يکشنبه ۲۵ آذر ۱۴۰۳ - 2024 December 15 - ۱۲ جمادی الثانی ۱۴۴۶
۲۸ اسفند ۱۳۹۰ - ۰۷:۱۴

گری سیک : سلاح کشتار جمعی ایران چیست؟

ايران اكونوميست :گری سیک مشاور سابق کارتر، در مقاله ای در لوموند دیپلماتیک به روند، تبعات و آثار تحریمهای اقتصادی و اعلان جنگ علیه ایران و همچنین توانمندیهای ایران در مقابله با دشمنان نظامی و اقتصادی اشاره کرده و دیدگاه جالبی را در این خصوص ارائه داده است.
کد خبر: ۲۷۷۹

گری سیک مقاله خود را با این جمله آغاز میکند که: "کمترکسي است که مايل به جدل درباره اين موضوع باشد که يک ايران بدون سلاح هسته اي برايران با آن ارجحيت دارد. حتي ايران [هم دراين مورد] توافق دارد. اين کشور که عضو پيمان عدم گسترش سلاح هسته اي (NPT) باقي مانده، بازرسي از سايت هاي اصلي هسته اي خود توسط آژانس بين المللي انرژي اتمي را مي پذيرد و رهبرانش بطورمداوم اعلام مي کنند که داشتن، توليد يا استفاده از سلاح هاي هسته اي برخلاف اسلام است.

اززمان شاه، ايران پشتيبان يک منطقه عاري ازسلاح هاي هسته اي درخاورميانه بوده است. مديراطلاعات ملي امريکا تأييد مي کند که ايران تصميمي براي ساخت بمب نگرفته و مي توان باورداشت که [اگربگيرد] چنين تصميمي سريعا رديابي شود."

راهکار شکست خورده

وی سپس با اشاره به تحریمهای بین المللی شکل گرفته علیه ایران ، پافشاری بر این تفکر که میتوان ایران را با تحت فشار قرار دادن از مسیر خود منحرف کرد، این طرز تلقی را نوعی تفکر عامه پسند خوانده و میگوید: هنگامي که تحريم ها آغازشدند، ايران برنامه هسته اي در مراحل ابتدائي، بدون حتي يک سانتريفوژ قادر به غني سازي اورانيوم بود. امروز، ١٦ سال پس ازتحريم هاي هرچه شديدتر، آژانس بين المللي انرژي اتمي گزارش مي دهد که ايران داراي يک برنامه اساسي هسته اي با حدود ٨ هزار سانتريفوژ درحال کار دردوسايت عمده، وذخيره حدود ٥ تن اورانيوم غني شده با غلظت کم است. اين امر گواه يک راهکارشکست خورده است.

وی ادامه میدهد که تحریمهایی که قرار بود جایگزین جنگ باشند تا جایی به پیش رفته اند که تبدیل به یک جنگ اقتصادی تمام عیار شده اند و مینویسد: کسي نمي تواند اطمينان داشته باشد که ايران چگونه به اين تهاجم پاسخ خواهد داد، اما باورش دشواراست که پاسخ، تسليم فروتنانه يا دست روي دست گذاشتن باشد.

برتری ایران در کجاست؟

سیک در ادامه با اشاره به تفکر اروپا، آمریکا و ایالات متحده در این خصوص که ایران نمیتواند دست به عمل متقابل بزند، به ترور دانشمندان هسته ای کشور، اشاعه ویروس استاکس نت، اعزام هواپیماهای جاسوسی و تحریک جریانهای جدایی طلب در داخل خاک ایران اشاره میکند و مینویسد: همه اينها در اسراييل، ايالات متحده وبرخي پايتخت هاي اروپايي باحسن ظن و نوعي رضايت خاطر ديده مي شوند. سياست غرب همانگونه که گفته شد براساس فرضي ناگفته برآنست که گويا ايران توان پاسخگوئي جدي به تحريم هاي مالي و تهديدها عليه امنيت اش را ندارد.هيچکدام از کشورهائي که اين فشارها را به ايران وارد مي کنند هرگزچنين اعمالي را در مورد خودشان تحمل نمي کردند.

وی در یک تحلیل جالب ادامه میدهد که: ايران، حتي براي نزديک ترين همسايه هایش نیز تهديد نظامي بزرگي نيست بودجه نظامي ايران نه فقط بخش بسيارکوچکي ازبودجه نظامي ايالات متحده و ناتو، بلکه حتي کمتر از هزينه هاي مرکب نظامي شوراي همکاري خليج فارس ، ٦ همسايه عربش است.

