به گزارش ایران اکونومیست، دو روز از پرداخت یارانه نقدی مرحله نود و سومین دوره می گذرد و جامعه هم چنان بر این موضوع معترض است که چرا دهک های دارای درآمد بالا همچنان در صف دریافت 45 هزار و 500 تومان ایستاده اند و دولت هیچ تلاشی برای حذف این افراد از گردونه یارانه نقدی انجام نمی دهد؟!
در همین چند ماه گذشته محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه بودجه کشور با بیان اینکه حذف یارانه ۲۴ میلیون نفر جزو تکالیف دولت در تبصره ۱۴ بودجه است، افزود: دولت علاقه‌مند نیست یارانه مردم را قطع کند، ولی انتظار داریم که با شناسایی دقیق افراد بتوانیم یارانه افرادی که نیاز ندارند را حذف کنیم و هدف مجلس را در جهت حذف یارانه تحقق بخشیم.
وی در ادامه گفت: اطلاعات افراد به طور کامل در اختیار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیست و از استانداران می‌خواهیم تا در جهت تکمیل اطلاعات افراد کمک کنند.
رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور با اشاره به اینکه هنوز مشخص نیست به چه طریق باید یارانه دهک‌های پردرآمد حذف شود ،گفت: نحوه حذف دهک‌های پردرآمد همانند سال ۹۶ اجرایی می‌شود، در سال ۹۶ نیز دولت اجازه داشت که یارانه ۲۴ میلیون نفر را قطع کنداما واقعیت موضوع این است که اگر فرمول نداشته باشیم و بخواهیم بدون روش جیب ۸۰ میلیون نفر را بگردیم و مشاهده کنیم که چه شخصی پول دارد و چه شخصی پول ندارد با سیاست دولت مغایر است.
رئیس سازمان برنامه و بودجه تصریح کرد: اگر مشخصاً بدانیم که به چه‌کسانی باید یارانه پرداخت کنیم این یارانه پرداخت می‌شود، اما اینکه فقط گفته شود که افراد پردرآمد بدون سازوکار حذف شوند عملیاتی نیست، به همین دلیل سال آینده پرداخت یارانه‌ها متفاوت از استمرار سال جاری نیست و تا کنون مجلس سازوکار مورد نظر برای حذف دهک‌های پردرآمد را ارائه نکرده است.
گفته های محمد باقر نوبخت به این موضوع اشاره دارد که دولت هنوز نمی داند که باید درخصوص حذف یارانه افراد پر در آمد چکار کند؟! در واقع زمانی که خبر از نبود برنامه و فرمول می دهد باید این موضوع را دانست که تنها مصوبه پشت مصوبه برای این حذف صورت گرفته است.
بلاتکلیفی در حذف یارانه پر در آمدها
محمد نهاوندیان معاون اقتصادی رئیس‌جمهور، با اشاره به اخبار منتشره در خصوص قطع یارانه‌های نقدی و جایگزینی بسته‌های حمایتی برای اقشار آسیب‌پذیر در رسانه‌ها اظهار کرد: هیچ‌گونه تصمیمی درباره قطع یارانه‌ها و جایگزینی بسته‌های حمایتی در سوی دولت اتخاذ نشده است.
معاون اقتصادی رئیس جمهور با بیان اینکه نوسانات ارزی آسیب‌هایی را به اقشار ضعیف وارد کرده است که در حال ساماندهی اقدامات جبرانی برای این قشر از جامعه هستیم, گفت: این بسته‌ها توسط سازمان برنامه و بودجه اعلام می‌شوند.
افزایش فقرا از 2 دهک به 4 دهک
اکبر ترکان، مشاور عالی ریاست جمهوری در حاشیه کنفرانس بین المللی استراتژیک درباره توزیع ناعادلانه ثروت بین افراد جامعه و افزایش تعداد فقرا می گوید: به عنوان مثال امروز شاهدیم که توزیع درآمد در دهک‌های جامعه به نسبت دهه‌های اخیر تغییر کرده است. یعنی قبلا دو دهک ضعیف، 6 دهک متوسط و دو دهک ثروتمند در جامعه داشتیم ولی الان این شرایط تغییر کرده و دو دهک فقیر، گسترش یافته و تبدیل به 4 دهک شده‌اند و از آن سو 6 دهک متوسط به 4 دهک تقلیل یافته و آن هم در شرایطی که درآمد آنها نصف شده و دو دهک پردرآمد نیز کماکان در جای خود قرار دارند.
