«الموت بالا»، بهشت ناشناخته ایران

به گزارش ایران اکونومیست؛ این منطقه زیبا و بکر سردسیری در شمال شرق بخش الموت شرقی شهرستان قزوین، هم مرز استان مازندران است.
اینجا محیطی آرام و زیبا و دور از آلودگی های صنعتی و همچنین بصری برای دوستداران طبیعت و آنانی است که دوست دارند ریه های خود را از اکسیژن سالم و پاک پر کنند، اگرچه سختی راه های دسترسی و کمبود زیرساخت های رفاهی موجب شده تا این محل کمتر مورد توجه گردشگران قرار گیرد.
مناظر زیبا و چشم اندازهای شگفت انگیز همچون آبشارها و چشمه سارها، کوه های سربه فلک کشیده پوشیده از برف، دشت های سرسبز و گلزارها، صخره های سنگی زیبا، چشمه های آبگرم و معدنی، دره های مه آلود و پوشش جنگلی متراکم در کنار روستاهایی با بافت سنتی و معماری پلکانی این مکان را به بهشت طبیعت گردی تبدیل کرده است.
دسترسی به الموت بالا از «معلم کلایه» و شرق بخش الموت شرقی شهرستان قزوین میسر است، البته از سمت جنوب غرب استان مازندران نیز می توان به این سرزمین زیبا رسید.
بیشتر گردشگران این مکان پر راز و رمز کوهستانی که برای رسیدن به آن باید از راه های پر پیچ و خم گذشت را کوهنوردانی تشکیل می دهند که برای صعود به قله 4 هزار و 175 متری استان قزوین ترجیح می دهند در الموت بالا دمی بیایسند و از زیبایی های خیره کننده لذت برند.

**پیوند تاریخ و طبیعت در الموت بالا
وجود کاروانسرای شاه عباسی «پیچ بن» مربوط به دوره صفوی و قلعه «نویذر شاه» مربوط به دوره اسماعیلیان و بافت سنتی روستاهای منطقه همچون روستای پلکانی «کلایه»، «آتان» و «هنیز» و جاذبه های طبیعی فراوان همچون رودها و چشمه سارها و جنگل ها باعث شده تاریخ و طبیعت در این منطقه بکر با هم پیوند زده شود.
«سیالان»، بام استان قزوین نیز در این منطقه قرار دارد، قله ای که هر سال پذیرای جمع زیادی از کوهنوردان است.
این قله بلندترین نقطه استان قزوین به شمار می رود و هم مرز با استان مازندران است.
گردشگران با حضور در این منطقه می توانند از هوای دلپذیر و مطبوع این منطقه سردسیری لذت برند، در کنار بافت سنتی روستاها و خانه های کاهگلی به تماشای مناظر کوهستانی و رشته کوه های سربه فلک کشیده و باغ های پرمیوه و پوشش جنگلی اطراف بنشینند و همچنین در اطراف روستاها از تماشای آبشارها و شنیدن صدای زلال و جاری آب حظ ببرند.

** نبود اینترنت، کابوس گردشگران الموت بالا
الموت بالا با وجود جاذبه های منحصر به فرد و نزدیکی با بناهای تاریخی کم نظیری چون «قلعه حسن صباح» از قطب های اصلی گردشگری طبیعی استان قزوین به شمار می رود نیازمند تقویت زیرساخت های مخابراتی و رفاهی است.
امروزه با گسترش فناوری های نوین، برخورداری دورترین نقاط از اینترنت وای فای انتظاری طبیعی به شمار می رود با این وجود به دلیل نبود امکانات مخابراتی، گردشگرانی که به الموت بالا سفر می کنند باید تقریبا قید داشتن اینترنت وای فای را بزنند.
یکی از گردشگران حاضر در منطقه که از تهران به الموت شرقی سفر کرده است و خود را «سید مرتضی حسینی» دانشجو معرفی می کند  گفت: گردشگران وقتی به این منطقه زیبا و طبیعی می آیند انتظار امکانات گردشگری که در شهرها موجود است را ندارند اما داشتن اینترنت انتظار بی جایی نیست و این نقص باید توسط مسئولان در این منطقه برطرف شود.
«سعید هارونی» گردشگری که از اصفهان به این منطقه آمده است نیز از نبود دستگاه خودپرداز و فعال نبودن پوزها گلایه می کند و می گوید: امکانات مخابراتی منطقه از قبیل آنتن دهی موبایل و اینترنت ضعیف است و نیاز به رسیدگی دارد.
این گردشگر، زیرساخت های گردشگری و رفاهی منطقه الموت بالا را نیازمند تقویت دانست و گفت: الموت از زیبایی های فراوانی برخوردار است که کمتر مورد معرفی قرار گرفته است و هموطنان دیگر استان ها زیاد از جاذبه های این منطقه اطلاعی ندارند.
کمبود امکانات بهداشتی مانند سرویس های بهداشتی، راه های دسترسی نامناسب و غیرایمن در بخشی از نقاط و نبود سیستم حمل و نقل مطلوب و کمبود امکانات رفاهی همچون رستوران و مجتمع های بین راهی و اماکن اقامتی را باید از دیگر کمبودهای این منطقه از سرزمین تاریخی الموت نام برد.
تخریب منظر طبیعی این نقطه با اجرای عملیات راه سازی و همچنین تغییر بافت سنتی روستاها نیز از دیگر چالش های حوزه گردشگری این منطقه به شمار می رود که مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و بخشدار الموت شرقی  به آنها اشاره می کنند.

