ایران اکونومیست- مصطفی محمدی، اظهار کرد: با توجه به نوسانات بازار ارز ، بخش زیادی از آژانس های مسافرتی که در زمینه تورهای خارجی فعالیت دارند با مشکل جذب مشتری مواجه شدند و اکنون افراد زیادی توانایی خرید این تورها را نداشته و این فرصت ایجاد می شود گردشگران به عنوان نزدیک ترین مقصد، به مازندران سفر کنند.
عضو هیات علمی دانشگاه مازندران با اشاره به اینکه حوزه گردشگری دارای مشکلاتی است که بخش خصوصی باید این مشکلات را دریابد، خاطرنشان کرد: هزینه خانوار تغییر کرده و اگر سال گذشته 30 درصد از درآمد خانوار صرف مسکن و 20 درصد صرف تهیه غذای خانوار بود در حال حاضر هزینه های اساسی، درصد بیشتری از درآمد خانوار را به خود اختصاص می دهد و مبلغ کمتری برای گردشگری خانوار باقی می ماند، این مسائل در محاسباتی که برای گردشگری داریم اهمیت پیدا می کند.
وی با اشاره به رفتار مسولان در حوزه گردشگری چه در سطح کشور و استان مازندران گفت: رفتار مسئولان بیش از آن که برنامه ریزی شده باشد رفتار واکنشی است، چنانچه به اتفاق سال های اخیر در حوزه گردشگری توجه کنیم مشاهده می شود که مسئولان ابتدا صبر کردند ببینند چه اتفاقی می افتد سپس در برابر آن اتفاق واکنش نشان داده اند.
* سفره بزرگی پهن نیست
عضو هیات علمی دانشگاه مازندران گفت: به بخش خصوصی و دولتی متذکر می شوم که در نوروز 98 با هجوم بی سابقه گردشگران به مازندران مواجه می شویم، البته به این معنا نیست که سفره بزرگی پیش روی ما پهن خواهد شد چون اتفاقاتی که در زمینه گردشگری رخ داده نشان می دهد این کمیت با درآمدزایی همه جانبه برابر نیست بلکه درآمدزایی برای بخشی از بازار گردشگری است.
محمدی با بیان اینکه خانواده هایی که به مازندران سفر می کنند نمی توانند مشتری کالای لوکس باشند، اظهار کرد: بنابراین روندی که در سال های اخیر به ویژه در شهرهای کناره مازندران اتفاق افتاد و بخش زیادی از سرمایه گذاری به سمت ساخت مراکز تجاری لوکس رفت در معرض خطر قرار می گیرد چون توانایی خرید کالای لوکس و به ویژه کالای خارجی برای گردشگرانی که وارد مازندران می شوند وجود ندارد.
عضو هیات علمی دانشگاه مازندران با اشاره به اینکه شاید برخی تصور کنند جهش های تورمی، باعث افزایش سرمایه های گروه ثروتمندان جامعه شده و این افراد مشتری دائمی فروشگاه های لوکس هستند، افزود: این تذکر را می دهم که مردم بر مبنای دارایی و ثروت خود، خرید نمی کنند بلکه صرف این هزینه ها فقط بر مبنای درآمدهای جاری است.
وی ادامه داد: اگر به این مساله توجه کنیم به این معنا است که لزوما به دلیل اتفاقاتی که در حوزه اقتصادی افتاده، در درآمدهای طبقات مختلف جامعه، اتفاقی رخ نداده است و این فقط یک جهش بوده است.
**صرفه جویی در نیروی کار، اشتباه بزرگ
محمدی در ادامه پیشنهاد کرد واحدهای گردشگری در مازندران به مدیریت هزینه روی آورند و به نحوی صرفه جویی کنند که هزینه ها کاهش یابد.
وی با بیان اینکه این کاهش هزینه می تواند صرفه جویی در مصرف انرژی و ارائه کالای ایرانی برای فروش باشد تا بخش وسیعی از بازار را در بر گیرد، ادامه داد: اشتباهی که بسیاری از واحدهای گردشگری مرتکب می شوند این است که در مواقع رکود بازار، سعی می کنند در نیروی کار، صرفه جویی کنند و این اشتباه بزرگی است چرا که نارضایتی نیروی کار در گردشگری بیش از بخش تولید، در رضایت مشتریان تاثیرگذار است و شایسته است فعالان صنعت گردشگری، سعی نکنند که هزینه ها را از نیروی کار، کم کنند.
