اقتصاد کشاورزی و راهبردهای توسعه یافتگی استان مرکزی

به گزارش ایران اکونومیست، ایران اسلامی با بهره گیری از اقلیم چهار فصل به عنوان یکی از کشورهای مطرح در حوزه تنوع تولیدات بخش کشاورزی محسوب می شود و بررسی ها نشان می دهد ارزش افزوده اقتصادی کشاورزی همواره به عنوان یکی از راهبردهای مورد تاکید دولت ها مطرح بوده است.
بر اساس آمارهای موجود، اکنون حدود 50 درصد اشتغال مناطق روستایی، 13 درصد ارزش افزوده و 4 و 5 دهم درصد از وزن صادرات غیر نفتی مربوط به حوزه کشاورزی است.
در شش ماه نخست امسال 2 و 6 دهم میلیون تن انواع محصولات تولیدی بخش کشاورزی از جمله سیب زمینی، انگور، خرما، زعفران، هندوانه، گوجه فرنگی، پسته و لبنیات به خارج از کشور صادر شده که این 2.1 دهم میلیارد دلار ارز آوری برای کشور به همراه داشته است.
از مجموع این میزان صادرات، 146 میلیون دلار در زمینه محصولات شیلات، 519 میلیون دلار دام و طیور، 606 میلیون دلار محصولات زراعی و 773 میلیون دلار محصولات باغی بوده است.
استان مرکزی با 1.8 درصد جمعیت کشور حدود سه درصد تولیدات بخش کشاورزی ایران را به خود اختصاص داده است که 1.2 دهم درصد این تولیدات مازاد بر نیاز استان بوده و به سایر استان ها صادر می شود.
استان مرکزی نیز به عنوان دومین قطب صنایع مادر تخصصی و چهارمین قطب صنعت کشور، رتبه نخست تنوع تولیدات صنعتی را به خود اختصاص داده که بخش قابل توجهی از این تولیدات مربوط به بخش صنایع تبدیلی کشاورزی است.
این استان با وجود صنعتی بودن جزو 10 استان کشور در بخش کشاورزی است که 82 هزار بهره بردار شامل 20 درصد شاغلان استان و 2.1 دهم درصد شاغلان بخش کشاورزی کشور را شامل می شود.
بر اساس برآوردها، حدود سه درصد از تولیدِ ارزش افزوده کشاورزی کشور در استان مرکزی به ثبت رسیده که این مهم می تواند به عنوان یکی از الگوهای موفق در تحقق اصل اقتصاد مقاومتی مورد نظر مسئولان قرار گیرد.
اکنون حدود ۶۷۰ هزار هکتار زمین کشاورزی در استان مرکزی وجود دارد که ۵۳ درصد آنها دیم و ۴۷ درصد دیگر آبی است.
استان مرکزی با تولید 54 هزار تن گوشت سفید، 53 هزار تن تولید گوشت قرمز، 320 هزار تن شیر و 41 هزار تن تخم مرغ از جایگاه ویژه ای در تولید کشاورزی و دامی کشور برخوردار است.
استان مرکزی رتبه نخست صادرات ماهیان زینتی را به خود اختصاص داده و حدود 90 درصد صادرات این نوع ماهیان از این استان انجام می شود.
این استان رتبه چهارم تولید بچه ماهی قزل آلا، رتبه نخست در تنوع تولید گل و گیاهان زینتی، رتبه دوم تولید گل های شاخه بریده، رتبه سوم تولید گل و گیاهان زینتی، رتبه دوم سطح زیر کشت و تولید انار کشور، رتبه ششم تولید پسته، مقام هشتم تولید گل محمدی، مقام نهم تولید انگور، رتبه سوم تولید لوبیا و رتبه پنجم تولید جو را به خود اختصاص داده است.
استان مرکزی به سبب دارا بودن اقلیم معتدل و زمین های کشاورزی مساعد در بسیاری از محصولات از جمله گیاهان زینتی، ماهیان زینتی، پسته، انار، گندم، لوبیا و... در کشور دارای رتبه است.
اکنون حدود ۷۰ درصد تولید گوشت قرمز، ۵۰ درصد تخم مرغ، ۵۰ درصد گوشت سفید استان مرکزی مازاد نیاز استان است و سال گذشته 41 میلیون دلار از محصولات کشاورزی مازاد بر نیاز استان به خارج از کشور صادر شد.
در راستای تثبیت اصل اقتصاد مقاومتی و با رویکرد تولید ارزش افزوده و کاهش ضایعات محصولات کشاورزی در سال های اخیر با مشارکت کارآفرینان، ظرفیت جذب و فرآوری یک میلیون و ۸۰۰ هزار تن انواع محصولات کشاورزی در استان مرکزی ایجاد شد.
به عقیده کارشناسان حوزه کشاورزی، اکنون ظرفیت سازی های مناسبی در زمینه فرآوری محصولات کشاورزی در استان مرکزی انجام شده است اما امکان سنجی برای حضور پرقدرت در بازارهای داخلی و خارجی نیازمند تدبیر سیاست گذاران این عرصه است تا ظرفیت های بخش کشاورزی استان، بستر ساز توسعه پایدار باشد.
به هرحال امروز روستاها به عنوان کانون های مولد اشتغالزایی با بهره گیری از ارزش افزوده اقتصادی بخش کشاورزی می توانند ضمن جامه عمل پوشاندن به تحقق سیاست های اصل اقتصاد مقاومتی، از مهاجرت به شهرها کاسته و رونق اقتصادی پایدار برای کشور را نیز رقم بزنند که استان مرکزی با وجود ظرفیت های صنعتی و کشاورزی از جایگاه ویژه ای در این بخش برخوردار است.