سینما، فرصتی برای حضور ایران در سرزمین عجایب

به گزارش ایران اکونومیست؛ در عصر جاری هم جادوی هند هنوز بر روی هنرمندان ایران از موسیقدان گرفته تا نقاش و سینماگر همچنان کارگر است.
سینماگران ایران در سالهای اخیر علاقه فزاینده ای به تولید محصولات مشترک با صنعت قدرتمند سینما در هند و حضور در جشنواره های متعدد شبه قاره از خود نشان می دهند. مشترکات تاریخی و زبانی فراوان، آنها را به حضور در شبه قاره می خواند و نزدیکی فرهنگی دوملت راه را برای فعالیت آنها هموار می کند.
هنرمندان سینمای ایران ، قبلا نیز بخت خود را در سرزمین 'تحمل تنوع' آزموده اند اما این بار نوبت کارگردان نامدار کشورمان مجیدی مجیدی است که با تولید محصولی مشترک به نام 'آنسوی ابرها' به فکر تسخیر گیشه و شاید قلب مخاطبان در هند افتاده است.
مجیدی اخیرا در مراسم تبلیغ 'آنسوی ابرها' در شهر مومبای گفت: به دلیل نزدیکی فرهنگی دو کشور، هند بهترین گزینه برای ساخت فیلم در خارج از ایران است.
وی گفت: ساخت فیلم در خارج از کشور برای یک کارگردان مشکل است اما ارتباطات فرهنگی این مشکل را رفع می کند.
مجیدی افزود: ما منطقه ای در ایران داریم که نام آن بلوچستان است. لباس ها و زبان این منطقه بسیار به هند نزدیک است. من در سال 1992 اولین فیلم خود به نام بدوک را در این منطقه کارگردانی کردم.
وی در ادامه تصریح کرد: تمام این عوامل من را به این نتیجه رساند که اگر قرار باشد فیلمی را در خارج ایران کارگردانی کنم ، هند بهترین گزینه برای این کار خواهد بود.
مجیدی همچنین در مصاحبه با تارنمای خبری 'دی ان آی ایندیا' تصریح کرد که سالها برای ساخت فیلم در هند برنامه ریزی کرده است.
مجیدی گفت: من به محیط، فرهنگ و فضای هند علاقه مند شدم. هند و ایران از نظر فرهنگی، نزدیک هستند. ایران مانند هند یک کشور علاقه مند به سینما است. من در مومبای زمان زیادی را برای درک عمیق از فضای هنری این شهر سپری کردم و آنچه که آموختم، الهام بخش من در ساخت فیلم در هند بود. یکی از شرکت های اینجا چند سال است که از من درخواست ساخت فیلم در هند را کرده بود.
وی افزود: در طول سفر های خود به هند من ایده ای را پروراندم و آن را به متن تبدیل کردم. من تحقیقات خود را در شهر مومبای انجام دادم و در این شهر داستان خود را پیاده کردم. پس از آن مهمترین چالش من یعنی ساخت فیلم به زبان هندی و نه انگلیسی بود. با توجه به شخصیت ها و جنبه های فرهنگی، این فیلم باید به زبان محلی بود. شما باید بتوانید احساسات را به مخاطب منتقل کنید.
مجیدی تصریح کرد: اعتقاد دارم احساسات اولین چیزی است که مخاطبان را لمس می کند. این مهمترین کاری است که شما باید در یک فیلم انجام دهید، مخاطبان را با خود همراه سازید. دغدغه ام آن بود که زبان فیلم باید هندی باشد، زیرا این زبانی است که نزدیک به این فرهنگ است. به همین دلیل من عوامل خود را از هند انتخاب کردم نه از ایران. معتقد بودم آنها می توانند جنبه های فرهنگی و احساسی را بر روی صفحه نمایش ترجمه کنند. این یک چالش بزرگ بود، فیلم باید در محیط واقعی، مکان واقعی و نه در داخل استودیو ساخته می شد. خوشبختانه ما توانستیم بر این چالش غلبه کنیم. چالش دیگر یافتن بازیگران مناسب بود، با این تیم می توانستم بازیگران مناسب را برای شخصیت ها انتخاب کنم. من معتقدم قسمت بزرگی از بازیگری این است که شما بازیگران خوب و مناسب را انتخاب کنید.
