به گزارش ایران اکونومیست، از بین شقوق مختلف حمل و نقل، برجام برای صنعت هوایی خوش یمنی بیشتری داشت به طوری که بلافاصله پس امضای تفاهمنامه برجام بین ایران و گروه 1+5 قراردادهای خرید هواپیما به امضا رسید.
بهمن ماه سال 1394 در حالی که هنوز مهر امضای تفاهمنامه برجام خشک نشده بود که در سفر ریاست جمهوری به همراه هیات دولت به اروپا پیش نویس خرید هواپیما از ایرباس به امضا رسید. اما از آنجایی که بازار صنعت هوایی ایران در طول سال های تحریم بازار بکر80 میلیارد دلاری برای صاحبان این صنعت محسوب می شد، شرکت بوئینگ اشتیاق بیشتری برای عقد قرارداد فروش هواپیما به ایران نشان داد و زودتر از ایرباس توافق فروش 80 فروند بوئینگ را به امضا رساند.
کمتر از دو ماه پس از امضای قرارداد با بوئینگ، اوایل دی ماه سال گذشته بود که شرکت ایرباس قرارداد فروش 99 فروند هواپیما به اضافه یک فروند هواپیمای رایگان را با ایران ایر به امضا رساند و تا کنون 3 فروند ایرباس مورد قرارداد با ایران ایر وارد ناوگان هوایی کشورمان شده است.
اوایل سال جاری بود که قرارداد خرید 20 فروند هواپیمای «ای. تی . آر» کوتاه برد با کمپانی فرانسوی- ایتالیایی زیر مجموعه ایرباس به امضا شد و تا به امروز هم 8 فروند از این نوع به «ایران ایر» شرکت هواپیمایی ملی کشورمان یعنی ایران ایر تحویل داده شده است. بنابراین در کمتر از یک سال از امضای قراردادها 11 فروند هواپیمای برجامی به ناوگان هوایی کشورمان اضافه شد.
مهم ترین موضوع در مورد خرید هواپیماهای جدید، تامین مالی و جذب فاینانسر است به گمان برخی دلواپسان با ریاست جمهوری ترامپ و تغییر مواضع آمریکا درباره برجام، قرارداد خرید هواپیماهای جدید به سرانجام نمی رسد. اما دقیقا در شرایطی که اخباری مبنی بر اعمال تحریم های جدید برعلیه ایران و تحت تاثیر قرار دادن قراردادهای خرید هواپیمای جدید از کنگره آمریکا شنیده می شد، دو فروند هواپیمای جدید دیگروارد ناوگان کشورمان شد و شرکت های سازنده هواپیما تامین مالی برخی هواپیماهای مورد قرارداد با ایران ایر را برعهده گرفتند.
حال اینکه سیزدهم ژانویه (24 دی ماه) دولت آمریکا موضع خود را درباره برجام اعلام می کند می تواند قراردادهای فروش هواپیمای بوئینگ به ایران را تحت تاثیر قرار دهد اما مقام مسئول در وزارت راه و شهرسازی اعلام کرده است که هر تصمیمی که دولت آمریکا برای قرارداد فروش هواپیما به ایران بگیرد نمی تواند بر مجوزهایی که پیش از این صادر شده، اثر گذار باشد.
** حرکت بوئینگ برخلاف جهت ترامپ هنوز چند روزی از انتشار اخبار مبنی بر تصمیمات کنگره امریکا درباره احتمال اعمال تحریم های جدید علیه ایران و تحت تاثیر قرار گرفتن قراردادهای فروش هواپیماهای جدید به ایران نگذشته بود که دو فروند هواپیمای جدید تایپ ای. تی .آر وارد ناوگان هوایی کشورمان شد و مدیران وزارت راه و شهرسازی و شرکت هواپیمایی ایران ایر از نهایی شدن تامین مالی 27 فروند هواپیما و مذاکرات با دو شرکت خارجی برای تامین فاینانس مابقی هواپیماها خبر دادند.
