای که باید از همان ابتدا به صورت جدی در دستور کار این بانک به عنوان متولی سیاست های پولی و ارزی و نیز عامل کنترل نرخ ارز و نرخ تورم قرار می‌گرفت. یعنی از تابستان سال گذشته و در ماه‌های پیش از آن، این بانک مرکزی بود که خود را به تحولات بازار آزاد ارز سپرده بود تا در نهایت این عرضه و تقاضا باشد که نرخ نهایی دلار و دیگر ارز ها را تعیین کند. اما اکنون دولت و بانک مرکزی است که به دنبال کنترل بازار است. یعنی اکنون با اعمال راهبرد کنترل نرخ ارز شناور بر صرافی ها، به خصوص صرافی بانک مرکزی اکنون یک ثبات و انضباط نرخ ارز در بازار به وجود آمده است. مسئله دیگر به برنامه بی حساب و کتاب تخصیص ارز از طریق دولت و بانک مرکزی در تابستان سال گذشته بازمی گردد. درست زمانی که ترامپ از برجام خارج شد و تحریم‌ها علیه کشور اعمال شد، دولت و بانک مرکزی بدون حساب و کتاب به تمام اشخاص حقیقی و حقوقی و صرافی ها دلار با نرخ ۴۲۰۰ تومان برای ورود اعطا کرد که از یک سو باعث سوء استفاده‌های کلان و فسادهای گسترده شد و اکنون سیستم قضایی با آن دست و پنجه نرم می‌کند و از سوی دیگر هم سبب شد با کاهش درآمدهای ارزی، موج کاذبی از تقاضا برای دلار و دیگر ارزها شکل بگیرد. اما با پی بردن به این راهبرد اشتباه، اکنون دولت به یک سیاست روشن‌تر و کنترل شده تری در قبال تخصیص ارز دست یافته است و می تواند با یک برنامه دقیق تر و منسجم تر و کاراتر شرایط را برای کاهش بیش از پیش ارز در دستور کار داشته باشد."
این داوری بغزیان درمسیر و سازگاری بالایی با حرفهای رییس کل بانک مرکزی دارد و برخی از اقتصاددانان طرف مشورت بانک مرکزی نیز این داستان را تکرار کرده اند. برخی از آگاهان به اقتصاد سیاسی اما باورشان این است که تثبیت قیمت دلار در شرایط اوج گیری تنش های سیاسی نباید مایه مباهات و خرسندی شود و می تواند نشانه ای از این باشد که تحرک دراقتصاد خانواده و بنگاهها به هردلیل که یکی از آنها نداشتن چشم انداز روشن از آینده است کاهش یافته است. به طورمثال یک پژوهش انجام شده از سوی پژوهشکده پولی و بانکی که بازوی تحقیقاتی بانک مرکزی است نشان می دهد " بررسی عملکرد سه ماهه بیش از ۲۳۰ شرکت نشان می‌دهد که تولید این شرکت‌ها در سه ماهه ابتدایی سال ۹۸ حدود ۱۲ درصد کاهش داشته است. از آنجا که درصد کاهش تولید مشابه کاهش تولید این شرکت‌ها در پایان سال ۹۷ است می‌توان گفت که روند کاهشی تولید در سال ۹۷ با همان شیب در سه ماهه ابتدای سال ۹۸ نیز ادامه داشته است." سجاد ابراهیمی پژوهشگر این نهاد در تحقیق خود تاکیدکرده است : در سه ‌ماهه ابتدایی سال ۹۸ کاهش تولید در تولیدات محصولات مصرفی و نهایی به ترتیب ۲۸ و ۲۴ درصد بوده است در حالی که این کاهش تولید در محصولات واسطه ۱٫۹درصد بوده است. اختلاف فاحش در رشد تولید کالاهای نهایی و واسطه موید این نکته است که کالاهایی که اتفاقا هدفشان عرضه در بازارهای داخلی بوده کاهش شدیدی داشته اند"  این کاهش چرا رخ داده است ؟ شهروندان با این تصور که شراط کسب و کار و معیشت شاید درآینده رونق نیابد منابع ریالی خود را با وجود تورم بالا برای خرید نیازهای اساسی به ویژه غذا پس انداز کرده اند. واقعیت این است که کاهش نرخ دلار همیشه نباید مایه شادی و فخرفروشی بی پایه باشد.
کاهش 13 درصدی تولیدات صنعتی نشانه بدی است
کاهش قیمت دلار همیشه شادی آفرین و فخرفروشی نیست
 آیا باید درهرشرایطی ا زاینکه قیمت دلار دربازار ارز ایران کاهش را تجربه کرده است خرسند بود؟ اقتصاددانان می گویند این خرسندی موقعی توجیه دارد که تحرک اقتصادی در سطح بنگاهها و خانواده ها کمتر نشده باشد. واقعیت این است که  ایران درچند روز تازه سپری شده نرخ تبدیل هردلارآمریکا به ریال ایران با وجود افزایش تنش درخلیج فارس و میان ایران  وغرب نه تنها افزایش را تجربه نکرده بلکه روندی کاهنده داشته و تا امروز شنبه 29 تیرماه 1398 درموقعیت شتاب به بالا قرار نگرفته است. مدیریت ارشد بانک مرکزی چند روز است با خرسندی و فخر فروشی دراین باره اطلاع رسانی می کند و باوردارد برنامه های این بانک و سیاست ارزی اتخاذ شده از سوی بانک مرکزی و شکست دسیسه امریکایی ها از دلایل تثبیت نرخ تبدیل دلار به ریال بوده است.
