مدیریت بحران آب در کشور با بهره گیری از تجارب استرالیا

به گزارش ایران اکونومیست؛ با توجه به وجوه مشترک بین ایران و استرالیا از نظر تغییر اقلیم و مساله کم‌آبی و خشکسالی، تجربیات استرالیا در برخورد با مساله کم‌آبی و مدیریت منابع آب برای ما می‌تواند بسیار مفید باشد.
از سال گذشته همکاری استرالیا با کشورمان در زمینه مدیریت آب شروع شد و فروردین ماه امسال هم مرکز مشترک آب ایران و استرالیا در دانشگاه صنعتی شریف آغاز به کار کرد.
مرکز مشترک آب ایران و استرالیا با محوریت پروژه‌های احیای دریاچه ارومیه بعد از توافق بین وزیر نیروی ایران و وزیر تجارت استرالیا که در شهریور ماه سال گذشته منعقد شد، کار خود را آغاز کرد.
کارگاه آموزشی سیاست گذاری و حکمرانی آب هم در این راستا و برای برگزاری سه جلسه مشترک کارشناسی طراحی شده بود که نخستین جلسه آن در تهران و جلسات بعدی طی دیروز و امروز در تبریز برگزار ‌شد.
دستیار ویژه معاون حقوقی و امور بین الملل وزارت امور خارجه کشورمان در امور دیپلماسی آب امروز در این کارگاه گفت: هدف ما از این گفت وگو‌ها مدیریت بحران کم آبی در ایران به طور عام و حل بحران دریاچه ارومیه به طور خاص است و در این زمینه از تخصص و دانش متخصصان ایرانی در کنار تجارب و فناوری استرالیایی ها استفاده می‌کنیم.
جلال کلانتری با تاکید بر ضرورت ترویج فرهنگ حفظ آب در کشور افزود: ایران کشوری خشک و نیمه خشک است، اما تا مردم کم آبی امروز و بی آبی فرزندانشان را در آینده لمس نکنند، پای کار نمی‌آیند.
مدیر بخش بین الملل ستاد ملی احیای دریاچه ارومیه هم با بیان اینکه راهبرد استرالیا در این خصوص تشابه زیادی با ما دارد، گفت: تنها ضعف ما این است که طرح‌هایمان دچار گسیختگی است و به صورت جزیره‌ای اجرا می‌شود، در حالی که آن‌ها یک راهبرد 6 مرحله‌ای تدوین کرده اند و به مسائل محتلف اولویت‌های زمانی گوناگون می‌دهند.
حسین شهباز افزود: یکی از امتیازات ویژه استرالیایی ها، ایجاد بورس آب است، یعنی آب را قیمت گذاری کرده اند؛ به طور مثال این کشاورز است که تصمیم می‌گیرد سهمیه آب را صرف تولید محصول کند یا اینکه به صنایع و خدمات بفروشد.
رئیس تیم سیاستگذاری آب استرالیا هم در این کارگاه گفت: اقتصاد و سیاست به طور کامل تحت تاثیر آب است، از این رو دولت باید با ایجاد زیرساخت و استراتژی‌های لازم، مدیریت آب در صنایع و خدمات را به بخش خصوصی واگذار کند، ضمن اینکه باید با نظارت مستقل و ارائه گزارش‌های بی طرفانه، منابع آبی به بهترین شکل ممکن، حفظ و نگهداری شود.
ویل فارکر گفت: کشاورزی وسیع با منابع آبی محدود، چالش ما در استرالیا هم محسوب می‌شود، در حالی که ما کشاورزی را همراه با حفظ منابع و محیط زیست انجام می‌دهیم، زیرا یکی بدون دیگری ارزش ندارد، از این رو در هدایت راهبردی آب، به گونه‌ای از آن استفاده می‌شود که بیشترین بهره وری در کشاورزی و کمترین تخریب در محیط زیست اتفاق بیفتد.
وی با اشاره به همکاری ایران و استرالیا در ستاد ملی احیای دریاچه ارومیه گفت: آب‌های سطحی و زیرزمینی، تالاب‌ها و دریاچه‌ها به صورت همزمان باید مدیریت شوند، زیرا خشک شدن یک دریاچه می‌تواند همه منابع آب حوضه و کشور را تحت الشعاع قرار دهد.
مدیر پروژه آب های کارستی در سازمان زمین شناسی کشور هم با اشاره به آب های زیر زمینی حوضه دریاچه ارومیه گفت: در حدود 60 درصد این حوضه آبریز را قسمت های غیرکربناته تشکیل می دهد که خود نشانه فقر آب های زیرزمینی است.
مسعود مرسلی با اشاره به اینکه ما ششمین مصرف کننده زیاد آب در دنیا هستیم و در منطقه، روسیه و ترکیه کمتر از ما و پاکستان بیشتر از ما آب مصرف می کند، گفت: این در حالی است که تغذیه سفره های آب در کشور کمتر از خیلی کشورهاست.
وی میزان افت آب های زیرزمینی در حوضه دریاچه ارومیه را 70 سانتی متر اعلام و خاطرنشان کرد: از نظر تعداد چاه های کشور، آذربایجان شرقی در رده هفتم و آذربایجان غربی در رده سوم قرار دارد.
وی با بیان اینکه از نظر وجود چاه های غیرمجاز آذربایجان شرقی در رده هشتم و آذربایجان غربی در رده ششم کشوری قرار دارد، افزود: از نظر تخلیه از چاه های غیرمجاز، آذربایجان شرقی در رتبه 18 و آذربایجان غربی در رتبه 11 قرار دارد.
مرسلی با بیان اینکه یکی از ظرفیت های کشور ما آبخوان های کارستی است، گفت: 4 درصد مساحت حوضه آبریز دریاچه ارومیه کارستی است.
وی خاطرنشان کرد: در اصطلاح فنی به پدیده خوردگی و انحلال توده سنگ های کربناته (آهک و دولومیت) کارست گفته می شود.
غلامرضا هاشمی، مدیر عامل شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان شرقی هم در این کارگاه با اشاره به تشابه اقلیمی و آبی ایران و استرالیا گفت: مهمترین موضوع در سیاستگذاری آب، آموزش ذینفعان است، به همین علت سعی می‌شود با استفاده از تجارب 30 ساله استرالیا در این خصوص، زمینه برای توجیه و مسئولیت پذیری مردم و بخش خصوصی فراهم شود.
این کارگاه آموزشی 2 روزه با حضور اساتید و متخصصان حوزه آب ایران و استرالیا، مسئولان دستگاه‌های اجرایی ایران و استان‌های حاشیه دریاچه ارومیه متشکل از آذربایجان شرقی، غربی و کردستان، نمایندگان فائو (سازمان جهانی خواربار) و انجمن‌ها و تشکل‌های مردم نهاد کشاورزی برگزار شد.