به گزارش ایران اکونومیست؛ در سال های اخیر ارتباط مالی و بانکی ایران در عرصه بین الملل با موانع و مشکلات متعددی روبرو شده و تجربه هر مدل تحریم و مانع را حداقل یکبار داشته است. در عین حال، از آنجایی که شاهراه ارتباط تجاری هر کشوری با سایر کشورها تبادلات مالی و بانکی است، سوئیفت را می توان یکی از مهم ترین ابزارهای تجارت جهانی معرفی کرد.
سوئیفت (swift) یا انجمن ارتباط مالی بین بانکی بین‌المللی تعاونی است که از سیستم های انتقال اعتبار الکترونیکی تشکیل شده اما به خودی خود هیچگونه اعتباری را انتقال نمی دهد و در واقع این سیستم هیچ ارتباطی با پول ندارد و در اصل یک سیستم پیام رسانی بین بانکی است. همچنین دارای یک زبان استاندارد است که موسسات برای گفتگو درباره دستورالعمل های پرداخت و انتقال دیگر اطلاعات به یکدیگر از آن استفاده می کنند.
سوئیفت پیش از تحریم و پس از تحریم
استفاده از سوئیفت در ایران تاکنون به دو بخش تقسیم می شود، بخشی پیش از توافقنامه برجام که با شدت گرفتن تحریم ها، سوئیفت هم برای ما تحریم شد و همچنین قراردادهای دوجانبه بانک های ایرانی و خارجی برای انجام عملیات های کارگزاری بانکی یا به حالت تعلیق درآمد و یا لغو شد.
بخش دیگری پس از برجام بود که تحریم سوئیفت برداشته شد اما بانک های خارجی به دلیل تجارب دوران تحریم از جمله جرائم سنگینی که آمریکا از بعضی از بانک ها گرفت بانک های خارجی جسارت "معامله با ایران و یا عقد قرارداد کارگزاری و اجرای این نوع قراردادها" را با وجود رفع تحریم سوئیفت ندارند.
قطع ارتباط با ایران
حال با دوباره به جریان افتادن بحث تحریم ها از سوی ایالات متحده و آغاز سنگ اندازی بر سر تجارت و روابط بانکی ایران و عرصه بین المللی و همچنین برخی انحصارطلبی های آمریکا در خصوص استفاده سایر کشور ها از این سامانه، موجب شده تا بسیاری از کشورهای جهان استفاده از سوئیفت را کنار بگذارند یا همکاری با آن را به حداقل برسانند. در همین راستا، اخیرا استیو منوچین، وزیر خزانه‌داری آمریکا اعلام کرد که ایالات متحده در حال مذاکره با مقامات سوئیفت برای قطع دسترسی ایران به این سامانه است.
جایگزین سوئیفت در راه
آنطور که محمدعلی پورمختار؛ عضو فراکسیون نمایندگان ولایی مجلس اعلام کرد رفتار سلطه طلبانه آمریکا سبب ایجاد انحصار در سوئیفت شده و کشورهای جهان عزم جدی برای جایگزینی سوئیفت داشته و به همین زودی‌ها نیز جانشین سوئیفت راه‌اندازی می‌شود.
وی افزود: طراحی‌های لازم برای ایجاد سامانه‌ای شبیه سوئیفت نیز انجام شده و با همکاری‌های اتحادیه اروپا، کشورهای آسیایی و کشورهای خاورمیانه جایگزین سوئیفت بزودی راه اندازی می‌شود.
پاسخ به خروج یکطرفه آمریکا
محمد لاهوتی نیز درباره سامانه جایگزین سوئیفت، اظهار داشت: پیش از این و در زمان تحریم ها نیز ایران از طریق کانال های ارتباطی خاصی روابط بانکی خود با سایر کشورها را حفظ کرده بود در حالی که ارتباط از طریق سوئیفت برای ایران قطع بود. وی افزود: ایران سابقه این اقدام را داشته و زیر ساخت های لازم نیز در بانک مرکزی وجود دارد و به محض درخواست دوباره و لزوم استفاده از این کانال، ارتباط برقرار خواهد شد.
رییس کنفدراسیون صادرات ایران ادامه داد: اما این روزها موضوعی که از سوی اروپایی ها مطرح شده، سامانه ای جایگزین سوئیفت برای برقراری و ایجاد کانالی برای ارتباط و تجارت با تجار ایرانی در چارچوب برجام و بدون توجه به آمریکا هستند.
به گفته لاهوتی، این اقدام یک فرصت مناسب برای پاسخ به رفتار و عملکرد ناشایست خروج یک طرفه یکی از طرفین برجام و همچنین ادامه روابط بانکی و همکاری با سایر کشورها است.