** مناظر طبیعی الموت بالا دچار آسیب شده است
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قزوین در خصوص ظرفیت های گردشگری این منطقه  گفت: به واسطه وجود مناظر دل انگیزی چون باغ ها و جنگل ها، کوه ها و آبشارها و بافت سنتی روستاها این نقطه از استان قزوین از قابلیت های بالایی در حوزه گردشگری طبیعی برخوردار است.
به دلیل فعالیت های عمرانی و راه سازی در بخش زیادی از منطقه مناظر طبیعی دستخوش تغییر و تحول و آسیب شده است.
«محمدعلی حضرتی» افزود: با این وجود الموت بالا را باید جزو بکرترین نقاط استان قزوین دانست که همه سال مورد توجه بسیاری از طبیعت دوستان و گردشگران قرار می گیرد.
وی در ادامه گفت: در کنار آثار تاریخی شگرف، مناظر و چشم اندازهای بکر و طبیعی از جمله در «گرمارود» و «پیچ بن» را باید از مهم ترین ویژگی های گردشگری منطقه الموت بدانیم که این موضوع در الموت بالا بیشتر نمود دارد.
مدیرکل میاث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قزوین اظهار داشت: چشمه های آبگرم و معدنی دینه و آبشار گرمارود در کنار پوشش جنگلی منطقه را باید از دیگر جذابیت های گردشگری طبیعیت مربوط به این منطقه زیبا برشمرد.
حضرتی ها همچنین یادآور شد: در این نقطه از منطقه الموت دو اثر طبیعی شاخص شامل کاروانسرای شاه عباسی دوره صفوی و قلعه نویذر شاه دوره اسماعیلیان نیز وجود دارد که به ثبت فهرست آثار ملی رسیده اند.
این مسئول اظهار داشت: کاروانسرای شاه عباسی به دلیل نوع مصالحی (سنگ) که در آن به کار رفته است با همه کاروانسراهای استان قزوین متفاوت است.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قزوین همچنین گفت: قلعه نویزر نیز از مرتفع ترین قلعه های تاریخی به شمار می رود.
حضرتی ها گفت: امامزاده های این منطقه نیز با معماری بومی و محلی خاص خود همه ساله مورد توجه گردشگران قرار دارد.

**روستای کلایه، ماسوله قزوین
مدیرکل میراث فرهنگی، صتایع دستی و گردشگری قزوین گفت: روستای کلایه از جمله روستاهای این منطقه است که شیوه خانه سازی پلکانی آن مورد توجه بازدیدکنندگان و گردشگران قرار می گیرد.
وی اضافه کرد: این روستای زیبا به دلیل خانه های پلکانی و کاهگل خود شباهت زیادی به ماسوله گیلان دارد.
حضرتی ها افزود: بافت تاریخی این روستا در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است و البته بافت روستاهای دیگری نیز در منطقه به سبک و سیاق پلکانی است که از جمله آنها می توان به روستای آتان اشاره کرد.

