به گزارش ایران اکونومیست؛ جوایز حفظ میراث آسیا و اقیانوسیه یونسکو به منظور تجلیل از دستاورد اشخاص، سازمان های فعال در بخش خصوصی و پروژه‌های خصوصی - دولتی در مرمت موفقیت آمیز ساختمان‌های دارای ارزش تاریخی در منطقه است.
برندگان بر اساس چگونگی انجام پروژه‌ها، درک روشن از ارزش های بنا و معرفی آنها، مانند بیان روح محل، دستاوردهای فنی، استفاده مناسب و یا انطباق درخور، سهم و تاثیرپروژه با محیط فرهنگی و تاریخی جامعه محلی، انتخاب شده‌اند.
بناهای حفظ و مرمت شده با قدمت بیش از ۵۰ سال در منطقه که طی ۱۰ سال گذشته به اتمام رسیده اند و حداقل برای یک سال مورد بهره برداری قرار گرفته باشند مجاز به شرکت در این رقابت هستند.
از جمله موارد مناسب برای ثبت نام، می‌توان به خانه‌ها، بناهای تجاری و اداری، شهرها و روستاهای تاریخی، محوطه‌های باستان‌شناختی، و مناظر فرهنگی اشاره کرد.
اسامی برندگان در اوایل نوامبر (اواسط آبان ۱۳۹۷) در مقولات زیر اعلام خواهد شد: «جایزۀ پروژۀ برتر»، «جایزۀ پروژۀ ویژه»، «جایزۀ پروژۀ شایسته»، «جایزۀ پروژۀ شایان تقدیر» و «جایزۀ طرح جدید در بستر میراثی». جایزۀ اخیر به ساختمان‌های جدید برخوردار از طراحی ممتاز که به‌نحو شایسته با بستر تاریخی امتزاج یافته باشند، اعطا خواهد شد.
«استرکیش لاروش» مدیر و نماینده دفتر منطقه ای یونسکو در ایران در این باره معتقد است: این جایزه برای حفاظت از میراث فرهنگی در سال ٢٠٠٠ ایجاد شد و بر تلاش افراد و سازمانهای خصوصی که ساختارها، اماکن و املاک دارای ارزش میراث در منطقه را به صورت موفقیت آمیز مرمت یا حفاظت می نمایند ارج می نهد.
وی تاکید دارد: هدف ما از دادن جایزه آسیا - اقیانوسیه برای حفاظت از میراث فرهنگی این است که از نقش مهم بخش خصوصی در این راستا تقدیر شود.
** برگزیدگان ایرانی سال گذشته جوایز حفظ میراث آسیا و اقیانوسیه
در رقابت‌های سال ۲۰۱۷، یک هیات از کارشناسان بین‌المللی حفظ و نگهداری آثار، با بررسی ۴۳ پروژه، ۱۶ پروژه از شش کشور ایران، استرالیا، چین، هند، نیوزیلند و سنگاپور را برگزیدند. در این میان دو طرح از جمهوری اسلامی ایران در جایزه حفاظت از میراث فرهنگی آسیا - اقیانوسیه انتخاب و برگزیده شد.
پروژه نخست در بخش «نشان افتخار»، پروژه خانه فرهنگ آفتاب نام دارد. در این پروژه، یک خانه متروک قاجاری که پیش‌تر محل نگهداری گوسفندان بود به مرکز فرهنگی محبوبی تبدیل شده است. در فرایند تعمیر این بنا مصالح سنتی و کاشی‌های دست‌ساز به کار رفته است.
با مدیریت تیمی متشکل از بانوان در این مرکز، در آنجا یک کتابخانه، قهوه‌خانه سنتی و مرکز فرهنگی راه اندازی شده است.
بازسازی خلاقانه محل نگهداری گوسفندان و تبدیل آن به مکانی برای دادوستد امور فرهنگی، سبب‌‌ساز برگزیده شدن این اثر بوده است.
پروژه دیگر کشورمان در بخش «معماری نوین تلفیق‌شده با میراث فرهنگی (طراحی در بافت تاریخی)» قرار دارد.
در این پروژه، دانشکده هنر و معماری دانشگاه خلیج فارس بوشهر با راهکاری بافتی که نشانگر درکی درست از معماری بومی است به یک چالش شهری پاسخ داده است. این بنای تازه که در بخش تاریخی بوشهر قرار دارد، در امتداد ریخت‌شناسی شهری است و از لحاظ مقیاس، نما و انتخاب مصالح با بافتی که در آن قرار دارد، سازگار است.
این پروژه نمونه باارزشی است که به خوبی نشان می‌دهد چگونه معماری معاصر می‌تواند نمایانگر روح مکان و حفاظت از هویت و فرهنگ آن دیار باشد.
** میزبانی مالزی برای سال 2018/5 ایرانی برندگان پیشین
آخرین مهلت ثبت نام و ارسال پروژه‌ها ۱۵ مه ۲۰۱۸ (۲۵ اردیبهشت ۱۳۹۷) است و میزبانی هیات داوران سالانۀ آن در شهر پنانگ مالزی خواهد بود.
بنابر اعلام دفتر یونسکو در تهران، از سال 2000 جمعا 677 درخواست از 25 کشور با ارائه پروژه های مختلف از خانه های شخصی تا مجموعه کاخ ها، در این رقابت شرکت کرده اند و مجموعا 196 مورد موفق به کسب جایزه یونسکو برای فعالیت های برگزیده در زمینه حفظ میراث فرهنگی شده اند .
همچنین 11 جایزه به معماری نوین که با میراث فرهنگی تلفیق شده اند اعطا شده است که این جایزه به تقدیر از طراحی های معماری امروزی که به خوبی با میراث فرهنگی عجین شده اند، اختصاص دارد.
5 ایرانی دیگر که موفق به کسب این جایزه شده اند، عبارتند از: «خانه پل شیر»، جلفای اصفهان (گواهی شایستگی آسیا - اقیانوسیه در سال 2002 )، «خانه زرگر یزدی»، یزد (نشان افتخار آسیا- اقیانوسیه در سال 2004)، « کاروانسرای زین الدین»، یزد (نشان افتخار آسیا – اقیانوسیه در سال 2005)، «ارگ سریزد»، (جایزه ممتاز آسیا - اقیانوسیه در سال 2014) ، «خانه داروغه» استان خراسان رضوی ( نشان افتخار آسیا – اقیانوسیه در سال 2017 ).
جایزه معماری نوین تلفیق شده با میراث فرهنگی به سازگاری سازه های نوساز می پردازد و به مواردی که بیانگر معماری برجسته است که با مفاهیم تاریخی عجین شده اند، پاداش می دهد.
