به گزارش ایران اکونومیست، از خانه ملت، حامد سلطانی‌نژاد درباره عرضه کامل زنجیره تولید فولاد در بورس کالا، اظهارداشت: حجم عمده فولاد کشور از طریق روش احیای مستقیم حاصل می‌شود که بدین منظور ابتدا سنگ آهن دانه‌بندی‌شده تبدیل به کنسانتره سنگ آهن می‌شود، سپس کنسانتره طی فرآیندی تبدیل به گندله و پس از آن گندله را به روش احیای مستقیم تبدیل به آهن اسفنجی می‌کنند که می‌توان از آن فولاد خام تولید کرد.
مدیرعامل بورس کالا با بیان اینکه در سال‌های گذشته تولیدکنندگان سنگ آهن و تولیدکنندگان فولاد خام چند شرکت بزرگ بودند که بازار عرضه و تقاضای سنگ آهن را شکل می‌دادند، گفت: در کنار این گروه، تولیدکنندگان کوچکتر نیز به تدریج فعالیت خود را توسعه دادند و بخش قابل توجهی از تولیدات سنگ آهن آنها در سال‌های گذشته صادر می‌شد.
۹۰ درصد صادرات سنگ آهن ایران به کشور چین بود
وی ادامه داد: کل صادرات به این گروه اختصاص نداشت و گروه اول نیز بخشی از محصولات خود را صادر می‌کردند، به طوری که بیش از ۹۰ درصد صادرات سنگ آهن ایران به کشور چین بود؛ اما روند پیشین ثابت نبوده و بازار سنگ آهن در داخل و خارج از کشور طی سال‌های اخیر تغییراتی را تجربه کرده است. سلطانی‌نژاد با اشاره به اینکه وضعیت نشان می‌دهد در سال‌های آینده تغییر شرایط بازار با شیب بالایی ادامه خواهد داشت، اضافه کرد:
تقاضای چین برای سنگ آهن دانه‌بندی شده در سال‌های اخیر کاسته شده و صادرات ایران نیز که عمدتاً به چین صورت می‌گرفت کاهش قابل ملاحظه‌ای داشته است و همچنین عمده سنگ‌آهن صادراتی به کشور چین توسط شرکت‌های کوچک بخش خصوصی انجام شده که سنگ‌آهن تولیدی آنها دارای خلوص پایینی بوده است.
مدیرعامل بورس کالا با تاکید بر اینکه در داخل کشور ذخایر تولیدکنندگان بزرگ به تدریج رو به اتمام است و تعداد زیادی معادن کوچک پراکنده جایگزین آنها می‌شود، عنوان کرد: با توجه به افت بازار صادراتی، نگاه تولیدکنندگان کوچک به بازار داخلی افزایش می‌یابد علاوه بر این، با افزایش فعالان طرف عرضه مدل سنتی قراردادها که بیشتر بر اساس قراردادهای بلندمدت بود دیگر کارایی ندارد، حجم تولیدات محدود و پرنوسان این تولیدکنندگان نیازمند توافقات متفاوتی است.
حضور بازیگران جدید در بازار سنگ آهن
وی ادامه داد: در طرف تقاضا نیز با افزایش واحدهای فرآوری‌کننده سنگ معدن بازیگران بیشتری وارد بازار شده و تقاضا در برخی نقاط زنجیره ارزش افزایش یافته است، لذا بازار داخلی سنگ‌آهن که یک بازار توافقی با قیمت مشخص شده بر اساس شمش فولاد و با بازیگران محدود بوده در حال تبدیل شدن به یک بازار با بازیگران متنوع در دو سمت عرضه و تقاضا است.
سلطانی‌نژاد، عنوان کرد: با توجه به موارد بیان‌شده، افزایش فعالان بازار در طرف عرضه و تقاضا، افت بازار صادراتی، نوسانات بیشتر واحدهای تولیدی کوچکتر و تغییر اجباری شیوه قراردادها موجب شده است تا نیاز به یک بازار منسجم و کشف قیمت در شرایطی شفاف و متمرکز در وضعیت کنونی بیش از گذشته خودنمایی کند.