** ثبت ملی بافت سنتی روستاهای الموت بالا
حضرتی ها به وجود بافت سنتی در روستاهای آتان، هنیز و کلایه اشاره کرد و گفت: بافت خانه های این روستاها از از معدود نقاط روستایی است که خیلی کم دستخوش تغییر و تحول شده است.
وی با اشاره به اجرای طرح های مرمتی مربوط به بافت سنتی این روستاها توسط میراث فرهنگی، اظهار داشت: بافت سنتی این روستاها در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
این مسئول به وضعیت مراکز اقامتی و پذیرایی این منطقه از الموت برای گردشگران اشاره کرد و گفت: هتل نویزر در روستای زیبا گرم رود نخستین هتل بنا شده در الموت به شمار می رود.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قزوین اظهار داشت: دو درخواست برای ایجاد اقامتگاه های بوم گردی در منطقه نیز دریافت شده که با آنها موافقت شده است.
حضرتی ها گفت: روستای هنیز که مسیر ورود به قلعه مرتفع سیالان است نیز در طول ایام مختلف سال مورد توجه گردشگران ورزشی قرار دارد و در این روستا نیز خانه های مسافر توسط اهالی جهت اسکان موقت ایجاد شده است.

** ثبت ملی درختان ارس الموت بالا
وی در ادامه با اشاره به ثبت پوشش جنگلی درختان ارس در الموت بالا اشاره کرد و گفت: البته متاسفانه شاهد دست اندازی های سودجویان به این درختان در سال های اخیر بوده ایم که رفع این معضل نیازمند اقدام اداره کل حفاظت محیط زیست و منابع طبیعی است.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قزوین بیان کرد: تلاش داریم تا با ایجاد تورهای گردشگری و ارایه مجوز برای راه اندازی اقامتگاه های بوم گردی این منطقه زیبا را هرچه بیشتر معرفی و برای جذب مسافر مهیا کنیم.
این مسئول با بیان اینکه ارزش این منطقه به وجود طبیعت بکر آن است، اظهار داشت: در خصوص رونق گردشگری در این منطقه باید با حساسیت بالا و ویژه ای عمل کرد چرا که نباید به طبیعت بکر این سرزمین آسیب وارد کنیم.

** کمبود زیرساخت های مرتبط با گردشگری در الموت بالا
محمد رسول امانی، بخشدار الموت شرقی  گفت: با همه خدمات صورت گرفته توسط دولت بویژه در سال های اخیر الموت بالا از کمبود زیرساخت های مرتبط با گردشگری رنج می برد.
وی اظهار داشت: در حوزه راه مشکلات مختلفی در سطح بخش وجود دارد که البته خیلی از آنها در دست پیگیری و رفع شدن است، ضمن اینکه اکنون می توان به کارهای خوبی مثل ایجاد رینگ راه آسفالته دور دریاچه «اوان» اشاره کرد که راه دسترسی روستاهای دور این اثر زیبای طبیعی برای افراد محلی و گردشگران را تسهیل بخشیده است.
بخشدار الموت شرقی گفت: آسفالت گردنه «قسطین لار» اگرچه در محدوده الموت غربی است اما به علت تردد گردشگران و بومیان این منطقه نیز از دیگر اقدام های خوب صورت گرفته بوده که به شکل غیرمستقیم در رونق گردشگری این خطه تاثیر گذار خواهد بود.
امانی افزود: انتظار می رود تا پایان شهریور ماه راه روستای «خشکچال» و همچنین بخشی از راه اصلی قزوین-الموت شرقی به طول 24 کیلومتر تا امشک توسط قرارگاه عاشورا وابسته به قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا بهسازی و آسفالت شود.
وی ضعف در آنتن دهی موبایل را از مهم ترین مشکلات زیرساختی این منطقه نام برد و گفت: با توجه به سیستم های مخابراتی قدیمی امکان اتصال شهروندان و گردشگران این نقطه به اینترنت همراه وجود ندارد.
بخشدار الموت شرقی گفت: گردشگران داخلی و بویژه خارجی که به این منطقه می آیند انتظار دارند تا از اینترنت همراه برخوردار باشند تا با دوستان، نزدیک و خانواده خود در ارتباط باشند.
امانی افزود: مشکل دیگر که آن ناشی از ضعف در وجود سیستم های مخابراتی بروز و جدید است کارنکردن خیلی از دستگاه های پوز و کارتخوان های بانکی به دلیل نداشتن امکان ارتباط مخابراتی است که این مساله برای شهروندان منطقه بویژه گردشگران مشکلات زیادی ایجاد کرده است.
وی با بیان اینکه برای حل مشکلات یاد شده نامه نگاری های زیادی شده است، اظهار داشت: در حوزه آنتن دهی تلویزیونی نیز مشکلاتی در منطقه وجود دارد که البته با فعالیت قرارگاه پیشرفت و آبادانی سپاه و با همکاری مردم محلی و همچنین اختصاصی بخشی از اعتبارات بخشداری این مشکل در برخی روستاها حل شده و پیگیر آن هستیم تا در دیگر روستاها نیز این مساله رفع شود.
این مسئول گفت: در بعضی از روستاها با اعتبارات بخشداری و تعاونی دهیاران مانند پیچ بن نسبت به ساخت سرویس بهداشتی جهت رفاه حال گردشگران اقدام کرده ایم اما برای نگهداری آنها همواره با مشکل روبه رو بوده ایم ولی در این خصوص امکانات مساجد و مدارس روستاها را همواره مورد استفاده گردشگران قرار داده ایم.

