به گزارش ایران اکونومیست، علیرضا رئیسی افزود: هم در زمینه سخت افزاری و ساخت و تجهیز و نوسازی مراکز بهداشت و هم در زمینه راه اندازی سامانه ها در حوزه بهداشت اقدامات مناسبی انجام داده ایم و در حال حاضر باید هماهنگی بیشتری با حوزه های دیگر وزارت بهداشت از جمله معاونت درمان اتفاق بیفتد تا بتوانیم ارتباطات مناسبی بین سطوح یک، دو و سه خدمات سلامت برقرار کرده و برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع را عملیاتی کنیم.
وی بیان کرد: دکتر نمکی با مقوله بهداشت به خوبی آشنایی دارد و زمانی معاون بهداشت وزارت بهداشت بود. از طرفی باید به سمت اجرای قانون برنامه پنجم و ششم توسعه حرکت کنیم تا برنامه های پزشک خانواده، نظام ارجاع و پرونده الکترونیک سلامت به درستی اجرایی شوند.
رئیسی گفت: در گذشته زیرساخت ها در حوزه بهداشت اصلا مناسب نبود و حتی من به عنوان رئیس دانشگاه علوم پزشکی شرمنده همکاران بهداشت می شدم، اما در حال حاضر مراکز جدید راه اندازی و تجهیز شده و حتی کارهای بسیار مناسبی در زمینه پرونده الکترونیک سلامت انجام شده است.
بنا به این گزارش، یکی از مهمترین برنامه های نظام سلامت که اجرای آن از سال 84 در وزارت بهداشت شروع شده، برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع است. خدمات این برنامه در سه سطح خدمات اولیه (سطح یک)، خدمات تخصصی ( سطح دو) و خدمات فوق تخصصی و بستری در بیمارستان (سطح سه) تعریف می شود، محور این خدمات پزشک خانواده است که مسئولیت سلامت و مشاوره به تعداد مشخصی از جمعیت را به عهده دارد.
از زمان شروع این برنامه حدود 13 سال می گذرد اما این برنامه هنوز به صورت فراگیر در کشور اجرایی نشده و ارتباط بین سطوح مختلف آن نیز به درستی تعریف نشده است.
* اهمیت هماهنگی معاونت های وزارت بهداشت
معاون وزیر بهداشت درباره هماهنگی با معاونت های آموزشی، پژوهشی و درمان وزارت بهداشت بیان کرد: یکی از آسیب های اصلی برای اجرای برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع، موضوع عدم ارتباط نرم افزاری بین سطح یک، دو و سه خدمات سلامت است. به طور مثال برای اجرای نظام ارجاع باید سیستم در سطح یک (خدمات اولیه سلامت) آماده باشد که البته این اتفاق افتاده است. به هر حال مردم برای دریافت خدمات بیشتر باید به سطوح دو و سه خدمات درمانی نیز مراجعه کنند که این سطوح زیر نظر معاونت درمان قرار دارند.
وی ادامه داد: ارتباط بین معاونت ها باید بسیار تنگاتنگ باشد تا بتوانیم برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع را عملیاتی کنیم. همواره تاکید شده که نظام ارجاع باید در حوزه درمان و سطح دو و سه خدمات سلامت دنبال شود. زیرا بیمارستان ها، پزشکان متخصص، کلینیک ها، بخش خصوصی و پاراکلینیک زیر نظر معاونت درمان قرار دارد. در نتیجه باید ارتباط دقیقی در این زمینه وجود داشته باشد. البته از ابتدای دولت دوازدهم این هماهنگی ها شکل گرفته و نسبت به دوره های گذشته بهتر شده است. زیرا هر دو نفر معاون بهداشت و درمان، قبلا رئیس دانشگاه علوم پزشکی بودیم و در حوزه عملیاتی کار کردیم و از مشکلات آگاهی داریم.
رئیسی اظهار داشت: از طرفی شکل گیری همت جدید و مضاعف برای هماهنگی ها می تواند به تقسیم بندی کار و عملیاتی شدن اهداف منجر شود.
* توجه ویژه به بیماری های غیرواگیر
معاون بهداشت وزارت بهداشت درباره اهمیت توجه به بیماری های غیرواگیر بر اساس تاکید سرپرست وزارت بهداشت در حکم اخیر خود گفت: درباره بیماری های غیرواگیر می توانیم دو رویکرد داشته باشیم؛ اول اینکه سراغ بیماری های قلبی و عروقی و سکته های مغزی و قلبی برویم و دوم اینکه عوامل خطر را کنترل کنیم. زیرا با انبوهی از بیماری ها مواجه هستیم و باید سراغ درمان آنها برویم که هزینه بسیار زیادی دارد.
وی افزود: باید قبل از اینکه کسی دیابت یا فشار خون بگیرد، سبک زندگی اشخاص را کنترل کنیم. اگر فقط به بیماری ها پرداخته شود و به عوامل خطر توجه نکنیم، نمی توان همه موارد را کنترل کرد.
* جلب مشارکت بین بخشی برای کنترل بیماری های غیرواگیر
رئیسی درباره جلب مشارکت بین بخشی و استفاده از ظرفیت انجمن ها برای کنترل بیماری های غیرواگیر اظهار داشت: در این راستا، عوامل اجتماعی موثر بر سلامت اهمیت دارند. همواره گفته می شود که 75 درصد این عوامل در خارج از وزارت بهداشت قرار دارد و فقط 25 درصد به وزارت بهداشت مرتبط است. به طور مثال حوادث جاده ای و ترافیکی سالانه منجر به فوت 15 تا 16 هزار نفر می شود. شاید افراد جوانی باشند که تازه ازدواج کرده اند. در نتیجه برای حفظ این افراد باید سراغ سازمان ها و دستگاه های دیگر نیز رفت و همکاری بین بخشی را تقویت کرد.
معاون وزیر بهداشت ادامه داد: پرداختن به حوزه بهداشت و پیشگیری، بدون در نظر گرفتن عوامل اجتماعی موثر بر سلامت (مثل سواد اشتغال، آموزش، درآمد، مسکن، محیط زیست) غیرممکن است و نقش و عملکرد سازمان های دیگر در کنار وزارت بهداشت در این زمینه منجر به پیشگیری می شود.
وی بیان کرد: به طور مثال اکثر کارهای حوزه بهداشت با همکاری آموزش و پرورش انجام می شود. موضوع وارنیش فلوراید و بهداشت دهان و دندان که در مدارس اجرا می شود به همکاری آموزش و پرورش بستگی دارد و اکنون این همکاری بین بخشی وجود دارد.
