تاثیر بنزین پنج هزار تومانی بر سفر و گردشگری مردم

افزایش قیمت بنزین به پنج هزار تومان از نیمه آذرماه اجرایی خواهد شد. این افزایش قیمت، سفرهای جاده‌ای را از گزینه‌ای اقتصادی به انتخابی پرهزینه تبدیل خواهد کرد؛ تصمیمی که مستقیما روی سبک سفر و رفتار گردشگری مردم تاثیر خواهد گذاشت و آینده صنعت گردشگری داخلی را در وضعیت مبهمی قرار می‌دهد.

افزایش قیمت بنزین، تنها یک تصمیم اقتصادی نیست و همیشه موضوعی بحث‌ برانگیز بوده است اما تاثیر آن بر سفر و گردشگری داخلی، یکی از جدی‌ترین پیامدهایی است که این بار انتظار می‌رود جامعه به سرعت شاهد آن باشد. دولت اعلام کرده است که از نیمه آذرماه امسال سیاست جدید قیمت‌گذاری سوخت اجرا خواهد شد و بنزین آزاد با نرخ پنج هزار تومان عرضه خواهد شد. این مصوبه در کنار تغییر در سهمیه‌ بندی‌ها و کاهش یا حذف سهمیه بسیاری از خودروها، عملا هزینه سفرهای جاده ای را دگرگون خواهد کرد. تا پیش از این، سفر با خودرو شخصی یکی از معدود راه‌های باقی‌مانده برای سفر ارزان و اقتصادی بود؛ راهی که در شرایط تورمی سال‌های اخیر، جایگزینی برای سفر هوایی و ریلی محسوب میشد. اما با اجرای طرح جدید، به نظر می‌رسد این آخرین امکان سفر ارزان نیز در آستانه حذف شدن قرار دارد.

سفرهای کوتاه و خانوادگی کمتر خواهد شد

در سال‌ های اخیر، سفرهای کوتاه و خانوادگی به مقاصد داخلی پررنگ‌تر شده بود. تعطیلات آخر هفته، جاده‌های شلوغ و اقامتگاه‌های پر از مسافر بخشی از گردشگری داخلی را تشکیل می‌دادند. اما با افزایش قیمت بنزین، بسیاری از این سفرها حذف یا کاهش خواهند یافت.
پس از افزایش‌های پیاپی قیمت بلیط هواپیما، قطار و اتوبوس در سال جاری، خودرو شخصی آخرین گزینه برای سفر ارزان بود. حالا با نرخ جدید سوخت، این امکان نیز از بین خواهد رفت و سفر داخلی ارزان معنایی نخواهد داشت. سفر خارجی پیش‌ تر به دلیل افزایش قیمت بلیط هواپیما، ارز مسافرتی و عوارض خروج از کشور از دسترس بسیاری خارج شده بود و سفر داخلی با خودرو شخصی آخرین راه‌ حل بود که اکنون با مصوبه جدید دولت و افزایش بنزین، انتظار آن نیز کاهش خواهد یافت.

فشار اقتصادی بر مناطق گردشگری و کسب‌وکارهای محلی

صنعت گردشگری داخلی طی سال‌های اخیر بیش از گذشته به سفر جاده‌ای وابسته شده است. توسعه بوم گردی، خانه‌های محلی و سرمایه‌گذاری در گردشگری روستایی بر این اساس شکل گرفته بود که سفر با خودرو شخصی همچنان مقرون‌ به‌ صرفه و در دسترس باشد.

اما افزایش قیمت بنزین این زنجیره اقتصادی را تحت فشار قرار خواهد داد. کاهش سفر به معنی کاهش رشد گردشگری است و این موضوع درآمد فعالان محلی، کسب‌وکارهای خرد و دسترسی مناطق محروم به گردشگر را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در واقع، هزینه جدید بنزین تنها هزینه سفر نیست، بلکه هزینه فرصت توسعه مناطق کمتر برخوردار نیز خواهد بود.

سفر هوایی و توقف یک مسیر جایگزین

سال‌های اخیر افزایش قیمت ارز تاثیر مستقیمی بر قیمت بلیط هواپیما داخلی گذاشت و سفر هوایی برای بسیاری از مردم غیرقابل دسترس شد. رشد قیمت‌ها باعث شد مسافران به جای هواپیما، سفر با خودرو شخصی را انتخاب کنند. با اجرای مصوبه جدید بنزین از نیمه آذر، این مسیر جایگزین نیز مسدود خواهد شد. مسافری که نمی‌توانست با هواپیما سفر کند و با خودرو مسیر جاده‌ای را انتخاب می‌کرد، اکنون نه امکان سفر هوایی دارد و نه امکان سفر ارزان با خودرو را. این موضوع نشان می‌دهد که سیاست سوخت و حامل های انرژی تنها قیمت یک کالا را تغییر نمی‌دهد، بلکه مسیر انتخاب مردم را محدود و تنوع تصمیم را کاهش خواهد داد.

گردشگری داخلی در انتظار سیاست‌های حمایتی

در حالی که وزارت گردشگری در سال‌های اخیر با توسعه بوم‌ گردی، ارائه تسهیلات و تلاش برای تقویت سفر داخلی، برنامه‌هایی برای حمایت از گردشگری اجرا کرده است، اکنون نگرانی جدی وجود دارد که قیمت سوخت می‌تواند باعث تغییر این تلاش‌ها شود؟

اگر سیاست‌های حمایتی همراه با این طرح تعریف نشوند، احتمال می‌رود گردشگری داخلی وارد دوره‌ای از رکود شود؛ رکودی که می‌تواند اشتغال هزاران نفر را تحت تاثیر قرار دهد و سوال مهمی که مطرح می‌شود این است که آیا سفر دوباره به امکانی فراگیر و در دسترس تبدیل خواهد شد یا مثل سایر کالاها و خدمات مردم، لوکس می‌شود و از سبد خانوارها حذف؟