**الموت بالا، قطب گیاهان دارویی ایران
وی در ادامه الموت شرقی بویژه الموت بالا را قطب رویش گیاهان دارویی در ایران نام برد و اظهار داشت: این سرزمین مملو از گیاهان دارویی اعجاب انگیز است.
بخشدار الموت شرقی اظهار داشت: گیاهان دارویی در کنار محصولات باغی مختلف سوغات گردشگران از سفر به این منطقه است.
امانی با بیان اینکه علاوه بر گردشگران هم میهن که خیلی از استان ها از تهران، البرز و استان های همجوار به دیدن زیبایی های خلقت به این سرزمین سفر می کنند، همه ساله گردشگرانی از کشورهای مختلف بویژه شمال و مرکز اروپا همچون هلند، بلژیک، سوئد، سوییس، آلمان، فرانسه، چک و حتی از استرالیا و چین به این منطقه می آیند.
وی گفت: در نوروز امسال 600 گردشگر خارجی از این منطقه دیدن کردند که البته با توسعه زیرساخت ها و معرفی هرچه بیشتر جاذبه های الموت شرقی این تعداد می تواند به رقم بسیار بیشتری برسد.
امانی همچنین یادآور شد: امسال در سفر استاندار قزوین نشست کارگروه گردشگری استان در مرکز بخش الموت شرقی تشکیل شد که مصوبات خوبی برای تقویت گردشگری در این منطقه به دنبال داشت.
وی اظهار داشت: با اجرای این مصوبه ها شاهد تقویت زیرساخت های مرتبط با حوزه گردشگری در این منطقه خواهیم بود.
امانی اظهار داشت: در نقشه آمایش سرزمینی استان قزوین بخش گردشگری کلید توسعه الموت شرقی معرفی شده است که این مهم بیانگر ظرفیت های بالای این سرزمین به لحاظ برخورداری از جاذبه های تاریخی و طبیعی است.
وی با بیان اینکه باید فرهنگ مردم منطقه را هرچه بیشتر به سمت جذب گردشگر سوق دهیم و در این راه باید به حفظ بافت روستاها و همچنین طبیعت بکر منطقه توجه خاص و ویژه ای داشته باشیم، اظهار داشت: پس از زلزله سال 83 بافت ارزشمند و تاریخی بعضی از روستاهای منطقه دستخوش تغییر شد و مردم از شیروانی برای ساخت خانه های خود استفاده کردند که این موضوع مناظر طبیعی روستاهای ما را دچار آسیب کرد.
بخشدار الموت شرقی به بخشی از جاذبه های منطقه الموت بالا اشاره کرد و گفت: مسیر روستاهای اتان به کلایه، گرمارود به پیچ بن و هنیز به سیالان و همچنین آبشارها و چشمه سارهای زیادی نیز وجود دارد که می تواند مامن مسافران خسته از زندگی شهری باشد.
امانی اظهار داشت: قلعه نویزر شاه، کاروانسرای شاه عباسی و همچنین قله بلند سیالان نیز از دیگر جاذبه های گردشگری منطقه الموت بالا به شمار می رود که دیدن آنها برای هر گردشگری خالی از لطف نیست.