خسارت های پیدا و پنهان حوادث کار

به گزارش ایران اکونومیست، نگاهی به آمارهای وزارت تعاون ،کار و رفاه اجتماعی نشان می دهد که در سال 95 بطور میانگین روزانه 4 و نیم نفر در اثر سوانح کاری جان باختند و در سال 96 نیز تنها در حادثه معدن یورت 43 نفر جان خود را از دست دادند.
در لرستان نیز بنا به گفته مسئولان در سال 95 تعداد 300 حادثه ناشی از کار رخ داده که از این تعداد 13 حادثه منجر به فوت شده و طی 9 ماه سال جاری نیز 9 نفر حین کار بر اثر حادثه جان خود را از دست داده اند به عبارتی می توان گفت در 9 ماه امسال بطور متوسط هر ماه یک نفر بر اثر حوادث ناشی از کار جان خود را از دست داده است.
خسارات پنهان ناشی از کار ، جنبه دیده نشده حوادث ناشی از کار هستند که گفته می شود این هزینه در ایران با چهار درصد تولید ناخالص کشور برابری می کند.
رئیس اداره بازرسی کار، اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان لرستان در این خصوص گفت: در سال 95 حدود 300 حادثه ناشی از کار در لرستان رخ داد که این حوادث منجر به شکایت و پیگیری حقوقی بین کارگر و کارفرما شد.
امیر حسین پور افزود: آماری نیز توسط پزشکی قانونی در مورد میزان حوادث کار ارائه می شود که از سوی اداره کار قابل تایید نیست زیرا پزشکی قانونی هر حادثه ای را بدون لحاظ کردن بحث حقوقی رابطه کارگری و کارفرمایی حادثه ناشی از کار تلقی می کند.
به گفته وی از مجموع 300 حادثه کاری سال 95 تعداد 167 مورد یعنی حدود 51 درصد حوادث مربوط به حوادث در صنعت ساختمان بود.
حسین پور اظهار کرد: همچنین از مجموع 300 حادثه ناشی از کار طی سال گذشته 13 مورد منجر به فوت شد.
وی با بیان اینکه در 9 ماه سال جاری نیز 178 مورد حادثه ناشی ازکار در لرستان رخ داد که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل حدود 27 درصد کاهش نشان می دهد افزود: از ابتدای امسال تاکنون در بین مجموع حوادث ناشی از کار ، 9 حادثه فوتی داشتیم.
رئیس اداره بازرسی کار، اداره کل تعاون ، کار و رفاه اجتماعی لرستان همچنین گفت: مجموع حوادثی که بر اثر کار رخ می دهند و خسارات جانی و یا مالی و درمانی سنگینی در پی دارند ضرورت آگاهی، ایمنی و آموزش در کارگاهها و ارتقای ایمنی ماشین آلات و تجهیزات را بیشتر می کند.
حسین پور با اشاره به اینکه هر حادثه در برگیرنده هزینه ها و خسارات مستقیم و غیر مستقیم است گفت: هزینه های مستقیم شامل دیه و یا هزینه های درمانی است و هزینه های غیرمستقیم نیز شامل تعداد روزهای از دست رفته کاری، پایین آمدن بهره وری و سایر هزینه های پنهان در این زمینه است.
وی یادآور شد: بنا بر اعلام سازمان بین المللی کار، هزینه های غیر مستقیم حوادث ناشی از کار چهار برابر هزینه های مستقیم اینگونه حوادث است.
رئیس اداره بازرسی کار، اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان لرستان با اشاره به اینکه شاخص های برآورد هزینه های پنهان در هر کشوری فرق می کند، گفت: در ایران بطور کلی چهار درصد تولید ناخالص کشور صرف هزینه های حوادث ناشی از کار می شود.
حسین پور افزود: بعنوان مثال سازمان تامین اجتماعی بطور میانگین 30 تا 40 سال باید خدمات مورد نیاز در مورد افراددچار حوادث ناشی از کار ، اعم از مستمری و یا خدمات درمانی و پزشکی بدهد.
رئیس اداره بازرسی کار، اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی لرستان افزود: بیماری های ناشی از کار شامل اثرات تجهیزات غیر استاندارد است که افرادی نیز بر اثر همین بیماری های ناشی از کار از بین می روند.
حسین پور با اشاره به راه اندازی سامانه تعیین سلامت ایمنی پیمانکاران در لرستان گفت: در این اقدام تمامی پیمانکاران بنوعی از نظر ایمنی ارتقا داده می شوند و در سطوح مختلف مورد آموزش قرار می گیرند و در سامانه تعیین سلامت ایمنی رصد می شوند.
وی افزود: همچنین یک مرکز ساماندهی باعنوان انجمن صنفی کارگران ساختمانی در استان راه اندازی شده و در کارگاههای بالای 25 نفر کمیته حفاظت فنی و بهداشتی ایجاد شده است.
