تحقیق و تفحص از خودروسازان کلید خورد

به گزارش ایران اکونومیست؛  بازار خودرو به دنبال افزایش قیمت در اکثر بازارهای ایران صعودی شد تا آنجا که در برخی موارد قیمت خودرو از کارخانه تا بازار اختلافی بیش از دو برابر را ثبت کرد. همین امر سبب شد تا خودروسازان به فکر اصلاح قیمت‌ها بیفتند و بخواهند تا از این آشفته بازار سهمی بیشتر نصیب خود کنند. آنجا بود که قیمت‌ها در شرکت‌های خودروسازی نیز افزایش پیدا کرد و پیش‌فروش‌های جور واجور با قیمت‌هایی که مشخص نبود در نهایت چقدر آب می‌خورد، آغاز شد.

**پیش‌فروش خودروهای بی‌نام و نشان

حتی در مواردی مدل خودرو نیز مشخص نبود و تنها با پرداخت پیش‌پرداختی، نام متقاضی در لیست خریداران قرار می‌گرفت تا در ماه‌های بعد با توجه به تولید خودرو‌سازان، خودروی مورد نظر تحویل شود.

کار به همین جا نیز ختم نشد و حتی یکی از خودروسازان به افرادی که خودروی مشخصی را پیش‌خرید کرده بودند اعلام کرد که به دلیل تحریم‌ها و نبود قطعات، امکان تحویل خودرو وجود ندارد و به جای آن می‌توانند از سایر محصولات این شرکت، خودروی دیگری را تحویل بگیرند.

همه این موارد دست به دست هم داد تا پای مجلس به تحقیق و تفحص از خودروسازان باز شود و به گفته یک نماینده مجلس، اولین جلسه آن ظهر امروز برگزار شود.

**مجلس مرجع قیمت‌گذاری نیست

سعید باستانی، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی  با بیان اینکه اولین جلسه تحقیق و تفحص از خودروسازان امروز برگزار می‌شود، گفت: درباره وضعیت خودروسازان وارد می‌شویم تا موارد مطرح شده را موشکافانه‌تر بررسی کنیم، زیرا اطلاعاتی که داریم شامل شنیده‌هاست و از داخل این شرکت‌ها اطلاعی در دست نیست.

وی ادامه داد: مجلس مرجع قیمت‌گذاری خودرو نیست و مرجع آن شورای رقابت و سازمان حمایت از مصرف‌کننده و تولیدکننده است، اما مجلس به لحاظ نظارتی وارد می‌شود.

باستانی با اشاره به اینکه که در این زمینه نظرات موافق و مخالفی در مجلس وجود دارد، افزود: عمده اعضای کمیسیون نظرشان بر این است که قیمت‌گذاری واقعی خودرو باید بعد از کسر سربارهای خودروسازی‌ها انجام شود.

وی تأکید کرد: در واقع خودرو‌سازی‌ها ابتدا باید کارشان را جمع کرده و شرکت‌های زیان‌ده و نیروهای مازاد خود را تعیین تکلیف کنند تا زیان انباشته کاهش یابد.

**چالش بنگاه‌داری با زیان انباشته خودروسازان

عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه خودروسازان عقیده دارند این اعداد و ارقام در قیمت‌گذاری تأثیری ندارد، گفت: اما زمانی که زیان انباشته خودروسازی‌ها افزایش پیدا می‌کند، دست آن‌ها را می‌بندد و سهامداری و بنگاه‌داری را با چالش مواجه می‌کند. بنابراین لازم است تا به عنوان یک بنگاه اقتصادی وضعیت‌شان را اصلاح کنند.

وی با بیان اینکه مجلس در بحث میزان افزایش قیمت خودرو وارد نشده، ادامه داد: بیشتر بحث‌ها بر سر کلیات بازار خودرو بوده است.

باستانی به عدم پایبندی خودرو‌سازان به تعهدات‌شان اشاره کرد و افزود: این شرکت‌ها در ماه‌های اخیر افت شدید میزان تولید داشته‌اند و اعلام می‌کنند اگر قیمت افزایش پیدا کند می‌توانیم به تعهدات خود عمل کنیم. اما سؤال اصلی این است که اگر قطعات وجود دارد، چرا اکنون تعهدات گذشته اجرا نمی‌شود.

وی تأکید کرد: در نتیجه، قطعات موجود است و قابلیت تولید وجود دارد، اما توقف تولید را شاهدیم و این استنتاج از صحبت خودرو‌سازان بر می‌آید که تولید خود را کم کرده‌اند تا در آینده بتوانند گران‌تر بفروشند.

**اصلاح بازار خودرو با قیمت‌های شناور

فرید زاوه، کارشناس بازار خودرو نظری دیگری دارد. وی معتقد است که قیمت‌گذاری دستوری در بازار خودرو زمینه را برای مشکلات پیش آمده فراهم کرده و از همین رو، برای اصلاح بازار خودرو باید قیمت‌ها شناور شود.

زاوه  با اشاره به اینکه بازار خودرو هر روز کوچک‌تر می‌شود، گفت: انحصار‌گرایی باعث شده تا بازار خودرو به این روز بیفتد.

وی یکی از دلایل عدم انجام تعهدات خودروسازان را مشکلات ثبت سفارش‌ها و تأمین مواد اولیه دانست و افزود: بنابراین نمی‌توان تنها با افزایش قیمت‌ها امیدوار باشیم که تعهدات خودروسازان به‌طور کامل انجام شود.

زاوه ادامه داد: از ابتدا باید بحث آزادسازی قیمت خودرو صورت می‌گرفت، زیرا تا زمانی که با قیمت‌های بازار خریدار وجود دارد، نمی‌توان با سرکوب قیمت‌ها، آن را متعادل کرد.

**راه‌حل رانت‌زدایی از بازار خودرو

وی با اشاره به اینکه قیمت خودرو با عرضه و تقاضا و قدرت خرید مردم مشخص می‌شود، تأکید کرد: قیمت‌گذاری دستوری و اختلاف قیمت موجود در کارخانه و بازار رانت‌زاست که از مهم‌ترین دلایل ایجاد شرایط فعلی بازار است و باید از بین برود.

این کارشناس بازار خودرو با بیان اینکه افرادی که خودرو پیش‌خرید کرده‌اند، حتی اگر با قیمت بالا خودروی خود را تحویل بگیرند، یک روز با فروختن آن سود می‌کنند، افزود: نکته مهم این است که اصلاً چرا باید برای خودرو یارانه پرداخت شود؟

وی گفت: با این حال اگر قرار بر آزادسازی قیمت خودرو است، باید اجازه دهیم حاشیه بازار از بین برود و قیمت‌ها شناور شود.

زاوه تأکید کرد: البته برای تعادل بازار باید علاوه‌بر شناور کردن قیمت، روند تولید، توزیع و واردات تسهیل شود تا قیمت خودرو منطقی باشد.