خشکیدگی خرما و دل هایی که می شکند

به گزارش ایران اکونومیست؛ ریگان یکی از شهرستانهای شرقی استان کرمان با اقتصاد تک محصولی خرما است، در اینجا خرما اقتصاد، معیشت، خوراک و زندگی معنا می شود اما اکنون خشکسالی و نوسانات دمایی ناشی از تغییرات اقلیمی محصول خرمای بسیاری از مناطق استان کرمان را دچار ضرر و زیان های چشمگیری چون خشکیدگی و ریزش کرده است.
شرایط کنونی اقتصادی چشم نخلداران را بیش از همیشه به فصل برداشت خرما دوخته است ،اما زمانی که بعد از یک سال زحمت و تیمارداری درختان نخل ، چشم کشاورز به جای دیدن طراوت خوشه ها به خشک شدن و البته ریزش خرما می افتد ناخواسته دلش می شکند و این دل شکستن او را گاهی راهی مراکز درمانی می کند.
مشکلات اقتصادی ریگان از پس هزاران خوشه خشکیده خرما سرک می کشد و این حادثه تلخ مهار نخواهد شد مگر با عمل به دستورات سازمان جهاد کشاورزی در راستای کاهش خسارات ناشی از خشکیدگی و ریزش خرما.
محمد سرحدی یکی از نخلداران ریگانی با اشاره به اینکه بیش از سه هزار و 500 خوشه خرمای آماده برداشت در باغم وجود داشت گفت: گرمای سوزان و توفان شن ماحصل یک سال تلاشم را در برابر چشمانم خشکاند.
وی می گوید: این نخلستان خرج و مخارج خانواده 10 نفره مرا در طول سال تاحدودی تامین می کرد اما اکنون بیشتر محصولم خشک شده و ریخته و این امر اقتصاد خانوار من و سایر نخلداران را فلج کرده است.
نورمحمد شه بخش نیز دیگر کشاورز ریگانی گفت: روز گذشته برای برداشت محصول به نخلستان مراجعه کردم اما ریختن محصول که نه افتادن اقتصاد خانوارم بر زمین، قلبم را به درد آورد.
وی افزود: من از طریق فروش محصول خرمای این باغ فرزندانم را راهی مدرسه و دانشگاه می کردم اما اکنون با فروریختن خرما و خشک شدن آن بر سر درختان هیچ راه درآمدی دیگری ندارم.
محمد شهیکی نیز گرمای شدید را موجب ریختن محصولش می داند و می گوید: تمام محصول باغم امسال بر زمین ریخته یا خشک شده است.
وی گفت: تمام اصول مهندسی و کشاورزی را با مشاوره کارشناسان جهاد کشاورزی در نخلستانم انجام دادم اما گرما تمام زحماتم را بر باد داد.
محمد بهادری دیگر کشاورز خسارت دیده ریگانی می گوید: نخلستانم را طبق برنامه زمان بندی آبیاری کردم و تا نزدیک زمان برداشت، محصول هیچ مشکلی نداشت اما طی چند روز گذشته تمام نخلستانم نابود شد.
وی خواستار حمایت مسئولان از نخلداران خسارت دیده شهرستان ریگان شد.
فرماندار ریگان  به خشکیدگی و ریزش محصول خرما در این شهرستان به عنوان یک بحران اشاره کرد و گفت: گرمای بالای 50 درجه در ریگان خسارت 90 درصدی به نخلستان های این شهرستان وارد کرده است.
امین باقری با اشاره به تشدید گرما در ریگان اظهار داشت: طی بازدید کارشناسان جهاد کشاورزی و برآورد خسارت اولیه، ریزش و خشکیدگی خرما بیش از 200 میلیارد تومان خسارت به نخلستان های ریگان وارد کرده است.
وی اظهار داشت: با توجه به تک محصولی بودن ریگان و تشدید خسارت در باغ های خرما، وضعیت این شهرستان بحرانی است و حمایت نشدن کشاورزان خسارت دیده ممکن است تبعات اجتماعی به دنبال داشته باشد.
باقری تصریح کرد: مکاتبات و کارشناسی های انجام شده در مورد خشکیدگی و ریزش خرمای نخلداران ریگانی به ستاد بحران استانداری کرمان ارسال شده و در این زمینه نیازمند حمایت جدی مسئولان هستیم.
وی با اشاره به اینکه بیمه محصولات کشاورزی پاسخگوی خسارت وارد آمده به نخلداران ریگانی نیست تصریح کرد: این در حالی است که نیمی از نخلداران محصول خود را بیمه نکرده اند.
فرماندار ریگان تصریح کرد: از آنجایی که این شهرستان کانون بحران فرسایش بادی و گرد و غبار شدید در کشور محسوب می شود ، راه اندازی ایستگاه تحقیقات کشاورزی در این شهرستان ضروری است.
باقری با اشاره به وارد آمدن خسارات مختلف به خرمای ریگان طی سالهای متمادی تاکید کرد: در صورتی که کشاورزان این منطقه حمایت نشوند شاهد مهاجرت اهالی ریگان به دیگر نقاط استان خواهیم بود.
معاون تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان کرمان نیز با بیان اینکه سال گذشته 155 هزار تن خرما در شمال این استان تولید داشته ایم، پیش بینی کرد که گرمازدگی کاهش تولید 30 هزار تنی خرما را در این منطقه به دنبال داشته باشد .
محمدرضا پورخاتون افزود: با توجه به افزایش دما و کاهش رطوبت در سال جاری پیش بینی می شود مقدار محصول خرمای این استان به 120 هزار تن کاهش یابد و خسارتی حدود 120 میلیارد تومان به نخلداران وارد کند.
