ابتلا به بیماری آلزایمر یا اشکال دیگر زوال عقل، حداقل اگر عمری طولانی داشته باشید، ممکن است اجتناب ناپذیر به نظر برسد. در شرایطی که آمار و ارقام ابتلا به زوال عقل هشدار دهنده هستند، اما اقدامات بسیاری را می توانید انجام دهید تا خطر ابتلا به این شرایط را کاهش دهید.
8 عامل خطرآفرین ابتلا به زوال عقل
به گزارش ایران اکونومیست به نقل از "پریونشن"، عامل کلیدی که باید مد نظر قرار دهید بر پایه یک سبک زندگی سالم شکل می گیرد. اگرچه ژن های شما به احتمال زیاد نقشی مهم در ابتلا به زوال عقل - مجموعه ای از علائم که شامل از دست دادن حافظه و دشواری در صحبت کردن یا نوشتن به روشی یکپارچه، شناختن افراد و مکان های آشنا، و انجام وظایف روزانه می شوند - یا عدم ابتلا به آن ایفا کنند، مراقبت از خود نیز عاملی کلیدی است.
در ادامه هشت عامل خطرآفرین که برای کاهش خطر ابتلا به شرایط کشنده زوال عقل باید از آنها پرهیز کنید، معرفی شده اند.
افزایش وزن
اگر وزن شما به طور پیوسته در حال افزایش است باید این روند را متوقف کنید. بنابر نتایج مطالعه ای که در نشریه پزشکی Alzheimer’s & Dementia منتشر شد، افرادی که از شاخص توده بدنی (BMI) بیشتر برخوردار هستند، نسبت به آنهایی که وزن عادی دارند، احتمال بیشتری دارد به زوال عقل مبتلا شوند. هر پنج واحد افزایش در شاخص توده بدنی، خطر ابتلا به زوال عقل را به میزان یک سوم افزایش می دهد.
افزایش قند خون
دیابت نوع 2 کنترل نشده دیر زمانی است که با ابتلا به زوال عقل پیوند خورده است، زیرا قند خون افزایش یافته به تمام اندام های بدن انسان، از جمله مغز، آسیب وارد می کند. اما حتی افزایش اندک در قند خون نیز می تواند مشکل آفرین باشد. نتایج مطالعه ای که در دانشگاه هاروارد انجام شد و در نشریه New England Journal of Medicine منتشر شد، نشان داد، افرادی که میانگین قند خون آنها 115 میلی گرم در دسی لیتر - محدوده پیش دیابت - بود، نسبت به افرادی که قند خون عادی داشتند، 20 درصد احتمال بیشتری داشت تا به زوال عقل مبتلا شوند.
افزایش اندک در سطح قند خون می تواند با التهاب همراه باشد، که به مغز آسیب وارد می کند. اگر بیش از 45 سال سن دارید، برای حصول اطمینان از این که در محدوده پیش دیابت یا دیابت قرار ندارید، هر ساله قند خون خود را آزمایش کنید. اگر اضافه وزن دارید یا با عوامل خطر آفرین دیگر مواجه هستید، این کار را از سنین پایین‌تر آغاز کنید.
کم تحرکی
ورزش موجب می شود تا سطوح فاکتور نوروتروفیک مشتق از مغز (BDNF)، پروتئینی که از مرگ سلول های مغزی موجود پیشگیری کرده و به تولید سلول های جدید کمک می کند، افزایش یابد. نتایج مطالعه ای که توسط پژوهشگران دانشگاه بوستون انجام شد و در نشریه JAMA Neurology منتشر شد، نشان داد، افرادی که بالاترین سطوح BDNF را دارند، کمترین میزان ابتلا به زوال عقل را تجربه می کنند.
اگر کم تحرک هستید، نگران نشوید زیرا هیچگاه برای آغاز مسیر افزایش فعالیت جسمانی دیر نیست. بنابر مطالعه دانشگاه بوستون، افرادی که بیش از 50 سال سن داشته و مشکلات حافظه را گزارش کردند، اما حدود 9,000 گام در هفته پیاده‌روی می کردند، هم از نظر حافظه و هم توانایی شناختی نسبت به گروه کنترل بهبود بیشتری را نشان دادند. شما می توانید تنها با 30 دقیقه ورزش با شدت متوسط تا شدید (مانند پیاده روی سریع) در روز از فواید تحرک بدن در مقابله با زوال عقل بهره‌مند شوید.
