دانشمندان روش جدیدی را برای اندازهگیری برابری جنسیتی ابداع کردهاند و بر اساس آن نشان دادهاند که وضعیت مردان در اکثر کشورهای توسعه یافته نامساعدتر از زنان است. نتایج مطالعهای که به تازگی با همکاری پژوهشگران دانشگاه اِسکس در بریتانیا و دانشگاه میزوری در ایالات متحده آمریکا انجام گرفته نشان میدهد که مردان، قربانیان واقعی نابرابری جنسیتی هستند. یافتههای این پژوهش که با تمرکز بر پایهایترین مقیاسهای قابل دسترسی از 134 کشور جهان (با جمعیتی نزدیک به 7 میلیارد نفر در دورۀ مورد مطالعه یعنی از سال 2012 تا 2016 میلادی) استخراج شده حاکی از آن است که وضعیت مردان در بیش از دو سوم کشورهای مورد مطالعه نامساعدتر از زنان بوده است. نتایج این تحقیق بر اساس یک مقیاس اندازهگیری جدید به نام شاخص پایهای نابرابری جنسیتی Basic Index of Gender Inequality و یا به اختصار (BIGI) به دست آمده که بر روی سه مؤلفۀ کلیدی زندگی خوب یعنی شاخص امید به زندگی سالم (سالهایی که انتظار میرود افراد در سلامت کامل زندگی کنند) فرصتهای آموزشی در دوران کودکی (ثبتنام در مقاطع ابتدایی و متوسطه و میزان باسوادی) و رضایتمندی کلی از زندگی تمرکز دارد. این سه مؤلفه به عنوان حداقل اجزای تشکیل دهندۀ یک زندگی خوب و یا عناصر کلیدی زندگی که به طور مستقیم بر بهزیستی انسان تأثیر میگذارند، در این مطالعه مشخص شدهاند.محققان پژوهش مذکور معتقدند، علاوه بر برنامههای سیاسی، پژوهشها در مورد نابرابری جنسیتی نیز تقریباً به طور انحصاری بر مسائل برجسته شده در جنبش حقوق زنان تمرکز داشته است. همچنین روشهایی که پیش از این برای اندازهگیری نابرابری جنسیتی مورد استفاده قرار میگرفته دچار سوگیری بوده و تنها مشکلات زنان را برجسته میکرده است.
بي‌توجهي به مسائل مرتبط با مردان؟
به گفتۀ این پژوهشگران، مسائلی که باعث نامساعدتر شدن وضعیت مردان در مقایسه با زنان میشوند کمتر مورد مطالعه قرار گرفته و در مقیاسهای مربوط به اندازهگیری نابرابری جنسیتی مانند شاخص جهانی شکاف جنسیتی و یا به اختصار بر آنها تأکید نشده است. علاوه بر این، شاخص جهانی شکاف جنسیتی معیارهای اندازهگیری را به گونهای تغییر میدهد تا بر اساس تعریف ارائه شده، در هیچ کشوری وضعیت برای زنان نتواند مطلوبتر از مردان باشد. به عبارت دیگر، چنین مقیاسهایی به گونهای طراحی شدهاند تا در اندازهگیریِ هرگونه وضعیت نامطلوب تجربه شده توسط پسران و مردان ناموفق باشند. بنابراین، مقیاسهای موجود، تمامی الگوهای بهزیستی و وضعیت نامساعد را در سطح ملی پوشش نمیدهند.همچنین پژوهشگران در این تحقیق مشکلاتی را برشمردهاند که به طور نامتوازنی در سراسر جهان مردان و پسران را تحت تأثیر قرار میدهند. برخی از این مشکلات عبارتند از: مردان در مقایسه با زنان، مجازاتهای سختتری را برای جرایم مشابه متحمل میشوند. اکثریت جمعیت زندانیان جهان (93%) را مردان تشکیل میدهند. خدمت نظامی اجباری معمولاً فقط برای مردان است. اکثر افراد بیخانمان در سراسر جهان مرد هستند. میزان مصرف مواد مخدر و مشروبات الکلی در مردان بسیار بالاتر است. مردان بسیار بیشتر از زنان جان خود را بر اثر خودکشی از دست میدهند. اغلب متوفیان حوادث شغلی، مردان هستند. همچنین