ترکان افزود: در چنین جامعه‌ای که از فقر رنج می‌برد شما شاهد هستید که خودروهای میلیاردی در خیابان‌های آن تردد می‌کند لذا گردشگری داخلی می‌تواند به بهبود توزیع ثروت در جامعه کمک کند. چرا که به عنوان مثال مردم در شهرهای پردرآمد تمام سال خود را پس‌انداز می‌کنند تا در تعطیلات نوروز یا تعطیلات دیگر به شهرهای مختلف سفر کنند و این پس‌انداز را خرج کنند و این اتفاق یعنی انتقال ثروت در کشور که باعث چرخش مالی، داد و ستد و رونق اقتصاد در نقاط مختلف کشور می‌شود.
ادعای نوبخت مبنی بر اینکه "نمی توانیم جیب 80 میلیون نفر را بگردیم" منتفی شد
اخیرا رئیس کل سازمان امور مالیاتی گفته که «اطلاعات افراد به نحوی در اختیار ما قرار گرفته که در حال حاضر با شماره ملی یا شناسه شرکتی فرد می‌توانیم بگوییم چه دارایی‌هایی در مملکت دارند» که این گفته بیانگر در دست داشتن اطلاعات مالی همه افراد جامعه بوده و گفته رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور را مبنی بر این که "نمی توانیم جیب 80 میلیون نفر را بگردیم" منتفی می کند.
سالی ۲۰ هزار میلیارد تومان یارانه به ثروتمندان تعلق می گیرد
میثم موسایی، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در این باره اظهار کرد: اینکه به همه آحاد جامعه یارانه تعلق می‌گیرد، امر اشتباهی است. کسانی که باید یارانه دریافت کنند در واقع خیلی کمتر از جمعیت یارانه‌بگیران فعلی هستند. سالیانه حدود ۲۰ هزار میلیارد تومان به چهار دهک ثروتمند جامعه یارانه تعلق می‌گیرد که این مبلغ خود به اندازه یکسال بودجه عمرانی کشور است. معلوم نیست این سیاست‌های اشتباه تا کجا قرار است ادامه پیدا کند؟
ادامه روند فعلی پرداخت یارانه های نقدی با توجیه محرمانگی اطلاعات مالی شهروندان و یا عدم دسترسی به اطلاعات دارایی‌ها یا حساب‌ها در حالی است که رهبر معظم انقلاب صبح روز دوشنبه (۲۳ مهرماه) در ابتدای درس خارج از فقه خود تاکید کردند: «مسئولان جز در موارد نظامی، امنیتی و اموری که با دشمن مقابله داریم، باید شفاف باشند و هیچ رازی را از مردم پنهان نکنند».
حذف یارانه پردرآمد مساوی با افزایش یارانه کم درآمدها
سیدناصر موسوی‌لارگانی عضو کمیسیون اقتصادی، در گفت‌وگو باخبرنگار اقتصاد و انرژی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، اظهار کرد: افزایش یارانه نقدی با توجه به شرایط فعلی اقتصادی کشور بسیار ضروری است و باید این امر را صریحا بگویم که ۴۵ هزار تومان مطابق با تورم سال 89 تعیین شده بود و امسال این رقم ارزشی مادی برای خانوارها ندارد و همین موضوع بیانگر نگاه جدی دولت به حل مشکلات معیشتی یک جامعه است.
وی افزود: قطعا مجلس به دنبال افزایش یارانه همه مردم نیست زیرا معتقدیم که باید یارانه اقشار آسیب پذیر جامعه افزایش یابد و علاوه بر این موضوع دولت باید به فکر بسته های حمایتی بیشتری نیز باشد باید فکری برای این قشر جامعه کند و اگر دولت در این باره لایحه‌ای ارائه ندهد، مجلس طرح آن را آماده می‌کند.
عضو کمیسیون اقتصادی با انتقاد از دولت به جهت عدم توجه به مصوبه مجلس مبنی بر حذف یارانه ۳ دهک بالای جامعه، گفت: در بودجه سال ۹۴ چنین موضوعی مورد تصویب قرار گرفت که کسانی که درآمد بالایی دارند، یارانه‌شان قطع شود، اما متأسفانه تاکنون عملیاتی نشده است.
همچنین جعفرزاده ایمن آبادی عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی در خصوص تعداد افرادی که از لیست یارانه بگیران حذف می شوند اینطور می گوید:سال آینده حدود ۳۴میلیون و ۵۰۰هزار نفر از جمعیت یارانه بگیر کشور کم می شود و پیش بینی می شود با انجام این مهم ،حدود ۱۸ هزار و ۸۰۰میلیارد تومان منابع مالی حاصل شود که تماما صرف اشتغال جوانان می شود.
