شيريني‌ها، گز و سوهان، آجيل و ميوه، قند و شكلات و... همه اينها علاوه بر اين‌كه ظاهري زيبا به ميز پذيرايي ما مي‌بخشد، طعمي خوب و دوست داشتني هم دارد؛ اما آيا خوردن بيش از حد اين مواد، به مضرات و عوارض آن مي‌ارزد؟
بدون شك يكي از نكات منفي تعطيلات عيد و ديد و بازديدهاي نوروزي، همين پرخوري‌ها و بي‌توجهي به حفظ سلامت است.
اين‌گونه هم نيست كه بعضي‌ها مي‌گويند نمي‌توان جلوي اين پرخوري‌ها را گرفت، با قدري دقت و رعايت نكته‌هايي ساده و صد البته ترجيح دادن سلامت به پرخوري مي‌توان اين روزها را به خوبي و درستي سپري كرد.
دكتر سيدعلي كشاورز، استاد تغذيه و مدير گروه تغذيه و بيوشيمي دانشگاه علوم پزشكي تهران در اين‌باره به «جام‌جم» مي‌گويد: با اين‌كه تعطيلات سال نو فرصت خوبي براي استراحت در اختيار ما قرار مي‌دهد، اما بايد دقت داشته باشيم اين تعطيلات فقط براي خوابيدن و استراحت كردن نيست و از اين فرصت بايد براي افزايش فعاليت بدني و گشت و گذار در طبيعت هم استفاده كنيم.
ميوه و آجيل بخوريد، اما به اندازه كافي!
خيلي از ما تصور مي‌كنيم مصرف آجيل و مغزها نه‌تنها ضرري براي سلامت ندارد، بلكه سرشار از فايده است، اما آيا واقعاً چنين فكري درست است؟ آيا خوردن انواع مغزها مشكلي ايجاد نمي‌كند و مي‌تواند در حفظ سلامت موثر باشد؟
دكتر كشاورز در پاسخ مي‌گويد: نبايد به اشتباه تصور كنيد مصرف بيش از حد مغزها براي كاهش چربي خون مفيد است. به عنوان مثال مصرف يك يا دو مغز گردو همراه صبحانه يا خوردن چند عدد مغز بادام به عنوان ميان‌وعده در طول روز مي‌تواند مفيد باشد، اما خوردن 200 گرم آجيل در شب‌نشيني‌ها چطور؟ مشخص است كه مصرف بيش از حد و افراطي اين مواد، موجب بروز مشكل و اضافه وزن مي‌شود.
به گفته وي، آجيل و انواع مغزها، بشدت چاق‌كننده و انرژي‌زاست، به عنوان مثال مصرف 100 گرم آجيل تقريباً
2 برابر 100 گرم گوشت چرب انرژي توليد مي‌كند و چاق‌كننده است بنابراين با توجه به اين‌كه آجيل تا اين حد انرژي دارد و موجب چاق شدن مي‌شود، بايد در مصرف آن دقت بيشتري داشته باشيد.
دكتر كشاورز با تاكيد بر اين‌كه در مصرف ميوه هم بايد تعادل را حفظ كرد، مي‌گويد: خوردن بيش از حد ميوه هم مي‌تواند چاق‌كننده باشد. بنابراين افرادي كه چاق هستند، در اين روزها بهتر است بيشتر از خيار كه كالري پاييني دارد، استفاده كنند.
بيماران دقت كنند
دكتر ستار جعفري، فوق تخصص بيماري‌هاي گوارش و كبد نيز به «جام‌جم» مي‌گويد: ميان تنقلات عيد، ميوه بهترين گزينه و شيريني‌ها بدترين است؛ ميوه كالري كمتري دارد و حاوي فيبر و مواد معدني هم هست. در مقابل، شيريني‌جات انرژي زيادي توليد مي‌كند و در نتيجه منجر به چاقي، افزايش چربي خون و بروز مشكلات گوارشي مانند نفخ مي‌شود.
به گفته وي، مصرف ميوه‌هايي مانند موز و سيب بدون پوست هم مي‌تواند باعث بروز نفخ شود.
دكتر جعفري به آجيل‌ها اشاره مي‌كند و مي‌گويد: مصرف آجيل به دليل وجود مواد معدني و ويتامين‌ها بسيار مفيد است، اما حتماً بايد به مقدار متعادل مصرف شود. در ضمن، نمك موجود در آجيل هم مي‌تواند سبب افزايش فشار خون و بروز مشكلاتي براي افراد شود و بخصوص كساني كه به مشكلات قلبي و فشار خون دچار هستند، بايد به اين مساله توجه كنند.
اين پزشك متخصص به بيماران مبتلا به كبد چرب توصيه مي‌كند مصرف كربوهيدرات‌ها را محدود كنند و شيريني‌جات را به كل كنار بگذارند. دكتر جعفري مي‌افزايد: چاي و آجيل حاوي اگزالات است و به همين دليل افرادي كه سنگ كليه دارند بايد به اين نكته توجه داشته باشند، به اين معني كه هم بايد از چاي كمرنگ استفاده كنند و هم آجيل كمتري خورده و سعي كنند آب بيشتري بنوشند.
مراقب بچه‌ها باشيد
اين روزها بيشتر بچه‌ها با مشكلي به نام چاقي و اضافه وزن روبه‌رو هستند، البته بسياري از خانواده‌ها اين چاقي را با تپل بودن اشتباه مي‌گيرند و تصور مي‌كنند اضافه وزن كودك خصوصيتي مثبت است، در حالي كه بايد بدانيد كودكان چاق در معرض مشكلات و بيماري‌هاي مختلفي قرار دارند.
دكتر كشاورز ضمن بيان اين مطلب كه در حال حاضر با افزايش تعداد كودكان چاق روبه‌رو هستيم، مي‌گويد: خانواده‌ها بايد بشدت مراقب تغذيه بچه‌ها باشند، بخصوص بچه‌هايي كه چاق هستند يا اضافه وزن دارند بايد از مصرف آجيل و شيريني اجتناب كنند. به گفته اين متخصص تغذيه، مصرف بيش از حد اين تنقلات به دليل نوع قندها و كربوهيدراتي كه دارد، موجب نفخ و دل درد كودكان نيز مي‌شود.
مراقب غذاهاي آماده باشيم
مدير گروه تغذيه و بيوشيمي دانشگاه علوم پزشكي تهران ضمن بيان اين مطلب كه تا حد امكان بايد از مصرف غذاهاي پرچرب، سرخ‌كردني و حاوي سس خودداري شود، مي‌گويد: بهتر است بيشتر غذاهاي آب‌پز و بخارپز مصرف شود، اما در شرايطي كه انتخاب چنين غذاهايي ممكن نيست، مي‌توانيد از قرص «اورلي‌استات» استفاده كنيد، اين دارو كه فقط يك درصد آن جذب شده و 99 درصد از طريق مدفوع دفع مي‌شود، مي‌تواند تا 30 درصد چربي غذا را دفع كند.
دكتر كشاورز با اشاره به اين نكته كه در روزهاي عيد مصرف غذاهاي آماده هم افزايش مي‌يابد، توضيح مي‌دهد: غذاهاي آماده، چربي بسيار زيادي دارد و به همين دليل چاق‌كننده است.
از سوي ديگر اين غذاها حاوي افزودني‌هاي شيميايي است كه در طولاني مدت اثرات نامطلوبي برجاي مي‌گذارد بنابراين استفاده زياد از اين نوع مواد غذايي مي‌تواند موجب بروز بيماري‌ها و عوارضي شود كه بهتر است امروز از آنها پيشگيري كنيم.
جام جم
