پاییزه شدن خشکسالی در مازندران

به گزارش ایران اکونومیست؛   هر چند در مهرماه مازندران از بارندگی خوبی برخوردار بوده است اما بررسی ها نشان می دهد که بارندگی در ابان و 15 روز اول اذرماه روند کاهشی داشته است.
 براساس نقشه پهنه بندی به روش شاخص بارش استاندارد (SPI) در حالی که در یک ماه منتهی به مهر 97 اکثر مناطق مازندران در ترسالی متوسط و خفیف قرار داشت این بررسی نشان می دهد که در یک ماه منتهی به آبان روند بارش ها به سمتی پیش رفت که بخش زیادی از نقاط این استان در منطقه خشکسالی خفیف و نرمال قرار گرفته است.
بر اساس این گزارش به عنوان نمونه در مهرماه 97در رامسر به عنوان یکی از مناطق پرباران مازندران واقع در غرب این خطه شمال کشور 516 میلمتر باران بارید و این میزان بارندگی حدود 2 برابر دوره آماری کوتاه مدت بود.
این درحالیست که در آبان ماه میزان بارش باران در این منطقه به 131 میلیمتر رسید به طوری که نسبت به ماه قبل بارش تا سه برابر و نسبت به دوره آماری نیز 58 درصد کاهش نشان می دهد.
بررسی هواشناسی مازندران از 15 ایستگاه باران سنجی نشان می دهد که در آبان ماه بارش باران در تمام این ایستگاه ها روند کاهشی نسبت به مهرماه داشت و برآورد می شود که این روند برای ماههای بعد نیز تداوم داشته باشد.
در سال زراعی گذشته (97-96) به دلیل خشکسالی حدود 13 هزار هکتار از اراضی شالیزاری که بیشتر آن در مناطق مرکزی و شرق مازندران واقع است، زیر کشت نرفت.

*** رشد باران در نخستین فصل زراعی
مدیرکل هواشناسی مازندران هم روند کاهش باران را در این خطه شمال کشور با مقایسه ماههای مهر و آبان مورد تایید قرار داد و گفت: اگر چه بارش باران در این استان در مهرماه 97 نسبت به مدت مشابه در سال پیش تا 70 درصد افزایش یافت ولی در آبان ماه و تا اواسط آذرماه روند کاهشی یافته به طوری که میانگین افزایش بارش در مقایسه با مدت مشابه به حدود 26 درصد رسید.
محمدرضا رضوی  گفت: در مجموع در حدود 70 روز از گذشت سال آبی 97 میانگین افزایش باران در مقایسه با مدت مشابه سال قبل حدود 30 درصد رسید و این روند افزایشی در ماههای آینده به دلیل این که پاییز پرباران ترین فصل در استان های شمالی از جمله مازندران محسوب می شود، تکرار نخواهد شد.
وی افزود: اگرچه ما در فصل پاییز در مهرماه افزایش 70درصدی باران را به خصوص در مناطق غرب مازندران شاهد بودیم، ولی ضعف زیرساختی برای ذخیره آب ( سدها) که در مازندران کمتر از 400 میلیون متر مکعب است، باعث شد تا بارش سیلابی باران ضمن وارد کردن خسارت چند ده میلیارد تومانی به دریا بریزد و کمتر دست کشاورزان را بگیرد.

*** برف پفکی
مدیرکل هواشناسی مازندران اضافه کرد: علاوه برآن دلخوشی ما برای کاهش دامنه خشکسالی در مازندران باید به بارش برف در ارتفاعات باشد که این اتفاق خوشایند حداقل تاکنون رخ نداده است وبرف موجود در ارتفاعات و مناطق کوهستانی نیز پفکی و با لایه نازکی نمی تواند کم آبی ما را در فصل تابستان جبران کند.
رضوی اظهار داشت: در مجموع میانگین بارش باران در مازندران حدود 700 میلمتر است که تاکنون 252 میلمتر آن در حدود سه ماهه سال زراعی جاری تامین شد و باید انتظارداشته باشیم که در 9 ماهه آینده افزون بر 400 میلمتر باران ببارد تا به نرم سال قبل برسیم.

*** روند کاهشی بارش ها در مازندران
مدیر عامل شرکت آب منطقه ای مازندران گفت: بررسی حدود نیم قرن وضعیت جوی این استان نشان می دهد که روند بارندگی در این خطه شمال کشور کاهشی است و به طوری که از حدود 800 میلمتر دهه 70 به حدود 550 میلیمتر دهه 90 رسید.
ابراهیم یخکشی افزود: همچنین در یک دهه اخیر میزان دبی آب رودخانه های استان نیز با کاهش افزون بر 10 درصدی از 4 هزار و 500 میلیون متر مکعب به 3 هزار و 900 میلیون متر مکعب رسید و با وجود افزایش 40 درصدی بارندگی در مازندران برای دو ماهه سال زراعی جاری میزان دبی رودخانه ها با 39 درصد کاهش روبرو شد.
وی نگرانی عمده در کاهش بارندگی را مربوط به حوزه آبگیر سدهای مازندران دانست و گفت: هم اکنون حدود 45 درصد از ظرفیت سدهای این خطه شمال کشور آبگیری شد، این در حالیست که میانگین آبگیری بزرگترین سد ( شهید رجایی ) به حدود 27 درصد رسید.
یخکشی اطمینان نسبی برای کاهش تنش آبی را برای سال زراعی پیشرو منوط به پرشدن حداقل 60 درصد از ظرفیت سد شهید رجایی در ساری دانست.

*** مدیریت منابع آب
سرپرست معاونت عمرانی استانداری مازندران تنها راهکار برای غلبه بر کم آبی و روند کاهشی باران را مدیریت منابع آب در تمام حوزه ها از جمله کشاورزی دانست و گفت: باید کشاورزان نسبت به آبگیری آببندان ها اطلاع رسانی شوند و با مدیریت بهینه منابع آب بتوانیم بر کم آبی غلبه داشته باشیم.
مهدی رازجویان افزود: علاوه بر آن باید برای ساخت سدهای جدید در راستای مهار آب های سطحی اهتمام بیشتری صورت گیرد.
مازندران 3 میلیون و 283 هزار نفر جمعیت دارد که 53 درصد در مناطق شهری و 47 درصد در مناطق روستایی سکونت دارند.
مازندران حدود 470 هزار هکتار اراضی کشاورزی دارد که بیش از 350 هزار از خانوارهای استان مازندران بهره بردار کشاورزی هستند و 72 نوع محصولات کشاورزی در استان تولید می کنند که در 15 نوع از محصولات از جمله برنج، مرکبات، کیوی و گل و گیاه رتبه نخست کشور را دارد.