سیک برتری نظامی امنیتی ایران را در حوزه ساختار قدرتمند سیستم دفاعی ارزان میداند و میگوید: ايران بطورسنگين دريک ساختارقدرتمند اما نسبتا ارزان دفاعي سرمايه گذاري کرده که هراشغالگر بالقوه اي را با هزينه هاي بسيار هنگفت رودررو مي کند. [ايران] همچنين سال هاي بسياري را صرف تکامل فنون جنگ نامتقارن، مانند جنگ هاي چريکي درخشکي و بکارگيري قايق هاي تندرو دردريا، کرده که موجب سردرگمي وشايد غلبه برکشتي هاي بسيار بزرگترمي شوند. ايران [توليد] انواعي ازموشک هاي کروز را توسعه بخشيده که بطورنسبي سلاح هايي ساده هستند اما هنگامي که بصورت انبوه عليه يک هدف بزرگ استفاده شوند مي توانند بسيارموثرباشند.

اما سلاح کشتار جمعی ایران

مشاور سابق کارتر اشاره میکند که مهمترین سلاح ایران قایق های تند رو یا حملات سایبری نیست، حتی سلاح هسته ای که هنوز وجود هم ندارد. به نظر وی سلاح مهم و اصلی ایران در این تقابل اقتصادی است: " سلاح کشتارجمعي ايران اقتصادي، و مشخصا بهاي نفت است و براي استفاده ازاين سلاح ايران نياز به بستن تنگه هرمزندارد."

وی سپس با ارائه تحلیل از استراتژی اعراب و اروپا و آمریکا برای جایگزین کردن نفت تحریمی ایران و تحلیلها از پر شدن بازار نفت از نفت جایگزین، میگوید: "اروپا به تنهايي ناگزيراست ٦٠٠ هزار بشکه واردات خود از ايران را جايگزين کند و بخش بزرگي ازاين تقاضا مربوط به سه کشور اروپايي است که ازنظراقتصادي آسيب پذيرند: يونان، ايتاليا و اسپانيا. واردات آنان از ايران درحال حاضر برمبناي توافق هاي تهاتري و بطور نسبي ارزان وقراردادهاي بلند مدت هستند که جايگزين کردن آنها با قيمت و کيفيت مشابه دشواراست. قراردادهاي جديد پس از مذاکرات بايد منعقد شوند، تأمين کنندگان تازه به کاربپردازند و پالايشگاه ها خود را [با نفت جايگزين شده] تطبيق دهند."

وی تمامی این خلل ها و تغییرات را منتج به یک افزایش قیمت شوک آور در بازار میداند و میگوید: غيرممکن است که پيش بيني شود قيمت نفت تاچه حد بالا خواهد رفت و تاچه زماني درآن حد خواهد ماند. بويژه اگررويدادهاي غيرمنتظره به پيچيده ترکردن تصويرادامه دهند. واگرايي ها براي اقتصاد جهاني که تازه داشت به سوي فاصله گرفتن از رکود بزرگ مي رفت، کاملا جدي خواهند بود.

هزینه و فایده تحریمها

سیک اشاره میکند که تحريم هاي «فلج کننده» نه فقط برايران اثرمي گذارند، بلکه مي توانند عوارض جدي براي بقيه دنيا داشته باشند. به نظر وی اگر این تحریمها در راستای فلج کردن ایران تا مرز دست کشیدن از برنامه هسته ای باشد، هدف قبلا به شکست رسیده است: " چنين چيزي صرف نظرازاين که چه کسي درتهران حکومت کند، رخ نخواهد داد." از سویی وی معتقد است که: "اما اگر هدف تحریک ایران برای درگیری در یک جنگ بوده باشد، به هدف رسیده ایم و اين اتفاق خواهد افتاد. اما اين کار معضل برنامه هسته اي ايران را حل نمي کند. برعکس، احتمال بدترشدن وضعيت را به دنبال دارد"

گری سیک در پایان نوشته خود با اذعان به اینکه جنگ اقتصادی با عواقب و آثاری نا مشخص به راه افتاده است میگوید: همه آنهايي که در اين راهکار به بن بست رسيده درگيرهستند بايد توقف کنند، نفسي عميق بکشند و درباره عواقب بينديشند.

وی خردمندانه ترین پرسش را این میداند که: به فرض آنکه تحریمها علیه ایران کارگر باشد، بعد چه اتفاقی خواهد افتاد؟ "خردمندانه اين است که رهبران ما اکنون اين پرسش را بکنند."
آخرین اخبار