تاثیر انتخاب «بولتون» بر قیمت جهانی نفت

به گزارش ایران اکونومیست؛ پایگاه خبری بلومبرگ آمریکا در تحلیلی به بررسی انتصاب «جان بولتون» سفیر سابق آمریکا در سازمان ملل به سمت مشاور امنیت ملی این کشور و پیامدهای بالقوه آن بر بازار نفت پرداخت.
از نگاه این پایگاه خبری، جان بولتون، عضو کابینه جرج دبلیو بوش رئیس جمهوری اسبق آمریکا که به خاطر حمایت شدیدش از حمله سال 2003 (82-1381) آمریکا به عراق معروف بوده و رابطه نزدیکی با گروهک تروریستی منافقین دارد، توافق برجام با ایران را یک «افتضاح راهبردی» توصیف کرده است.
انتصاب وی به دنبال برکناری «رکس تیلرسون» از سمت وزیر امور خارجه آمریکا که از مدافعان برجام بود، صورت گرفت؛ قرار است «مایک پامپیو» مدیر آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) جای تیلرسون را بگیرد.
بازارهای نفت با افزایش خوش بینی به بالا رفتن قیمت طلای سیاه به این تحول واکنش نشان دادند؛ قیمت نفت پایه بین المللی برنت دریای شمال که دو سوم نفت های جهان از جمله نفت سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) بر پایه آن قیمت گذاری می شود، از زمان اخراج تیلرسون تاکنون با هفت درصد افزایش به 69 دلار در هر بشکه رسیده است.

*بازار نفت پس از ترک برجام توسط آمریکا
ترامپ به لحاظ قانونی هر 90 روز باید تایید کند که آیا ایران از شرایط برجام تبعیت کرده است؛ برجام در سال 2015 میان ایران و قدرت های جهانی به امضا رسید و در قبال محدودسازی برنامه هسته ای ایران، تحریم های هسته ای آمریکا و اروپا علیه تهران را لغو کرد.
اکتبر 2017 (مهر - آبان 96) گذشته ترامپ گفت ایران روح برجام را نقض کرده است، اما تحریم های جدید علیه بخش انرژی ایران وضع نکرد.
ژانویه گذشته (دی - بهمن96) نیز وی از برگرداندن تحریم های اقتصادی علیه تهران خودداری کرد اما به اروپا فرصت داد تا نقایص برجام را اصلاح کنند.
12 ماه مه آتی (22 اردیبهشت) ترامپ بار دیگر باید در مورد بازگرداندن تحریم های آمریکا علیه ایران تصمیم گیری کند.

* عواقب بازگشت تحریم ها بر بازار نفت
بلومبرگ در ادامه آورده است: وقتی تحریم های بین المللی علیه ایران در ژانویه 2016 (دی - بهمن 1394) لغو شد، تهران با صدور بیش از 2 میلیون بشکه در روز نفت به مشتریان آسیایی، اروپایی و ترکیه ای، بار دیگر جایگاه خود را به عنوان یکی از بزرگترین صادرکنندگان نفت در جهان پس گرفت.
عرضه جهانی نفت به دلیل کاهش تولید اوپک برای مهار مازاد عرضه در حال کاهش بوده و قیمت های نفت در حال افزایش است.
وقتی تحریم های بین المللی در سال 2012 علیه ایران وضع شد، صادرات نفت این کشور به نصف کاهش پیدا کرد. حال اگر آمریکا بار دیگر با تحریم بخش انرژی ایران، این حجم نفت را از بازار خارج کند، ممکن است بازار دچار یک کمبود ناگهانی نفت شود و سطح قیمت های نفت افزایش یابد.
ایران در تلاش است با جذب بیش از 100 میلیارد دلار سرمایه گذاری از شرکت های بین المللی نفتی، تولید نفت خام و میعانات گازی خود را با 25 درصد افزایش به بیش از پنج میلیون بشکه در روز برساند.
بدون سرمایه گذاری این شرکت های بین المللی، تولید نفت ایران کاهش پیدا خواهد کرد.
حقیر شمردن برجام از سوی ترامپ تاکنون بر تصمیم برخی سرمایه گذاران که قصد ورود به ایران داشتند، تاثیر منفی گذاشته است.
از میان شرکت های نفتی بزرگ غرب، تنها توتال فرانسه در ایران سرمایه گذاری کرده که سرمایه گذاری گازی این شرکت نیز به آرامی در حال انجام است.
مقامات ایرانی از اینکه شرکت های نفتی غرب برای بازگشت به این کشور بسیار محتاط هستند بارها ابراز ناخرسندی کرده اند و نشانه ها حاکی از این است که شرکت های روسی در صددند این خلاء را پر کنند.
توتال بیش از هر شرکت نفتی بین المللی دیگری در ایران سرمایه گذاری کرده و متعهد است در نخستین فاز یک پروژه گازی فراساحلی یک میلیارد دلار سرمایه گذاری کند.
سرمایه گذاری توتال در پروژه یاد شده در مجموع به پنج میلیار دلار خواهد رسید، در عین حال این شرکت اعلام کرده است، در ادامه راه، ایران را تحت فشار بیشتری قرار خواهد داد.
«پاتریک پوییان» مسئول ارشد اجرایی این شرکت قول داده است پیامدهای قانونی تحریم های جدید آمریکا را بررسی کند.