برخی از اقتصاددانان از جمله آلبرت بغزیان که طرفدار دخالت دولت دراقتصاداست نیزدرهمین باره گفته است : " اولین دلیل این مسئله به سیاست‌های بانک مرکزی در ماه های گذشته، به خصوص در رابطه با به کارگیری سیاست نرخ ارز شناور باز می گردد. همین سیاست سبب شد تا یک ثبات نسبی در این بازار شکل گیرد. یعنی همین سیاست مدیریت شده نرخ ارز شناور اکنون دست بانک مرکزی را برای کنترل بازتر کرده است. وظیفه‌ای که باید از همان ابتدا به صورت جدی در دستور کار این بانک به عنوان متولی سیاست های پولی و ارزی و نیز عامل کنترل نرخ ارز و نرخ تورم قرار می‌گرفت. یعنی از تابستان سال گذشته و در ماه‌های پیش از آن، این بانک مرکزی بود که خود را به تحولات بازار آزاد ارز سپرده بود تا در نهایت این عرضه و تقاضا باشد که نرخ نهایی دلار و دیگر ارز ها را تعیین کند. اما اکنون دولت و بانک مرکزی است که به دنبال کنترل بازار است. یعنی اکنون با اعمال راهبرد کنترل نرخ ارز شناور بر صرافی ها، به خصوص صرافی بانک مرکزی اکنون یک ثبات و انضباط نرخ ارز در بازار به وجود آمده است. مسئله دیگر به برنامه بی حساب و کتاب تخصیص ارز از طریق دولت و بانک مرکزی در تابستان سال گذشته بازمی گردد. درست زمانی که ترامپ از برجام خارج شد و تحریم‌ها علیه کشور اعمال شد، دولت و بانک مرکزی بدون حساب و کتاب به تمام اشخاص حقیقی و حقوقی و صرافی ها دلار با نرخ ۴۲۰۰ تومان برای ورود اعطا کرد که از یک سو باعث سوء استفاده‌های کلان و فسادهای گسترده شد و اکنون سیستم قضایی با آن دست و پنجه نرم می‌کند و از سوی دیگر هم سبب شد با کاهش درآمدهای ارزی، موج کاذبی از تقاضا برای دلار و دیگر ارزها شکل بگیرد. اما با پی بردن به این راهبرد اشتباه، اکنون دولت به یک سیاست روشن‌تر و کنترل شده تری در قبال تخصیص ارز دست یافته است و می تواند با یک برنامه دقیق تر و منسجم تر و کاراتر شرایط را برای کاهش بیش از پیش ارز در دستور کار داشته باشد."
این داوری بغزیان درمسیر و سازگاری بالایی با حرفهای رییس کل بانک مرکزی دارد و برخی از اقتصاددانان طرف مشورت بانک مرکزی نیز این داستان را تکرار کرده اند. برخی از آگاهان به اقتصاد سیاسی اما باورشان این است که تثبیت قیمت دلار در شرایط اوج گیری تنش های سیاسی نباید مایه مباهات و خرسندی شود و می تواند نشانه ای از این باشد که تحرک دراقتصاد خانواده و بنگاهها به هردلیل که یکی از آنها نداشتن چشم انداز روشن از آینده است کاهش یافته است. به طورمثال یک پژوهش انجام شده از سوی پژوهشکده پولی و بانکی که بازوی تحقیقاتی بانک مرکزی است نشان می دهد " بررسی عملکرد سه ماهه بیش از ۲۳۰ شرکت نشان می‌دهد که تولید این شرکت‌ها در سه ماهه ابتدایی سال ۹۸ حدود ۱۲ درصد کاهش داشته است. از آنجا که درصد کاهش تولید مشابه کاهش تولید این شرکت‌ها در پایان سال ۹۷ است می‌توان گفت که روند کاهشی تولید در سال ۹۷ با همان شیب در سه ماهه ابتدای سال ۹۸ نیز ادامه داشته است." سجاد ابراهیمی پژوهشگر این نهاد در تحقیق خود تاکیدکرده است : در سه ‌ماهه ابتدایی سال ۹۸ کاهش تولید در تولیدات محصولات مصرفی و نهایی به ترتیب ۲۸ و ۲۴ درصد بوده است در حالی که این کاهش تولید در محصولات واسطه ۱٫۹درصد بوده است. اختلاف فاحش در رشد تولید کالاهای نهایی و واسطه موید این نکته است که کالاهایی که اتفاقا هدفشان عرضه در بازارهای داخلی بوده کاهش شدیدی داشته اند"  این کاهش چرا رخ داده است ؟ شهروندان با این تصور که شراط کسب و کار و معیشت شاید درآینده رونق نیابد منابع ریالی خود را با وجود تورم بالا برای خرید نیازهای اساسی به ویژه غذا پس انداز کرده اند. واقعیت این است که کاهش نرخ دلار همیشه نباید مایه شادی و فخرفروشی بی پایه باشد.

ساعت 24