اغلب افرادی که در مشاغل پرخطر و سخت به لحاظ جسمانی (مانند آتشنشانی، کارگران معدن، کارگران ساختمانی، کارگران بخش نظافت سیستم فاضلاب شهری و ...) مشغول به کار هستند را مردان تشکیل میدهند. پسران در مدارس، عملکرد ضعیفتری در مقایسه با دختران دارند و از طرفی بیشتر، قربانی خشونتهای جسمانی در مدارس میشوند بنابراین از فرصتهای آموزشی کمتری نیز برخوردارند. در بسیاری از کشورها، سن بازنشستگی برای مردان بالاتر از زنان است. در کشورهایی هم که سن بازنشستگی هر دو جنسیت برابر است، مردان به دلیل امید به زندگی کوتاهتر در مقایسه با زنان، سالهای بازنشستگی کمتری را سپری میکنند.به باور دانشمندان، با توجه به دلایل بیشماری که میتوانند باعث شوند تا مردان و زنان در هر کشوری شرایط نامطلوب را تجربه کنند، بنابراین رسیدن به اجماع برای اندازهگیری تمامی این مشکلات عملاً غیرممکن است. از طرفی، حتی اگر توافقی هم بر سر متغیرهایی که می توانند نشان دهندۀ نابرابری جنسیتی باشند صورت بگیرد، باز هم یک مشکل اساسی وجود دارد؛ کشورهای محدودی هستند که میتوانند تمامی این متغیرها را به صورت قابل اعتمادی اندازهگیری کنند. بنابراین دانشمندان در این پژوهش با ساخت شاخص پایهای نابرابری جنسیتی تلاش کردهاند تا مقیاس اندازهگیری ساده و در عین حال بدون سوگیریای که بر شاخصهای کلیدی که به هر دو جنسیت در هر جامعهای مربوط میشود را برای اندازهگیری نابرابری جنسیتی ارائه دهند.
جريمه‌هايي كه مردان متحمل مي‌شوند
پژوهشگران بعد از محاسبۀ نمرات کشورهای مورد مطالعه بر اساس شاخص پایهای نابرابری جنسیتی و با توجه به نتایج به دست آمده نشان دادند که از 134 کشور مورد مطالعه، در 91 کشور (68درصد) مردان به طور میانگین دارای وضعیت نامساعدتری در مقایسه با زنان هستند. همچنین مقایسۀ نمرۀ شاخص پایهای نابرابری جنسیتی با شاخص توسعۀ انسانی در این تحقیق نشان داد، وضعیت مردان در کشورهای توسعه یافته با شاخص توسعۀ انسانی بالا و بسیار بالا نامساعدتر از زنان در این کشورها میباشد در حالی که وضعیت زنان در کشورهای در حال توسعه با شاخص انسانی پایین نامساعدتر از مردان است. به بیان دیگر، هر چه کشورها توسعه یافتهتر و شاخص توسعۀ انسانی در آنها بالاتر باشد، وضعیت مردان و پسران نامطلوبتر است.بر پایه نتایج این تحقیق، وضعیت مردان ایرانی، به طور میانگین، نامساعدتر از زنان ایرانی گزارش شده است. در این پژوهش، کشور ایران بر اساس شاخص پایهای نابرابری جنسیتی از میان 134 کشور مورد مطالعه در رتبه 57 و بر اساس شاخص میانگین انحراف مطلق از برابری جنسیتی (چقدر یک کشور به برابری جنسیتی نزدیک شده) در رتبۀ 109 قرار گرفته است. همچنین بر اساس شاخص پایهای نابرابری جنسیتی وضعیت زنان در اکثر کشورهای اروپایی (به جز ایتالیا) مساعدتر از مردان است. در نهایت پژوهشگران اظهار داشتند، نتایج این تحقیق نشان میدهد که در دنیای امروز، بسیاری از کشورها به یک مرحلۀ تاریخی از برابری جنسیتی دست یافتهاند. با این حال، برای بهبود برابری جنسیتی در سطح بین المللی باید بر مسائل آموزشی در کشورهای کمتر توسعه یافته و همچنین مراقبتهای بهداشتی پیشگیرانه در کشورهای توسعه یافته تمرکز داشت.
منبع : روزنامه قانون