وی تصریح کرد: بنابراین، پس از تحقیق گسترده و انتخاب بازیگران صحیح، ما فیلم را با 'ایشان' شروع کردیم. در مورد شخصیت های دیگر، مانند کودکان نیز انتخاب و تحقیقات انجام شد. من یکی از کودکان خردسال که در این فیلم ایفای نقش کرده است را در حالی که در خیابان ها راه می رفت پیدا کردم. او یک دختر بچه معمولی است. حتی پسربچه دیگر که در صحنه های زندان حضور دارد ، او نیز یک بازیگر بسیار عالی است. وی سن بسیار کمی دارد و آموزش بازیگری به او کار بسیار سختی بود.
مجیدی در خصوص مقایسه ای که بین فیلم 'آنسوی ابرها' و 'میلیونر زاغه نشین' گفت: فیلم میلیونر زاغه نشین یک نگاه بسیار جهانگردانه به مومبای داشته است. اما من در فیلم خودم سعی کرده ام یک نگاه واقعی و درست از مومبای ارائه بدهم. تمام شخصیت ها واقعی هستند. مخاطبان احساس می کنند که علاوه بر بازیگران، شهر مومبای نیز دارای احساس و روح است و این امر برای من بسیار مهم بود.
مجیدی در این باره که آیا در زمان ساخت فیلم به به برنده شدن جایزه در جشنواره های بین المللی می اندیشیده است گفت: معمولا هنگامی که من فیلمی می سازم، سعی می کنم مخاطبان عمومی و مخاطب خاص را پیدا کنم. در این مورد هم، سعی کردم توازن بین دو طرف را حفظ کنم.
کارگردان مشهور ایرانی در خصوص انگیزه علاقه مندی خود به سینمای هند گفت: من مدت زیادی است که با سینمای هند آشنا هستم. من یکی از طرفداران بزرگ فیلم های ساتیاجیت رای هستم. مثلا زمانی که به تماشای فیلم پاتر پنچالی می نشینم، این فیلم یک احساس قوی در من بیدار می کند. پس از تماشای این فیلم شما می توانید فرهنگ کلکته را در هرجایی که هستید تصور کنید. من اکثرا با هنر سینمای هند آشنا هستم. شیان بنگال نیز فیلم های بسیار زیبایی تهیه می کند.
قبل از آغاز نمایش آخرین فیلم مجیدی در سینماهای هند که از روز جمعه آغاز شد ،دیگر ساخته وی به نام 'بچه های آسمان' در خانه فرهنگ جمهوری اسلامی در مومبای، به نمایش درآمد.
به گفته مهدی زارع رییس خانه فرهنگ، در جلسه نمایش این فیلم که با استقبال سینمادوستان ایرانی و هندی قرار گرفت، مجیدی ، شماری از بازیگران قدیمی هند، هنرمندان، دانشجویان دانشکدهای هنر و تئاتر، خبرنگاران و علاقمندان به فیلم های هنری و کلاسیک شرکت داشتند.
مجیدی در جلسه پرسش و پاسخ درباره این فیلم ، با اشاره به اینکه 'بچه های آسمان' در سال 1998 میلادی در بخش فیلم های خارجی نامزد اسکار شد خاطرنشان کرد: موضوع این فیلم درباره ارزش های خانوادگی در جامعه ایران می باشد.
وی با اشاره به پتانسیل چشمگیر شبه قاره هند در زمینه صنعت هنر هفتم افزود: در هند جوانان بسیاری هستند که تحصیلکرده رشته سینما هستند و در عین حال به مشترکات فرهنگی این کشور با ملل دیگر احترام می گذارند.
او گفت: هند دارای پتانسیل بسیار مناسبی برای ارتقاء هنر هفتم است و باید گفت که هند سرزمین داستان ها است و همه اقوام و اقشار جامعه با آیینی گوناگون در کنار هم زندگی می کنند و هارمونی بسیار زیبای و بی نظیری را در دنیا تشکیل داده اند.