وی مناطق خرماخیز شمال استان کرمان را شهرستان های بم، فهرج، ریگان، نرماشیر، ارزوئیه و مناطق شهداد و گلباف اعلام کرد و افزود: در بیشتر این مناطق رقم مضافتی تولید می شود که به نوسانات دمایی بسیار حساس است.
معاون تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی کرمان سطح زیر کشت خرما در شمال این استان را 27 هزار و 700 هکتار عنوان کرد و گفت: 10 درصد از خرمای این مناطق صادر و باقی مانده راهی بازارهای مصرف داخلی می شود.
وی اظهار داشت : روند نوسانات دمایی در استان طی چند سال اخیر حدود سه تا چهار درجه افزایش یافته و حدود پنج درصد رطوبت کمتر شده که دلیل عمده و اساسی خشکیدگی خرما است.
پورخاتون با بیان اینکه خسارت های خشکیدگی و ریزش خرما در کرمان امسال زودتر از سال قبل آغاز شده است گفت: تاکنون ریزش خرما در باغات شهرستان ریگان 30 درصد و خشکیدگی 20 تا 80 درصد گزارش شده است.
معاون تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان کرمان ادامه داد: این امر در فهرج 70 درصد، در بم عارضه خشکیدگی حدود 10 درصد و ریزش 20 درصد و در نرماشیر خشکیدگی تا 25 و ریزش تا 20 درصد خود را نشان داده است.
وی افزود: راهکارهایی به صورت ترویجی برای جلوگیری از افزایش خسارت های ناشی از خشکیدگی و ریزش خرما به کشاورزان توصیه شده است که در صورت به کارگیری آن را کاهش می دهد.
پورخاتون، استفاده از کودهای خاص مانند پتاسه را راهی برای تقویت و افزایش تحمل درختان نخل عنوان کرد و گفت: استفاده از پوشش های کنفی و متقال برای مخفی کردن خوشه ها در فصل گرما نیز اقدامی برای کاهش خسارت های ناشی از گرمازدگی است.
وی تصریح کرد: استفاده از کشت هایی مانند یونجه در جوار نخیلات به منظور بالا بردن رطوبت هوا شرایط خشکیدگی خرما را کاهش می دهد.
معاون تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان کرمان ادامه داد: این اقدامات پیشگیرانه سال قبل به صورت آزمایشی در برخی باغات انجام شد و خسارت ها تا 50 درصد کاهش پیدا کرد.
وی با تاکید بر اینکه کشاورزان باید خود را با شرایط فعلی سازگار کنند ،گفت: تحقیقاتی تکمیل در زمینه کاهش خسارت های ناشی از گرمازدگی در محصول خرما در دست انجام است.
پورخاتون اظهار داشت: به دلیل تغییرات اقلیمی نیاز است تا ارقام مقاوم تری از خرما در استان کرمان کشت شود.
وی تاکید کرد: سازمان جهاد کشاورزی از کشاورزانی که برای کشت ارقام مقاوم خرما اقدام می کنند حمایت خواهد کرد و صندوق بیمه کشاورزان نیز برای پرداخت خسارت ها تقویت می شود.
معاون مدیرکل دفتر امور میوه ‌های گرمسیری و نیمه گرمسیری وزارت جهاد کشاورزی نیز گفت: طرح آنتی‌ استرس به‌ منظور کاهش خشکیدگی خوشه‌ های خرما در شرق استان کرمان اجرا می ‌شود.
پیمان جلالی در سفر به ریگان و بازدید از نخلستان های این شهرستان اظهار کرد: این طرح در مناطق پرخطر از جمله ریگان به عنوان پایلوت در کشور اجرا خواهد شد.
وی اظهار داشت: وضعیت خشکیدگی خوشه ‌های خرما در شرق استان کرمان بسیار بحرانی است و کارشناسان جهاد کشاورزی گزارش خسارت های وارد آمده را به این وزارتخانه و ستاد بحران کشور ارسال می ‌کنند.
جلالی افزود: عارضه خشکیدگی خوشه‌ های خرما در پی افزایش پنج تا 6 درجه ‌ای دما در شرق استان کرمان در این شهرستان‌ ها تشدید شده است.
وی با بیان اینکه خرما دمای 45 درجه سانتی گراد را تحمل می ‌کند گفت: این در حالی است که دمای بالای 50 درجه موجب خشکیدگی خوشه‌ های خرما و ریزش محصول می ‌شود.
معاون مدیرکل دفتر امور میوه ‌های گرمسیری و نیمه گرمسیری وزارت جهاد کشاورزی با اشاره به اینکه 90 درصد نخلستان های ریگان دچار عارضه خشکیدگی خوشه ‌های خرما شده، بیان داشت: وضعیت کشاورزی در ریگان به بحران تبدیل شده است.
وی اظهار داشت: فقط 62 درصد باغداران شرق این استان نخیلات خود را بیمه کرده و مقرر شد مابقی نخلستان ‌ها مورد حمایت جهاد کشاورزی قرار بگیرند.
جلالی با اشاره به اینکه سال گذشته برای اولین بار در 200 هکتار از نخلستان‌ های شرق استان بیمه ترجیحی شدند گفت: سال آینده این درصد بیمه افزایش خواهد یافت تا خسارت وارده به نخلداران پرداخت شود.
سالانه در شهرستان ریگان بیش از 45 هزار تن خرما برداشت و روانه بازارهای داخلی و خارجی می شود.
ریگان با 302 پارچه آبادی تا مرکز استان کرمان 285 کیلومتر فاصله دارد.