«اصغر فخریه کاشان» قائم مقام وزیر راه و شهرسازی در گفت و گو با گروه تحلیل ، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا درباره تامین مالی قراردادهای خرید هواپیماهای جدید گفت: شرکت بوئینگ تامین مالی 8 فروند هواپیمای مورد قرارداد با ایران ایر را پذیرفته است و همچنین شرکت ای. تی .آر و ایرباس هر کدام به ترتیب هزینه خرید 12 و 3 فروند هواپیما را برای ایران تامین می کنند.
وی با تاکید بر اینکه مدت قرارداد فاینانس 10 ساله است، گفت: دولت هیچ تضمینی برای تامین مالی ارائه نمی کند و قرار بر این است که اقساط آن از محل درآمدهای ایران ایر پرداخت شود.
این مقام مسئول افزود: اخیرا مناقصه تعیین فاینانسر برای خرید 200 فروند هواپیما برگزار شده است که در این مناقصه یک شرکت مالی اروپایی و یک شرکت مالی چینی انتخاب شدند و در حال مذاکره با این شرکت ها برای فاینانس تعدادی از هواپیماها هستیم.
قائم مقام وزیر راه و شهرسازی همچنین درباره ورود هواپیماهای جدید در سال آینده گفت: ورود 3 فروند هواپیمای ایرباس قطعی شده است و تعدادی هواپیمای ای. تی. آر هم وارد ناوگان می شود البته طبق قرارداد یک فروند هواپیمای بوئینگ هم بهار سال آینده باید وارد ناوگان ایران ایر شود.
وی همچنین اعلام کرده است که اگر دولت آمریکا قصد خروج از برجام را هم داشته باشد این تصمیم نمی تواند بر قرارداد منعقد شده و مجوزهایی را که اوفک صادر کرده است، اثر گذار باشد.
(OFAC) مخفف Office of Foreign Assets Control دفتر کنترل دارایی‌های خارجی آمریکا است و زیر مجموعه ایست از اداره کل خزانه داری فدرال آمریکا و لیستی دارد از نام کشورها، افراد و بانکها و شرکت های ممنوعه یا محکوم شده توسط OFAC بنام (SDN List ) که دایمأ در حال تغییر است.
** منابع برد- برد معامله تجاری هواپیماهای جدید هر چند هراز چند گاهی از گوشه و کنار کنگره و دولت آمریکا صحبت هایی درباره محدود کردن فروش هواپیما به ایران می شود اما تاکنون رییس جمهوری این کشور موضعی در برابر این معامله تجاری اعلام نکرده است چرا که به طور قطع انجام این قرارداد 16.6 میلیارد دلار باعث افزایش سرمایه گذاری و در نهایت افزایش اشتغالزایی در صنعت هوانوردی آمریکا می شود و می تواند محبوببت دولت فعلی را در بین مردم بالا ببرد.
طبق آمارهای جهانی، هر فروند هواپیمای تجاری نزدیک به 1000 شغل ایجاد می کند، بنابراین با ورود هواپیماهای جدید به ایران نرخ اشتغال در کشور هم افزایش پیدا می کند و می تواند در تحقق یکی از مطالبات عمومی و رفع دغدغه مردم و دولت بسیار موثر باشد.
از سوی دیگر حذف واسطه، از دیگر نقاط قوت نوسازی ناوگان هوایی و خرید 200 فروند هواپیما به صورت مستقیم از سه شرکت غول هواپیماسازی در دنیا است و می تواند هزینه دولت را در تامین ناوگان مورد نیاز کاهش دهد. اما مهم ترین نکته در مورد نوسازی ناوگان هوایی، افزایش ایمنی سفرهای هوایی است، موضوعی که تهدیدی جدی برای صنعت هوانوردی و صنعت گردشگر کشورمحسوب می شود و می تواند پایانی برای کابوس سوانح هوایی باشد.