وی با بیان اینکه بالغ بر ۵۰ درصد جمعیت ایران در سال آینده یارانه نقدی دریافت می کنند،افزود:باید در کشور فقر زدایی شود و تنها نیازمندان واقعی یارانه دریافت کنند البته شخصا پیشنهاد خواهم داد به بازنشستگان با حقوق کمتر از دو میلیون تومان در سال آینده یارانه نقدی پرداخت شود.
این در حالیست که یک مسئول آگاه در سازمان هدفمند سازی یارانه ها در گفت‌وگو باخبرنگار اقتصاد و انرژی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، می گوید: این نهاد هیچ نقشی در حذف یا اضافه کردن یارانه بگیران ندارد و تنها منتظر دستور رسمی دولت و تعریف منابع مالی از سوی سازمان برنامه و بودجه کشور است.
توزیع بسته حمایتی زمان خوبی برای حذف یارانه بگیران پر درآمد
با توزیع بسته حمایتی بین اقشار کم درآمد و تاکید برای اجرای این طرح بر اساس شاخص درآمدی خانوارها، به نظر می‌رسد بانک اطلاعاتی مشخصی برای شناسایی افراد در اختیار دولت قرار می گیرد. در این حالت، بهانه همیشگی یعنی عدم شناسایی افراد پردرآمد و غربالگری حدود ۷۷ الی 80 میلیون یارانه‌بگیر نیز منتفی است.
از زمان اجرای قانون هدفمندی تاکنون بارها صحبت حذف یارانه اقشار پردرآمد مطرح شده و حتی طرح‌هایی از جمله ثبت‌نام مجدد از متقاضیان یا حتی اقدام به حذف تعدادی از مشمولان یارانه نیز به روی میز اجرا گذاشته شد، اما در نهایت باز هم آخرین آمار و ارقام نشان می دهد که در حال حاضر حدود ۷۷ میلیون نفر یارانه نقدی دریافت می‌کنند.
درحالی که طی سال‌های گذشته بارها درهنگام تصویب قانون بودجه، تبصره مربوط به هدفمندی یارانه‌ها برای ایجاد راهکاری به منظور حذف افراد پردرآمد، از پرحاشیه‌ترین تبصره‌های بودجه به شمار رفته و در عمل با وجود الزامی که برای حذف پردرآمدها وجود داشته ، دولت هنوز از پس حذف این افراد بر نیامده است.
پر حاشیه ترین بند قانون بودجه سال 97 اجرایی نشد!
در قوانین بودجه، دولت ملزم شده که یارانه سه دهک بالای درآمدی را با توجه به مشخص شدن گروه‌ها قطع کند یا حتی بحث عدم پرداخت یارانه به دریافت کنندگان حقوق بالای سه میلیون تومان هم مطرح بود، ولی طولی نمی کشید که مسئولان دولتی تاکید می کردند که این امکان وجود ندارد. به هر صورت شرایط به گونه‌ای پیش رفت که هشت سال از قانون هدفمندی یارانه‌ها گذشته و همچنان بیش از ۹۵ درصد جمعیت کشور یارانه می گیرند. یارانه ای که می توانست درصورت قطع از حساب افراد پردرآمد به افزایش یارانه افراد کم درآمد کمک کند و ما اینگونه شاهد شکاف طبقانی و افزایش این شکاف نباشیم.
بسیاری از نمایندگان و مسئولان کشوری معتقدند در این شرایط و با توجه به این که دولت در برنامه خود اعلام کرده است که اقشار مشخص درآمدی را شناسایی و آنها را مورد حمایت قرار می‌دهد، این انتظار را ایجاد خواهد کرد که اگر دولت از چنین امکانی برخوردار است و بانک اطلاعاتی دقیقی تا این حد در اختیار دارد، باید بتواند به غربالگری یارانه‌بگیران هم وارد شده و مانع از هدر رفت منابع ناشی از اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها شود.
بر اساس این گزارش پیش از این فرمولی برای حذف دهک های بالای جامعه از لیست یارانه بگیران ارائه شده که طبق آن مقررشده بود که قضات، پزشکان، اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها و افرادی که درآمدی بیش از 3 میلیون و پانصد هزار تومان دارند نباید یارانه نقدی دریافت کنند؛ حال باید منتظر ماند و دید دولت با همین ساز و کار اقدام به حذف افراد از این لیست می کند یا شیوه شناسایی اقشار کم درآمد ، اعلام نیاز نیازمندان و حذف مابقی افراد را در پیش خواهد گرفت.
