زمانی برای نکوهش هواداران فوتبال

به گزارش ایران اکونومیست؛ در جریان دیدار دو تیم سپیدرود رشت و سپاهان اصفهان که در چارچوب هفته دوم لیگ برتر فوتبال جمعه شب گذشته انجام شد، به دلیل شکست سنگین شش بر یک تیم گیلانی مقابل حریف، توهین ها و فحاشی های زیادی توسط هواداران منسوب به تیم سپیدرود به سوی «خداداد عزیزی» سرمربی این تیم روانه شد. البته بدون شک فوتبال ایران از این دست نامهربانی ها به مربیان زحمتکش و دیگر اهالی این رشته پرطرفدار به خود زیاد دیده است.
سال 84 و در اواخر مربیگری «علی پروین» در پرسپولیس، هواداران سرخ پوش او را به دلیل نتایج ضعیف، «هو» کردند. مردی که در تاریخ فوتبال باشگاهی این تیم 14 عنوان قهرمانی برای پرسپولیس کسب کرده بود. همچنین «علی دایی» سرمربی اسبق سرخپوشان با بالاترین گل زده در تیم های ملی فوتبال جهان و یا مرحوم «ناصر حجازی» دومین دروازه بان برتر قاره آسیا، «امیر قلعه نویی» پرافتخارترین سرمربی ادوار لیگ برتر فوتبال و دیگر بزرگان این رشته از گزند توهین های هواداران بی نصیب نبوده اند.
مدیران باشگاه نیز در زمانی که تیم های آنها نتایج لازم را نمی گرفت، زخم زبان هواداران را به جان خریدند که آخرین نمونه آن «سیدرضا افتخاری» مدیر عامل اسبق استقلال است که توهین های تماشاگران به پدر تازه از دنیا رفته اش در همین ماه پیش، چشمانش را مقابل خبرنگاران اشک آلود کرد.
در حالی که باشگاه های ایران با پسوند «فرهنگی» در ورزش فعالیت می کنند و لیگ ایران نیز عنوان «حرفه ای» را یدک می کشد، جای خالی اخلاق ورزشی و ناآگاهی از تعهدات حرفه ای به خوبی دیده می شود. همچنین آنچه که بیشتر در این فوتبال رخ می نماید، احترام به پیشکسوت است که در فرهنگ دینی و ملی ایران جایگاه ویژه ای دارد، اما در چند سال گذشته احترام جای خود را به فحاشی در ورزشگاه ها داده است.
در این زمینه شنیده شده است که بسیاری از این شعارهای نامتعارف با هدایت لیدرهای تماشاگران به سمت اهالی فوتبال روانه می شود.
هر چند که بررسی ها، یافته های دقیقی از طبقه اجتماعی لیدرها در ورزش ایران و سطح فرهنگ آنها ارائه نمی دهد، اما می توان به این یقین رسید، افرادی که در این مسئولیت به کار گرفته می شوند در موارد متعددی می توانند در هدایت تماشاگران و تشویق تیم ها نقشی اساسی داشته باشند. اما به نظر می رسد باشگاه ها در بسیاری از موارد در تربیت لیدرها به درستی عمل نکرده اند و تحت هیچ شرایطی هم حاضر به سرمایه گذاری هدفمند در این خصوص نیستند.
باشگاه ها در ایران برای پرورش لیدرها برنامه مدونی ندارند تا ضعف در این حوزه سبب آسیب اصلی به ورزش کشور و به خصوص فوتبال باشگاهی شود.
خبرنگار  در خصوص رویه های نامناسبی که برخی تماشاگرنما در ورزشگاه ها در پیش گرفته اند، گفت وگویی را با چند تن از کارشناسان انجام داده است که در ذیل می آید.