عضو هیات علمی دانشگاه مازندران درباره تاثیر گردشگران بر اقتصاد مردم بومی، اظهار کرد: تصور می کنم باید به سمتی رویم که توقعات خود را از حوزه گردشگری مشخص کنیم، گردشگری مانند حوزه صنعت نیست، گردشگری در سال های اخیر بیشتر در معرض توجه قرار گرفته و درآمدزایی و نوع ثروتی که گردشگری ایجاد می کند با صنعت متفاوت است.
وی با بیان اینکه در گردشگری مساله ای مانند انحصار به آن معنا که در صنایع تولیدی داریم وجود ندارد، افزود: شاید در روستاهای کوچک برخی به شکل خرد کار کنند اما در همین حد و اندازه است که هزینه های خانوار را تامین کرده و اشتغالزایی می کند.
محمدی با اشاره به اینکه هزینه های روانی که بابت بیکاری جوانان می دهیم بیشتر از هزینه های اجتماعی آن است، گفت: با ورود هر پنج گردشگر، یک شغل ایجاد می شود و این اشتغالزایی چیزی است که در مازندران به شدت به آن نیاز داریم.
وی با بیان اینکه اشتباه است که فکر کنیم گردشگری می تواند در اقتصاد ما زلزله ایجاد کند، ادامه داد: گردشگری نوعی صنعت مکمل است که می تواند باعث شود با قرار گرفتن در کنار صنایع و خدمات، زمینه بهره مندی از آنها را مضاعف کند.
وی افزود: از سوی دیگر سرمایه مورد نیاز در حوزه گردشگری برای رسیدن به تولید ثروت، کمتر از دیگر بخش ها است، این نکته مثبت و فرصتی برای سرمایه گذاری کلان است و بخش خصوصی باید بداند نیازی نیست مراکز لوکس ایجاد کند و می تواند با صرف هزینه کم، خلاقیت و ایده های کارا، در بخش هایی که نادیده انگاشته شده و سرمایه گذاری آنچنانی نیاز ندارد وارد شده و تولید ثروت کنند.
محمدی با اشاره به اینکه برخی از بخش هایی که نادیده انگاشته شده فرصت بی نظیری در جلب گردشگر خارجی است، خاطرنشان کرد: لازم است برای این موضوع بستر فرهنگی ایجاد شود و با در نظر گرفتن فرصت های گردشگری داخلی و خارجی می توان از این موارد بهره گرفت.
***مدرسه خوابی گردشگران اجتناب ناپدیر است
وی در بخش دیگری از سخنان خود درباره مدرسه خوابی گردشگران نوروزی با بیان اینکه مدرسه خوابی از سوی گردشگران، امری اجتناب ناپذیر است، افزود: مدرسه خوابی یک تهدید از نوع تهدید فرهنگی و اقتصادی است، چون شان و کرامت گردشگر این نیست که در فضایی که شایسته نیست پذیرایی شود.
محمدی با اشاره به اینکه باید بگویم در سال آینده هم با پدیده مدرسه خوابی مواجه هستیم، افزود: چون مازندران استان مقصد سفر است قرار نیست فقط هزینه های زیست محیطی و اجتماعی بپردازیم و باید تدارکاتی فراهم شود تا گردشگرانی که وارد مازندران می شوند و توانایی استفاده از هتل ندارند به نحوی مشارکت اقتصادی داشته باشند، شهرداری ها برای مراکز چادر خوابی، هزینه هایی می پردازند که این هزینه ها کم نیست و باید برنامه ریزی شود تا این هزینه ها تامین شود.
وی با بیان اینکه حجم ترافیکی که در شهرها ایجاد می شود آزار دهنده است و جامعه بومی آسیب می بیند، گفت: به این علت که بخش زیادی از گردشگران در مازندران تمایل دارند با صرف هزینه ناچیز به استان بیایند و شاید برخی کالای مصرفی را هم در خودروی خود به همراه بیاورند، صرف هزینه های اجتماعی و زیست محیطی از سوی جامعه محلی، عادلانه نیست.
وی درباره کمرنگ بودن گردشگری فرهنگی در مازندران اظهار کرد: در مرحله نخست این مساله به خودمان برمی گردد که ما چه اندازه به استفاده از فضاهای فرهنگی و قدر دانستن از اماکن تاریخی و فرهنگی اهتمام داشتیم.
محمدی با اشاره به اینکه اماکن تاریخی و موزه های مازندران خلوت است و از سوی مردم محلی مورد استقبال قرار نگرفته است، افزود: امروز بیش از هر چیزی در فضای کسب و کار ایران، تبلیغات شفاهی بسیار اثربخش و مهم است، اگر هر کدام از ماها اماکن فرهنگی و تاریخی استان را به دیگر هموطنان و گردشگران خارجی بازگو کنیم به گسترش گردشگری فرهنگی در مازندران کمک کردیم.