رئیس اداره بازرسی ، اداره کل تعاون کار و رفاه اجتماعی لرستان با اشاره به شناسایی 170 کارگاه زیر 25 نفر در لرستان گفت: هر کارگاهی بنا بر میزان و درجه خطر و ریسکی که دارند آموزش هایی مرتبطی برای آنها در نظر گرفته می شود.
حسین پور گفت: با توجه به اینکه بیشترین حوادث ناشی از کار استان لرستان در بخش صنعت ساختمان و کارگران ساختمانی است بازرسی های مشخصی در حوزه ساختمان و جلسات متعددی با نظام مهندسی انجام شده و آموزش هایی برای مهندسین ناظر ابلاغیه هایی در محل به کارفرمایان ابلاغ می شود.
کارشناس مسئول حوزه بازرسی کار اداره کل تعاون، کار ور فاه اجتماعی لرستان نیز در خصوص تعریف حوادث ناشی از کار گفت: بنا بر تعاریف کلاسیک وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ، حوادث ناشی از کار یک حادثه غیر منتظره است که هنگام کار روی می دهد بطوریکه جریان عادی کار را متوقف می کند.
اردشیر ندری افزود: بنا بر تعریف کلاسیک حوادث ناشی از کار ، اینگونه حوادث دارای پیامدهای جسمی و روانی برای کارگران هستند و برای شرکت ها و سازمان ها نیز خسارات اقتصادی به دنبال دارند.
وی با بیان اینکه تعریف دیگری از حوادث ناشی از کار در قانون تامین اجتماعی وجود دارد گفت: مطابق ماده 60 قانون تامین اجتماعی حوادث ناشی از کار حوادثی است که در حین انجام وظیفه و به سبب آن برای بیمه شده اتفاق می افتد مقصود از حین انجام وظیفه تمام اوقاتی است که بیمه شده در کارگاه یا موسسات وابسته یا ساختمان ها و محوطه آن مشغول کار باشد و یا به دستور کارفرما در خارج از محوطه کارگاه عهده دار انجام ماموریتی باشد.
کارشناس مسئول حوزه بازرسی کار اداره کل تعاون، کار ور فاه اجتماعی لرستان یادآور شد: بر همین اساس ، اوقات مراجعه به درمانگاه و یا بیمارستان و یا برای معالجات درمانی و توانبخشی و اوقات رفت و برگشت بیمه شده از منزل به کارگاه جز اوقات انجام وظیفه محسوب می شود ؛ مشروط بر اینکه درزمان عادی رفت و برگشت به کارگاه اتفاق افتاده باشد حوادثی که برای بیمه شده حین اقدام برای نجات سایر بیمه شدگان و مساعدت به آنان اتفاق می افتد حادثه ناشی از کار محسوب می شود.
مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی لرستان نیز در این باره می گوید: در سال 95 حدود 12 هزار و 500 مورد بازرسی از کارگاه های مختلف استان صورت گرفته و طی 9 ماه سال جاری نیز حدود هشت هزار و 500 مورد بازرسی از کارگاه های استان انجام شده است.
علی آشتاب افزود: علاوه بر این تعداد 263 کمیته حفاظت فنی بمنظور پیگیری مستمر ایمنی و آموزشی کارگاهها و کارگران و رفع مشکلات ساختاری آنها ثبت شده است.
وی یادآور شد: در این کمیته ها ، نماینده کارفرما، کارگران و استادکاران با تجربه حضور دارند و در کارگاه های بالای 25 نفر تشکیل می شود و درقالب جلسات ماهانه و بصورت مشورتی مشکلات احتمالی محیط کار بررسی و گزارش می شود.
آشتاب با اشاره به دوره های آموزشی کارگری و کارفرمایی نیز گفت: سال گذشته پنج هزار نفر ساعت در بدنه کارگاهی کارگری، کارفرمایی و پیمانکاارن آموزش دیده اند.
حال بنا بر تعاریف حقوقی و تخصصی از حوادث ناشی از کار حوادثی همچون ساختمان پلاسکو تهران و یا حادثه مشابه آن در خرم آباد یعنی آتش سوزی در پاساژ قائم این شهر ، در تعریف حادثه ناشی از کار قرار نمی گیرد اما در هر حال در اینچنین حوادثی افرادی حین انجام وظیفه بنا به هر دلیلی فرسودگی سازه و یا کمبود در تجهیزات برای مدیریت بحران دچار خسارات مالی و حتی جانی می شوند.
اما حادثه ای همچون معدن یورت آزاد شهر در اردیبهشت ماه 96 در شمار بزرگترین حوادث معدنی در کشور گزارش شده است که تجربه سنگینی محسوب می شود و در عین حال ضرورت ارتقای ایمنی فضای کار برای کارگران را بیشتر می کند حوادثی که در هر منطقه ای به فراخور اینکه کارگران در چه رشته ای بیشتر باشند احتمال وقوع دارد و بطور هدفمند می توان برای پیشگیری از تکرار حوادث برنامه های نظارتی و آموزشی را در پیش گرفت.