زایمان
یک واقعه مهم در زندگی زنان است. این اتفاق موجب برانگیخته شدن قدرتمند
احساسات و هیجانات به‌گونه‌ای می‌شود که ممکن است در بعضی از زنان علائم
روانی ناشی از یک زایمان سخت را ایجاد کند. دوره پس از زایمان گاهی به حدی
پرتنش است که موجب به وجود آمدن مشکلاتی در سلامت روان مادر و تخریب رابطه
مادر و کودک می‌شود. به عبارتی زایمان سخت و حوادث ترومای آن ممکن است بر
زندگی و روابط مادر و کودک تأثیر بگذارد.
زایمان سخت و استرس ناشی از آن می‌تواند بر عملکرد آتی مادر و تطابق وی در دوران پس از زایمان تأثیر منفی بگذارد. استرس، واکنشی انطباقی متأثر از ویژگی‌های شخصی یا فرآیندهای روان‌شناختی است که درنتیجه هر فعالیت خارجی، شرایط ویژه و یا حادثه‌ای، فعال‌شده و بازتاب‌های فیزیکی یا روانی خاصی را بر فرد تحمیل می‌کند. آسیب‌دیدگی ناشی از زایمان می‌تواند موجب استرس یا اصطلاحا «تنیدگی» شده و این تنیدگی در ایفای نقش والدینی ضعف و سستی به وجود می‌آورد. همچنین تنیدگی ناشی از زایمان دشوار، می‌تواند بر سازگاری مادر با مسئولیت والدی و ارتباط مادر و نوزاد اثری جدی و نامطلوب بگذارد.
با توجه به اهمیت این موضوع، گروهی از پژوهشگران کشورمان از دانشگاه تبریز در این زمینه، پژوهشی را به انجام رسانده‌اند که در آن میزان استرس مادران در زایمان‌های آسان، دشوار و زودرس مورد مقایسه قرار گرفته است.
این پژوهش، با مشارکت مادران مراجعه‌کننده به مراکز بهداشتی و درمانی دولتی شهر تبریز جهت دریافت مراقبت‌های پس از زایمان و واکسیناسیون کودکان در سن 12 ماهگی انجام‌شده است. این افراد به نسبت مساوی به سه گروه زایمان آسان، زایمان دشوار و زایمان زودرس تقسیم شدند و پس از کسب رضایت و اعلام آمادگی آن‌ها، پرسشنامه در اختیار آنان قرار داده شد. ابزار اندازه‌گیری در این پژوهش، شامل مقیاس تنیدگی والدین (PSI) بود.
یافته‌های این تحقیق نشان داد که تنیدگی والدینی در گروه‌های سه‌گانه زایمان آسان، دشوار و زودرس ازنظر آماری معنی‌دار است. به‌عبارت‌دیگر بین افرادی که زایمان‌های مختلف ذکرشده را تجربه می‌کنند، سطوح بسیار متفاوتی از استرس، تجربه می‌شود.
بر اساس این نتایج، میزان استرس کل، استرس کودک و استرس مادر در زایمان آسان، کمتر از زایمان دشوار و زودرس است.
همچنین، طبق این نتایج، تنیدگی کل، تنیدگی کودک و تنیدگی مادر در زایمان زودرس به‌طور قابل‌توجهی حتی از زایمان دشوار هم بیشتر است.
بیرامی و همکارانش که این تحقیق را به انجام رسانده‌اند، با توجه به این نتایج اظهار کرده‌اند: «در کل نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که زایمان زودرس و دشوار بر رابطه والد-کودک تأثیر واضحی گذاشته و حتی ممکن است تنیدگی مادر و کودک را متأثر کند».
این محققان در تبیین نتایج می‌گویند: «به نظر می‌رسد تجربه فیزیولوژیکی نوع زایمان، باعث تغییراتی در فرایندهای شناختی مادر شده و سازگاری مادر را با نقش خود دچار مشکل می‌کند».
نتایج این تحقیق که در نشریه پرستاری کودکان وابسته به انجمن پرستاری ایران منتشرشده، اهمیت وضعیت زایمان زنان را بر آینده شناختی آن‌ها و فرزندانشان نشان می‌دهد.
