بلومبرگ: اروپا بهانه ای برای به چالش کشیدن دلار پیدا کرد

به گزارش ایران اکونومیست به نقل از بلومبرگ، در حالی که شرکت های اروپایی بیشتری در پی اعمال مجدد تحریم های آمریکا در حال ترک ایران هستند، ممکن است برای آمریکایی ها وسوسه برانگیز باشد که تلاش های اروپا برای نجات توافق هسته ای را رد کنند. مقاومت در برابر این وسوسه کار عاقلانه تری خواهد بود. طرح جدید تهیه شده توسط آلمان، فرانسه، انگلیس، چین و روسیه برای ایجاد یک زیرساخت مالی ویژه برای کار کردن با ایران می تواند یک چالش معتبر در برابر استیلای جهانی طولانی مدت دلار آمریکا باشد.
فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز دوشنبه در نیویورک گفت که طرح ایجاد یک ابزار با هدف ویژه برای تجارت با ایران به این معنی است که کشورهای عضو اتحادیه اروپا یک 'موجودیت حقوقی' برای تسهیل دادوستدهای مالی مشروع با ایران ایجاد خواهند کرد و این به شرکتهای اروپایی اجازه خواهد داد تا به تجارت با ایران ادامه بدهند. جزئیات فنی این موضوع هنوز مشخص نشده اما کلمات موگرینی سرنخ هایی درباره چگونگی کار این برنامه می دهد.
تحریم های آمریکا که پس از خروج ترامپ از توافق هسته ای مجددا اعمال شد، کار داد وستد با ایران را برای هر شرکتی با هرگونه تماس با آمریکا تقریبا غیرممکن می سازد.هزینه نادیده گرفتن تحریم های آمریکا می تواند شدید باشد: در سال 2015، بانک فرانسوی 'بی ان پی پاریباس' جریمه ای حدود 9 میلیارد دلار برای نقض تحریم های آمریکا علیه ایران ، کوبا و سودان پرداخت کرد.
اکنون تحریم بازگشته اند وبرای اروپایی ها و همچنین چینی ها و روسها روشن است که هرگونه دادوستدی با ایران درآینده باید از طریق نهادهایی باشد که از نظام مالی آمریکا جدا باشند.
اندیشکده'شبکه رهبری اروپا'ونشریه 'بورس و بازار' در گزارشی در ژوئیه 2018 پیشنهاد ایجاد یک ساختار بانکی جدید را در واکنش به تحریم های آمریکا بر اساس سیستم موجود 'بانک های دروازه' مانند بانک 'هندلزبانک اروپا و ایران' در هامبورگ و شاخه های اروپایی بانکهای خصوصی ایران ، مطرح کردند.
براساس گزارش مزبور ، دسته سومی از این بانکهای دروازه ای قابل تصور است که تشکیل شده از ابزارهایی با هدف خاص تاسیس شده توسط دولتهای اروپایی یا بخشی از مشارکتهای عمومی - خصوصی با هدف تسهیل تجارت و سرمایه گذاری با ایران است. به نظر می رسد که طرح جدید اتحادیه اروپا بر این گزینه سوم متمرکز است.
موگرینی خاطرنشان کرد که آلمان ، فرانسه و انگلیس یک میانجی مالی بین دولتی ایجاد خواهند کرد . چنین دادوستدهایی که قابل تصور است به یورو و پوند انجام شود برای مقامات آمریکایی شفاف نخواهد بود و شرکت های اروپایی که از طریق میانجی های دولتی کار کنند از لحاظ فنی نقض کننده تحریم های آمریکا نخواهند بود . این سیستم احتمالا برای روسیه و چین نیز باز خواهد بود.
اروپا از این طریق ساختاری برای دور زدن تحریم ها به شکل قانونی و امن ایجاد می کند با این تضمین که معاملات به مراجع آمریکایی گزارش نخواهند شد. تنها کاری که آمریکا می تواند انجام دهد تحریم بانکهای مرکزی کشورهای مشارکت کننده یا سیستم 'سوییفت' است اما به هر حال ایجاد یک 'ساختار بانکی قابل دفاع' هدف نهایی اروپایی ها، چین و روسیه است. اما ایران تنها یک بهانه مناسب است: توافق هسته ای یکی از معدود مسائلی است که اروپا ، چین و روسیه را در برابر آمریکا متحد می سازد. اما تلاش برای مخدوش کردن استیلای جهانی دلار به هیچ وجه مربوط به ایران نیست.
ژان کلود یونکر رئیس کمیسیون اروپا در یکی از سخنرانی های اخیر خود خواستار تقویت نقش جهانی یورو و دور شدن از تجارت سنتی با دلار شد. چین و روسیه نیز از مدتها پیش به دنبال همین مساله بوده اند اما فقط در کنار اروپا است که شانسی برای به چالش کشیدن برتری آمریکا دارند.
باید منتظر ماند و دید آیا 'ابزار با هدف ویژه' اروپا می تواند شرکتهایی مانند توتال یا دایملر را به بازگشت به تجارت با ایران وادار سازد یا نه ؟ با توجه به حوزه تاثیر گسترده قوانین آمریکا همچنان خطر وجود دارد و دولتهای اروپایی ممکن است قادر به محافظت از شرکتها نباشند. استیلای جهانی هیچ پولی برای همیشه دوام نیاورده ودلیلی وجود ندارد که دلار آمریکا هم از این مساله مستثنی باشد.تلاش ترامپ برای استفاده از دلار به عنوان سلاحی علیه دشمنان ممکن است در نهایت نتیجه معکوس داشته باشد.