** لزوم حضور بانوان در ورزشگاه ها
«بهتاش فریبا» مدیر فنی سابق تیم فوتبال استقلال تهران  می گوید: یکی از راهکارهای احیای اخلاق مداری هواداران فوتبال، حضور بانوان به عنوان تماشاگر در ورزشگاه هاست.
وی اعتقاد دارد که کلا فوتبال نیاز به فرهنگ سازی دارد، ولی شرایط کلی فرهنگی کشور به گونه ای است که یک شبه نمی توان به این مهم دست یافت. زیرا اکثر جوانان برای تخلیه فشارهای روحی و روانی خود از مشکلات اقتصادی و اجتماعی جامعه به ورزشگاه می آیند و ممکن است هواداران واکنش همیشگی خود را نشان دهند.
«مهدی دادرس» مدیر عامل اسبق باشگاه فرهنگی ورزشی پیکان نیز می گوید: متاسفانه این رویه توهین و فحاشی در ورزشگاه ها بسیار زیاد شده که اصل آن از جامعه بر می خیزد.
وی گفت: ملت ایران پیش از این سبقه فرهنگی داشتند، ولی به دلیل شرایط سخت اجتماعی و اقتصادی کشور این فرهنگ ارزشی از دست رفته است و نمونه بد آن در ریختن زباله در مکان های تفریحی و جنگلی یا فرهنگ رانندگی و پرخاشگری مردم است و تماشاگران فوتبال نیز بخشی از این جامعه هستند.
این پیشکسوت فوتبال در عرصه مدیریت ادامه داد: هدف خیلی از تماشاگرانی که به ورزشگاه می روند تخلیه هیجان است، ولی فحاشی دائمی تماشاگران از هیجان هم خارج شده و ریشه در کم کاری مسئولان فرهنگی، سیاسی و دینی کشور دارد.
دادرس می افزاید: در فوتبال ایران مدیران باشگاه ها نتیجه گرا شده اند و برای فرهنگ سازی هم هزینه نمی کنند. همچنین برخی از اهالی فوتبال و رسانه ها هم با محرومیت تماشاگران یک تیم به دلیل فحاشی یا ... مخالفت می کنند، در صورتی که همین تنبیه ها که خشونت قانونی است در رعایت مسائل اخلاقی تماشاگران اثرگذار است.
او گفت که باشگاه ها باید رهبران کانون های مشوقان خود را پیش از هر رقابتی هدایت و توجیه کنند که زندگی فوتبالی یک تیم با یک یا چند شکست به آخر نمی رسد و به نوعی فرهنگ سازی کنند.
مدیرعامل اسبق باشگاه فرهنگی ورزشی پیکان خاطرنشان کرد که بسیاری از خانواده های ایرانی در همه محیط های تفریحی مانند سینما، تئاتر، مکان های زیارتی و توریستی و مراکز خرید بدون هیچ اتفاق سویی در کنار یکدیگر هستند و قطعا حضور بانوان در ورزشگاه ها نیز در افزایش فرهنگ تماشاگران تاثیر زیادی دارد.

** کارکرد فرهنگسازی توسط باشگاه ها
«سعید فتاحی» رئیس کمیته مسابقات سازمان لیگ فوتبال نیز  می گوید: مسئولان انضباطی فدراسیون فوتبال در این خصوص کاری که می توانند انجام دهند محرومیت تماشاگران از حضور در ورزشگاه برای دیدار خانگی و یا انجام مسابقه در ورزشگاهی دیگر است.
وی گفت: البته خود باشگاه ها در زمینه فرهنگ سازی بین هواداران اصلی ترین عامل هستند که می توانند این مهم را به صورت جامع از طریق کانون هواداران انجام دهند.
رئیس کمیته مسابقات سازمان لیگ تاکید کرد که فرهنگ سازی در کشور ابتدا باید از طریق رسانه ملی و در ادامه پرداختن رسانه ها به آن و مطالبه از مدیران باشگاه ها صورت بگیرد.
او درباره اینکه آیا شناسایی تماشاگران خاطی وجود دارد یا خیر؟ اظهار داشت: زمانی که 10 تماشاگر در ورزشگاه اقدام به فحاشی کند، امکان شناسایی وجود دارد ولی برای 10 هزار یا بیشتر از این تعداد تماشاگری که در ورزشگاه حاضر هستند و همه یکصدا فحاشی می کنند، چه کاری می توان انجام داد؟
فتاحی خاطرنشان کرد که مردم ایران احساسی هستند و بهتر است برای افزایش فرهنگ عمومی تماشاگران مسئولان از خود مردم شروع کنند.