به گزارش ایران اکونومیست؛ لوایح چهارگانه دولت برای پیوستن کشور به گروه ویژه اقدام مالی یا همان FATF مشهور، هفته هاست که در صدر خبرها و تحلیل های رسانه ای قرار دارد. قطار بررسی هر کدام از این لوایح که با حاشیه ها و تحلیل های بیشماری همراه است به ایستگاه CFT (کنوانسیون بین المللی مبارزه با تامین مالی تروریسم) رسید و در صدر خبرهای هفته منتهی به امروز (پنجشنبه 24 آبان) قرار گرفت.
حواشی رد این لایحه از سوی شورای نگهبان و اظهارات سخنگوی این شورا و سخنان وزیر امورخارجه درباره واقعیات پولشویی در ایران و ضرورت الحاق به قوانین شفاف ساز جهانی محورهای اصلی خبرهای مربوط به CFT و FATF بودند.
* CFT و در ایستگاه شورای نگهبان
شورای نگهبان که هفته گذشته (13 آبان) لایحه الحاق ایران به کنوانسیون مبارزه با تامین مالی تروریسم را رد کرده بود، هفته گذشته را با اعلام ایرادهای یازده گانه خود به این لایحه آغاز کرد.
عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان شنبه گذشته در مورد ایرادهای این شورا به CFT، گفت: ایرادهای اصلی شورا به این لایحه 11 مورد است و بقیه موارد ایرادهای است که اگر مجلس 11 مورد اصلی را برطرف کند، خود به خود رفع می شود.
کدخدایی در پاسخ به ارسال دیرهنگام و خارج از زمان قانونی نظرات شورای نگهبان به مجلس و نقش هیات عالی نظارت مجمع تشخیص مصلحت نظام در این رابطه گفت: مجمع مقید به زمان نیست. آیین‌نامه فعلی هیات نظارت این محدودیت را ندارد و هر وقت نظراتش را برای شورای نگهبان ارسال کند، آن را برای مجلس ارسال خواهیم کرد.
اما این تمام اظهارنظر شورای نگهبان درباره CFT نبود. کدخدایی در پیامی توییتری درباره ترجمه متن این لایحه هم تشکیکی وارد کرد و نوشت: در CFT نیز واژه لیست سیاه محل ایراد بود در حالی که در اسناد FATF چنین واژه ای وجود ندارد. اکنون باید سوال شود چگونه این مصوبات تصویب شدند؟ آیا ایرادهای شورای نگهبان سیاسی است یا ...؟
در پاسخ به این شبهه حشمت الله فلاحت پیشه، رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس اعلام کرد: ترجمه لایحه الحاق ایران به کنوانسیون مقابله با تامین مالی تروریسم CFT اشتباه نیست زیرا دقیقا روی کلمات آن چند ترجمه به زبان های روز دنیا مانند انگلیسی و عربی انجام شده است.
در پی این اظهارات گزارش ها و تحلیل های متعددی درباره عملکرد شورای نگهبان در بحث CFT مطرح شد. همزمانی رد این لایحه از سوی آن شورا با آغاز تحریم های آمریکا، تعریف منافع ملی در مجادلات سیاسی نهادهای تصمیم گیر و اتکای برخی مخالفت ها با لوایح دولت به ویژه درباره CFT به فضاسازی های رسانه ای و دوری از منطق قابل پذیرش، محور اصلی بسیاری از تحلیل ها و انتقادها از شورای نگهبان بود که از سوی برخی مسئولان و نمایندگان مجلس و فعالان سیاسی مطرح شد.
اعمال نظر هیات عالی نظارت نیز حدیث مفصلی است که در هفته جاری باز هم مورد توجه قرار گرفت. علی مطهری نماینده مجلس این شیوه اعمال نظارت هیات عالی نظارت مجمع و در پی آن شورای نگهبان را بدعت گذاری در قانون دانست.
محمدرضا حیدری دیگر نماینده مجلس هم درباره مخدوش شدن اختیارات مجلس با ادامه روند کنونی هشدار داد. شائبه در عملکرد شورای نگهبان هم تذکری بود که از سوی علیرضا رحیمی دیگر نماینده مجلس اعلام و درباره شیوه و کیفیت تعامل شورای نگهبان و مجلس هشدار داده شد.
محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه در واکنش به این حاشیه ها شنبه 19 آبان در گفت و گو با رادیو، از منتقدان خواست درباره FATF و CTF از ترس مرگ، خودکشی نکنند.
محمود صادقی، نماینده مجلس اما ایرادهای شورای نگهبان به CTF را قابل رفع ندانست و نوشت: CTF قانون داخلی نیست و مجلس تنها می تواند لوایح داخلی را اصلاح کند.
سرانجام سرنوشت این لایحه با احتمال فراوان به گفته حشمت الله فلاحت پیشه، رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس، روز یکشنبه و در حضور نماینده شورای نگهبان و دستگاه های زیربط، وزرای خارجه و اطلاعات در این کمیسیون بررسی و اعلام خواهد شد.
* واقعیت پولشویی
وزیر امور خارجه طی هفته جاری چهره نخست رسانه ای کشور بود. گرچه منتقدان او برای انتقاد، منتظر بهانه نمی مانند و در بسیاری از موارد با ادعاهای کذب به ظریف هجوم می آورند اما این بار مبنای هجمه ها، اظهارات ظریف درباره پولشویی بود. اظهاراتی که بی ارتباط با لوایح دولت در مسیر شفاف سازی نبود. ظریف از واقعیات پولشویی در کشور و حضور پررنگ آن در اقتصاد ایران سخن گفت.
واقعیاتی که به مذاق مخالفانش خوش نیامد و در هجمه ای همه جانبه او را تشویق (یا حتی تهدید) به استعفا و کناره گیری کردند. گروهی از احضار او به مجلس و توضیح درباره سخنانش خبر دادند و عده ای دیگر سخنان وزیر امور خارجه را غیرمستدل خواندند.
موافقان سخنان ظریف هم این میان میدان را خالی نگذاشتند. بهرام پارسایی، سخنگوی کمیسیون اصل 90 مجلس سخنان او را در راستای ایجاد امید برای مبارزه با فساد تعبیر و از آن حمایت کرد.
علیرضا رحیمی، عضو هیات رئیسه مجلس هم درباره هجمه ها به وزیر امورخارجه در دوران تحریم و جنگ اقتصادی، آن را نادرست خواند و از نیاز کشور به حمایت از وزیرخارجه و تیم دیپلماسی سخن گفت. پروانه مافی، نماینده تهران اظهارات ظریف را دلسوزانه دانست. محمود صادقی هم از کشف 14هزار میلیارد تومان فرار مالیاتی به عنوان پولشویی در کشور و در تایید سخنان ظریف خبر داد.
در میان فعالان سیاسی از جریان های مختلف سیاسی هم اظهارات ظریف مورد حمایت قرار گرفت. سید محمد صدر، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: هجمه کنندگان به دکتر ظریف وارد افشاگری علیه خود شده اند، این افراد نشان می دهند که به اصول اسلامی و اخلاقی پایبند نیستند.
تمام این اتهامات علیه ظریف و مخالفت ها علیه CFT و FATF در حالی مطرح می شود که ایران در شرایط تحریمی سختی به سر می برد و نیازمند حضور در سازمان های بین المللی و تعاملات و تبادلات پذیرفته شده جهانی است. موضوعی که با منافع ملی ارتباط مستقیم دارد و عدم این حضور می تواند مسیر دشوار ایران را دشوار تر کند.
این گزاره های بدیهی گرچه در دولت های اول و دوم تدبیر و امید قربانی لجبازی های سیاسی و جناحی رقیبان دولت قرار گرفته است اما شرایط کنونی به معنای واقعی حساس است و نیازمند همدلی و همراهی بیشتر تمام بازیگران سیاسی در این زمینه است. گروه مخالف دولت باید ساخت ذهنی خود را که تلاش برای ناکارآمدسازی دولت است به تلاش برای کارآمدسازی این ساخت برای منافع ملی تغییر دهند.