مصرف ناکافی از مواد غذایی حاوی چربی
مصرف چربی لزوما موجب چاق شدن شما نمی شود و حتی ممکن است از بدن و مغز شما نیز محافظت کند. افرادی که یک رژیم غذایی با محتوای چربی زیاد را دنبال می کنند به طور معمول کربوهیدارت، به ویژه کربوهیدارت های پالایش شده، کمتری مصرف می کنند. مصرف کربوهیدارت می تواند موجب التهاب و در نهایت زوال عقل شود. نتایج مطالعه ای که در سال 2012 توسط کلینیک مایو انجام شد، نشان داد، افرادی که چربی بیشتری مصرف می کنند - یک سوم از کل کالری های دریافتی - در مقایسه با آنهایی که سهم چربی در رژیم های غذاییشان کمتر از یک چهارم بود، 42 درصد احتمال کمتری داشت اختلال شناختی را تجربه کنند.
کمتر از 50 درصد از کل کالری های دریافتی خود را از مصرف کربوهیدارت ها تامین کنید و بر چربی های سالم، دوستدار قلب و تقویت کننده مغز مانند آنهایی که در روغن زیتون، بذر کتان، مغزهای خوراکی و ماهی های چرب یافت می شوند، متمرکز شوید.
کمبود ویتامین D
افراد بسیاری به میزان کافی ویتامین D دریافت نمی کنند و این در شرایطی است که نیاز به این ماده مغذی با افزایش سن بیشتر نیز می شود. مقدار مصرف توصیه شده روزانه برای این ویتامین 600 واحد بین المللی برای افراد کمتر از 70 سال و 800 واحد بین المللی برای افراد پیرتر است. ویتامین D برای طیف گسترده ای از فعالیت های بدن نیاز است و سلامت مغز نیز در میان آنها قرار دارد.
نتایج مطالعه ای که در نشریه Neurology منتشر شد، نشان داد که خطر ابتلا به زوال عقل در افرادی که از کمترین سطوح ویتامین D برخوردار هستند، نسبت به شرکت کنندگانی با بیشترین میزان این ویتامین 53 درصد بیشتر بوده است. و میزان خطر برای افرادی که به شدت با کمبود ویتامین D مواجه بودند تا 125 درصد افزایش داشت.
مصرف نوشیدنی های رژیمی
نتایج مطالعه ای که توسط دانشگاه بوستون انجام شد و در نشریه Stroke منتشر شد، نشان داد، افرادی که روزانه حداقل یک نوشیدنی شیرین شده با شیرین کننده های مصنوعی را مصرف می کنند، در مقایسه با افرادی که از مصرف این نوشیدنی ها پرهیز می کنند، تقریبا سه برابر احتمال بیشتری دارد طی یک دهه به بیماری آلزایمر مبتلا شوند. مصرف روزانه نوشیدنی های شیرین معمولی یا رژیمی با حجم مغز کوچک‌تر پیوند خورده است.
نوشیدنی های شیرین (چه دارای شکر یا شیرین کننده مصنوعی باشند) به نظر می رسد محرک التهابی است که به مغز آسیب می زند. همچنین، آنها ممکن است زمینه ساز ابتلا به بیماری هایی مانند بیماری قلبی و دیابت نوع 2 شوند که خطر زوال عقل را افزایش می دهند.
زندگی در اماکن شلوغ
ساکنان شهرها باید هوشیار باشند، زیرا بنابر نتایج مطالعه پژوهشگران کانادایی که در نشریه Lancet منتشر شد، افرادی که در فاصله 50 متری از جاده هایی با ترافیک زیاد زندگی می کنند، در مقایسه با آنهایی که در فاصله بیش از 300 متری ساکن هستند، هفت درصد احتمال بیشتری دارد به زوال عقل مبتلا شوند. پژوهش های پیشین پیوندی بین آلودگی هوا و بیماری قلبی را نشان داده بودند، از این رو پژوهشگران معتقدند که آلودگی هوا وارد جریان خون شده و موجب التهاب می شود، که بر قلب و مغز انسان تاثیرگذار است.
تنهایی
بنابر نتایج مطالعه ای که در نشریه Journal of Neurology Neurosurgery & Psychiatry منتشر شد، خطر ابتلا به زوال عقل در افراد مجرد نسبت به همتایان متاهل خود 42 درصد بیشتر است. افراد مجرد ممکن است بیشتر احساس تنهایی و افسردگی را تجربه کنند، که از عوامل خطرآفرین برای زوال عقل محسوب می شوند.
البته برای فرار از تنهایی تنها گزینه موجود ازدواج نیست، بلکه با برقراری ارتباطات اجتماعی نیز می توانید خطر ابتلا به زوال عقل را کاهش دهید. در همین راستا، با دوستان خود وقت بگذارنید یا در جلسات گروه های پشتیبان شرکت کنید و به طور کلی در جامعه حضور داشته باشید. از این طریق نه تنها شانس بیشتری برای تقویت مغز و ذهن خود دارید، بلکه شادتر نیز خواهید بود.
