به گزارش ایران اکونومیست؛ هر چند بخش قابل ملاحظه‌ای از عوامل موثر بر رشد قیمت ارز در هفته‌های اخیر تصمیم سیاسی بعضی کشورها در محدود کردن حواله‌های ارزی ایران بوده، اما اراده بانک مرکزی و دولت بر مقابله با این افزایش صرفا از مجرای متغیرهای اقتصادی قرار گرفت.
حسین عبده تبریزی کارشناس بازار سرمایه و پژوهشگر اقتصادی، با بیان این مطلب به خبرنگار ایبِنا گفت: با توجه به جو روانی که در بازار ایجاد شده بود، دخالت دولت در بازار ارز و اعلام نرخ ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی برای دلار، امری ضروری و اجتناب ناپذیر بود.
وی با بیان اینکه نرخ واقعی دلار در حال حاضر بیش از ۴ هزار و ۲۰۰ تومان است، گفت: به نظر می‌رسد نرخ واقعی دلار در بازه ۴ هزار و ۷۰۰ تا ۵ هزار تومان باشد. این کارشناس اقتصادی در پاسخ به این سوال که چگونه می‌توان آرامش را به بازار ارز بازگرداند؟ گفت: این موضوع جزییات فراوانی دارد. عده‌ای بر این باورند که افرادی در حال توطئه چینی هستند و می‌خواهند با متشنج کردن بازار ارز، اعتماد عمومی را خدشه دار کنند. این تئوری از نظر بنده مردود است و باید برای پی بردن به دلیل اصلی بحران ارزی، نگاه وسیع تری داشته باشیم.
عبده تبریزی ادامه داد: واضح است که ما در جمهوری اسلامی ایران چارچوب‌های مشخصی در سیاست داخلی و خارجی داریم و باید ضمن در نظر گرفتن این چارچوب‌ها به تحلیل وضعیت موجود و ارائه راهکار بپردازیم.
وی افزود: نخستین موردی که باید به آن توجه کرد، رابطه قیمتی سکه طلا و دلار است. همانطور که می‌دانید قیمت فعلی سکه با قیمت اعلامی دلار (۴ هزار و ۲۰۰ تومان) همخوانی ندارد. این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: کسی سکه پس انداز می‌کند، سرمایه گذار است و نباید او را خارج از سیستم اقتصادی دید. بنابراین رابطه میان قیمت سکه و دلار باید یک رابطه منطقی باشد. البته با وجود اینکه دولت از بازار آزادی که هم اکنون در حال داد و ستد دلار است به عنوان بازار قاچاق یاد می‌کند، اما به هر حال این بازار را به نوعی پذیرفته است.
عبده تبریزی با اشاره به دلایل دیگر افزایش نرخ ارز، گفت: فشارهای بین المللی، رفتارهای ترامپ و بحران‌های منطقه ای، از دیگر دلایل رشد نرخ ارز در ایران است. وی در ادامه ضمن انتقاد از عدم مدیریت صحیح بانک مرکزی در حوزه بازار پول و سرمایه، گفت: کاهش نرخ سود بانکی بدون در نظر گرفتن پیشنهادهای جایگزین، خروج پول از بانک‌ها و سرازیر شدن نقدینگی به سمت بازار ارز، یکی دیگر از عوامل موثر در افزایش نرخ ارز در ماه‌های اخیر بوده است.
مشاور وزیر راه و شهرسازی در پاسخ به این سوال که چه راهکاری را جهت عبور از این بحران و بازگشت آرامش به بازار ارز ارائه می‌دهید، گفت: در پنج سال گذشته نرخ ارز ۲۵ درصد افزایش یافته، در حالی که کسری حساب قرمز نظام بانکی از ذخایر قانونی آن فراتر رفته، بدهی‌های دولتی به نظام بانکی ۱۱۰ درصد افزایش، حجم نقدینگی بیش از ۲۰۰ درصد افزایش و نرخ تورم انباشته ریال حدود ۱۰۰ درصد افزایش یافته است. حباب ۲۰۰ هزار تومانی قیمت سکه خود بیانگر تقاضاهای سفته‌بازانه برای ارز نیز هست. این متغیرها را بازار می‌بیند و می‌داند که ارز زیرقیمت است.
عبده تبریزی ادامه داد: این جانب نشانه‌هایی جدی می‌بینم که ارز دوباره به وسیله پس‌انداز تبدیل شود. اگر این نشانه‌ها بارزتر شود و تقاضای سوداگری وسیع‌تری به بازار بیاید، ذخایر بانک مرکزی پاسخگو برای دفاع از ارز نیست و ارز پرش خواهد کرد. بنابراین، آثار مخرب خود را خارج از کنترل دولت به جای خواهد گذاشت؛ سود تغییرات تدریجی و زمان‌بر ارز نصیب صرافان و سفته‌بازان خواهد شد؛ روند خروج سرمایه تشدید می‌شود و مناسبات و روابط کار نیز به لحاظ سودهای آسان و بادآورده خرید و فروش ارز، بیشتر آسیب خواهد دید.
وی افزود: به نظرم باید با احتساب ذخایر جاری و آتی ارزی کشور، برنامه‌ای به اجرا درآید که در آن نرخ ارز به یکباره تا سطح فلان ریال افزایش یابد؛ به‌گونه‌ای که بخش قابل ملاحظه‌ای از فشار تقاضای آن کاسته شود. همچنین برای رعایت اقتصاد سیاسی امروز ایران، دولت می‌تواند مجموع درآمدهای مازاد را در قالب برنامه‌هایی چون افزایش سقف یارانه جاری، تامین بودجه سلامت، مسکن اجتماعی و ... به طور مستقیم به دهک‌های یک تا پنج درآمدی برگرداند و متناسبا هم روی آن تبلیغ کند.
این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: زمان مناسب اجرای این برنامه نیمه اول فرورودین ۹۷ بود، اما متاسفانه با پرش قیمت قبل از آن تاریخ، بهتر است دولت تا پایان آذرماه این طرح را به اجرا درآورد.
