به گزارش ایران اکونومیست، به مجموع پول و شبه پول، نقدینگی گفته می شود؛ هرچه رشد نقدینگی بیشتر شود، تقاضا برای کالا و خدمات بیشتر شده و چون در کوتاه مدت عرضه کالا و خدمات محدود است، منجر به تورم می شود؛ از این رو یکی از ابزارهای سیاستگذاران پولی برای مقابله با تورم، کاهش رشد نقدینگی در جامعه است.
با این حال نسبت پول و شبه پول که اجزای نقدینگی را تشکیل می دهند، نیز باید متناسب باشد؛ هرچه میزان شبه پول که همان حساب های دیداری نزد بانک ها و موسسات اعتباری است بیشتر باشد، یعنی اینکه منابع بیشتر نزد بانک ها حبس شده است.
کارشناسان اقتصادی بر این باورند هرچه سهم شبه پول در نقدینگی کمتر شود و سپرده های بانکی با بهبود فضای کسب و کار به سمت تولید هدایت شوند، می توان به تحقق رشد اقتصادی و اشتغال پایدار امیدوار بود و اثر تورمی نقدینگی بر اقتصاد نیز کمتر می شود.
آخرین آمار از وضعیت نقدینگی در پایان آذر ماه حکایت از آن دارد که سهم شبه پول در حجم نقدینگی به عدد هزار و 734 میلیارد و 400 میلیون ریال و سهم شبه پول به 12 تریلیون و 715 هزار و 700 میلیارد ریال رسیده است.
بنابراین حجم پول در یکسال منتهی به آذر ماه امسال 12.6 درصد و از ابتدای امسال 6.4 درصد رشد داشته اما شبه پول در مقایسه با آذر پارسال 23.4 درصد و از ابتدای امسال 16.6 درصد رشد کرد.
هر چند کارشناسان اقتصادی به رشد نقدینگی بویژه بخش شبه پول آن نقد دارند و معتقدند که این رویه سبب حبس بیشتر پول در نظام بانکی می شود در حالی که باید به سمت تولید و سرمایه گذاری هدایت شود اما نگاهی به میزان رشد نقدینگی نسبت به سال گذشته از کاهنده شدن این رشد حکایت دارد.
حجم نقدینگی در آذر ماه 95 نسبت به آذرماه سال قبل آن (94) برابر 28.1 درصد رشد داشت و از ابتدای پارسال طی 9 ماه برابر 16.5 درصد رشد کرد؛ بنابراین میزان نقدینگی در مقایسه با همین مدت، سال گذشته رشد کمتری داشته است.
نکته قابل تامل اینکه از ابتدای آذر ماه بانک مرکزی تصمیم کمیته منتخب سران سه قوه برای ساماندهی سپرده گذاران موسسات غیرمجاز فرشتگان، افضل توس، البرز ایرانیان و وحدت آرمان را با اختصاص 115 هزار میلیارد ریال اعتبار کلید زد و انتظار می رفت با این کار، حجم نقدینگی رشد بالایی را تجربه کند.
همچنین هر چند در شهریور ماه امسال بخشنامه الزام رعایت نرخ های سود به شبکه بانکی کشور ابلاغ شد و برخی کارشناسان بر این باور بودند که این کار سبب خروج سرمایه از بانک ها به سمت بازارهای موازی می شود اما آنگونه که آمارها نشان می دهد، همچنان رشد شبه پول گوی سبقت را از رشد پول در محاسبات نقدینگی ربوده است.
** روند نقدینگی از ابتدای امسال
همچنین نگاهی به میزان رشد سالانه نقدینگی از ابتدای امسال نشان می دهد که این شاخص سال 96 را با رشد 23.7 درصدی در فروردین آغاز کرد و در ماههای اردیبهشت و خرداد به 24.1 درصد رشد رسید اما در فصل تابستان به ترتیب رشد سالانه 23.3 درصد، 24.3 درصد را ثبت کرد اما پس از آن کاهنده شد.
در این روند حجم رشد سالانه نقدینگی در شهریور ماه 23.8 درصد، مهر ماه 23.3 درصد و آبان ماه 22.6 درصد را ثبت کرد و در نهایت در آذر ماه گذشته به 22 درصد تنزل کرد.
با این حال بررسی تغییر نقطه به نقطه نقدینگی از ابتدای امسال نشان می دهد که این شاخص در آذر ماه به بالاترین میزان خود طی 9 ماه گذشته رسیده است؛ این شاخص در فروردین ماه نسبت به اسفند ماه 95 برابر 0.9درصد رشد کرد اما این میزان رشد در ماه های اردیبهشت و خرداد به 2.8 درصد و 4.9 درصد رسید.
در فصل تابستان شاهد رشد 6.4 درصدی نقدینگی نسبت به اسفند ماه بودیم و این روند در مرداد به 9 درصد و در شهریور ماه به 10.9 درصد افزایش یافت.
در ماه های فصل پاییز نیز میزان رشد نقدینگی بر مدار رشد بود ؛ در مهر ماه نسبت به ابتدای سال 11.9 درصد، در ماه آبان 13.6 درصد و در آذر ماه 15.3 درصد رشد کرد.