مجیدی با اشاره به فیلم اخیر خود ـ آنسوی ابرها ـ گفت: چهارماه پیش از آغاز کار بر روی این فیلم من اکثر مراکز، محله ها و شهرها را برای انتخاب مکان برای فیلم برداری دیدم و جالب آنست که 90 درصد از مکان های فیلم برداری شده طبیعی بوده است و در این فیلم از هنرمندان برجسته و ستارگان استفاده نشده است و بیشتر سعی شده است که از جوانان خوش ذوق و دارای ایده های خلاقانه استفاده گردد.
وی در ادامه توضیح داد که همه عوامل هندی هستند و این فیلم قرار است در 20 آوریل در تمامی سینماهای هند وسایر کشورهااکران گردد.
کارگردان ارزنده کشورمان در پاسخ به یکی از سوالات بیان داشت: ارزش های خانواده و امید به آینده مهمترین موضوع در آثار من محسوب می گردد و من با ارائه آنها با مخاطبان خود سخن می گویم. متاسفانه نه تنها هند ، بلکه جهان به سوی تجاری شدن فیلمهای سینمایی سوق پیدا کرده است و تماشاگران نیز بیشتر تمایل دارند که چهرهای سرشناس و ستارگان خود را در فیلم ها تماشا کنند، اما صنعت سینما وظیفه دارد که ارزش های و مشکلات جامعه را به صورت عالی انعکاس دهد.
وی در ادامه ضمن بیان چگونگی ساخت یکی دیگر از فیلمهای معروف خود اظهار داشت: فیلم 'به رنگ خدا' هم یکی از موضوعات اجتماعی را بررسی می کند. این اثر درباره گروهی از دانش آموزان نابینا است که می توانند با قدرت شگفت انگیز حس لامسه خود محیط اطراف را به نحوه عالی تشخیص میدهند و حتی می توانند حرف زدن پرندگان و یا نوشته های روی سنگ ها کوچک رودخانه را بخوانند.
فیلم 'بچه‌های آسمان' نگاهی متفاوت به موضوع ارزش‌های خانوادگی در جامعه ایران دارد و داستان خواهر و برادری را روایت می‌کند که ناگزیرند با یک کفش مشترک به مدرسه بروند. پسر برای به دست آوردن یک جفت کتانی نو در مسابقه دو شرکت می‌کند.
این فیلم در سال 1998 در بخش بهترین فیلم خارجی‌زبان نامزد دریافت جایزه اسکار شد، اما رقابت را به «زندگی زیباست» روبرتو بنینی از ایتالیا واگذار کرد.
مجیدی برای اکران آخرین ساخته خود 'آنسوی ابرها' در هند به سر می برد.
سینماگران ایرانی در سالهای اخیر علاقه ویژه ای به تولید آثار سینمایی د رهند و حضور در جشنواره های متعدد آن نشان داده اند.
فیلم سینمایی 'سلام بمبئی' با حضور محمدرضا گلزار و دیا میرزا که نقش مقابل او را بازی می کرد در سال 1394 با کارگردانی قربان محمدپور تولید شد.
قبل از آن اولین تجربه تولید مشترک فیلم بین سینماگران ایران و هند در سال 1350 با ساخت ' همای سعادت' که یک ملودرام عاشقانه بود اتفاق افتاد.
'سلام بمبئی' تنها پس از 2 روز اکران در ایران یک میلیاردی شد و رکورد سریع‌ترین زمان رسیدن به فروش میلیاردی را شکست.
تاریخچه حضور ایرانیان در صنعت سینمای هند و همچنین تاثیر فیلم های هندی بر هنر سینما در ایران به سالهای دور بر می گردد.
اولین فیلم بلند و ناطق سینمای هند توسط فردی به نام اردشیر ایرانی که از پارسیان مطرح هند بود در سال 1931 ساخته شد. پارسیان هنوز هم حضور قدرتمندی در سینمای هند دارند و بسیاری از نام های بزرگ این صنعت مانند بومن ایرانی و فرح خان از اعضای جامعه پارسی با ریشه های تنومند ایرانی هستند.
در سالهای اخیر سینماگران ایران به تولید آثار سینمایی در بالیوود که قلب صنعت سینمای هند به شمار می رود علاقه مند شده اند. حمید فرخ نژاد بازیگر شناخته شده ایرانی نیز در حال حاضر برای ایفای نقش در یک فیلم در مومبای به سر می برد.