* اگر ترامپ برجام را از بین ببرد، چه می شود؟
اگر ترامپ تحریم های آمریکا علیه ایران را برگرداند، این تحریم ها بر خلاف مذاکرات هسته ای، یکجانبه خواهند بود.
در جریان سختگیرانه ترین فاز تحریم های آمریکا و جهان علیه ایران از سال 2012 تا سال 2015، خریداران آسیایی نفت ایران خرید خود را کاهش دادند و اتحادیه اروپا نیز خرید نفت ایران را تحریم کرد اما اینک به نظر می رسد اروپا تمایلی به تحریم دوباره نفت ایران ندارد.
اهرم واشنگتن حتی اگر در تحریم نفت ایران تنها بماند، این است که معاملات نفت دلاری هستند و باید همه این معاملات نفتی از طریق سیستم بانکی آمریکا انجام شوند.
آمریکا همچنین می تواند شرکت های خارجی زیرمجموعه شرکت های نفتی این کشور که در ایران سرمایه گذاری می کنند یا از این کشور نفت می خرند را جریمه کند.
خریداران ممکن است تلاش کنند از طریق سیستم های پرداخت غیردلاری مانند یوان چین یا از طریق کار کردن با شرکت هایی که زیرمجموعه شرکت های آمریکایی نیستند، از جریمه ها مصون بمانند.
اگر خریداران آسیایی نفت ایران از تحریم های جدید آمریکا تبعیت نکنند، ممکن است ترامپ این کشورها مانند چین، ژاپن و کره جنوبی را جریمه کند. این اقدام ممکن است جنگ تجاری جهانی که دولت ترامپ مسبب آن بوده است را تشدید کند.
شرکت مشاوره ای - تحقیقاتی اف جی ایی انگلیس این هفته در یادداشتی اعلام کرد: تحریم های جدید آمریکا علیه ایران ممکن است بخشی از یک موج بسیار بزرگ خبری باشد که موجب شکل گیری انتظار افزایش قیمت نفت در بازار می شود، باشد. خبرهایی از قبیل کاهش موجودی انبارهای نفت، سقوط تولید نفت در ونزوئلا که ممکن است قیمت نفت برنت در سال 2018 را به 80 دلار در هر بشکه برسانند.
بنا به پیش بینی شرکت تحقیقاتی مشاوره ای «پتروماتریکس جی ام بی اچ» سوئیس، تاثیر این اقدام بر بازار نفت ممکن است به طور کامل روشن نباشد، زیرا از بین بردن برجام در عین حال می تواند اوپک، روسیه و دیگر همپیمانان این سازمان را ترغیب کند تا به توافق کاهش تولید نفت پایان دهند و بیشتر تولید کنند.
اوپک و متحدان غیراوپکی آن اکنون به طور داوطلبانه تولید جمعی نفت خود را بیش از 1.8 میلیون شکه در روز کاهش داده اند.

* آیا ترامپ از تحریم نیز فراتر می رود؟
بلومبرگ در ادامه با اشاره به مواضع ضدایرانی بولتون طی سه سال گذشته نوشته است: بولتون کمی پس از انتصابش به سمت جدید در مصاحبه با فاکس نیوز آمریکا گفت که وی تسلیم خواست رئیس جمهوری است.
وی گفت: من هرگز از دیدگاه های خود خجل نیستم و افزود: مهمترین چیز این است که رئیس جمهور چه می گوید و من به او چه مشاوره ای می دهم.
«یان برمر» رئیس شرکت مشاوره ای اوراسیا در صفحه توییتر خود نوشت: انتصاب بولتون معانی زیادی دارد که تنها به ایران محدود نمی شود.
به گفته وی، انتصاب بولتون مذاکرات برنامه ریزی شده ترامپ با «کیم جونگ اون» رهبر کره شمالی را نیز به خطر می اندازد.
 برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) 14 ژوییه 2015 (23 تیر 1394) میان ایران و گروه 1+5 شامل چین، فرانسه، روسیه، بریتانیا، آمریکا و آلمان امضا شد.
این توافق از ژانویه 2016 (دی 1394) اجرایی شده است.