مدیرعامل بورس کالا با تاکید بر اینکه در شرایطی آینده لازم است تا قیمت‌ها در بازار سنگ‌آهن براساس عرضه و تقاضا تعیین شود و تولیدکنندگانی که بهره‌وری بالاتری دارند بتوانند عرصه بیشتری برای توسعه فعالیت‌های خود بدست آورند، مطرح کرد: این امر جز در یک بازار متمرکز برای سنگ‌آهن و سایر محصولات این زنجیره تولید میسر نمی‌شود.
وی با بیان اینکه انجام معاملات عمده مرتبط با تأمین کالا در زنجیره ارزش فولاد در بورس کالا، به عنوان نمادی از یک بازار شفاف و متمرکز، میتواند برطرف‌کننده بسیاری از مشکلات فعلی این بازار باشد، تصریح کرد: کشف قیمت در شرایط عادلانه و شفاف و با حضور چندین عرضه‌کننده و خریدار در یک بازار متمرکز، موجب بازگشت قیمت‌ها به سطح تعادلی خود شده و بازار را متعادل می‌سازد.
کاهش مشکلات نقدینگی عرضه‌کنندگان با تضمین تعهدات طرفین معامله
سلطانی‌نژاد، اضافه کرد: همچنین با افزایش سودآوری تولیدکنندگان بهره‌ور، کارآفرینان واقعی را به حضور فعالانه‌تر در این بازار تشویق می‌کند و موجب پایداری تأمین کالا می‌شود که از این حیث هم فروشنده و هم خریدار منتفع می‌شوند و در نهایت بورس کالا با تضمین تعهدات طرفین معامله میتواند بسیاری از مشکلات نقدینگی عرضه‌کنندگان را برطرف نماید و مشکلات اعتباری را نیز کاهش دهد.
مدیرعامل بورس کالا با تاکید بر اینکه علاوه بر مزایای مذکور، با ورود این محصولات به بورس کالا امکان بهره‌مندی از روش‌های مدرن معاملاتی نیز فراهم می‌شود، عنوان کرد: قراردادهای سلف و سلف موازی استاندارد که به منظور تأمین مالی سرمایه در گردش یا سرمایه ثابت میتواند مورد استفاده قرار گیرد، قراردادهای آتی و اختیار معامله که امکان پوشش ریسک را برای خریداران و فروشندگان فراهم می‌کنند.
وی ادامه داد: همچنین از قراردادهای بلندمدت یا میان‌مدت کشف پریمیوم و فوروارد که امکان حصول اطمینان از تأمین کالا به قیمت‌های منصفانه را مهیا می‌کند و معاملات تهاتری که میتواند جایگزین یا مکمل حواله‌های کالایی شود که عرضه‌کنندگان هم‌اکنون در بازار در ازای فروش سنگ‌آهن خود دریافت می‌کنند استفاده می‌شود؛ در تمامی موارد از طریق انجام معاملات با مکانیزم‌های بورس کالا انجام تعهدات توسط طرفین تضمین می‌شود.
سلطانی‌نژاد با بیان اینکه طی سال جاری تا تاریخ ۱۷ آذرماه امسال مقدار ۴ میلیون و ۶۷۲ هزار تن فولاد به ارزش بیش از ۱۰۰ هزار میلیارد ریال معامله شده است، گفت: این معاملات در قالب نقد، نسیه و سلف انجام گرفته که حدود ۹۸ درصد آن مربوط به معاملات سلف بوده؛ این حجم از معاملات به لحاظ مقدار نسبت به مدت مشابه در سال گذشته حدود ۸ درصد کاهش و از نظر ارزش حدود ۲۶ درصد رشد داشته است.
معامله ۹۲۴هزار تن سنگ‌آهن به ارزش ۸۸۰ میلیارد ریال در بورس کالا
وی با اشاره به اینکه از کل معاملات صورت گرفته در گروه فولاد بیش از ۶۰ درصد ارزش معاملات متعلق به ورق گرم و ورق سرد بوده است، ادامه داد: میزان کل سنگ‌آهن معامله شده در سال جاری تا تاریخ ۱۷ آذر ماه ۹۲۴ هزار تن بوده که ارزش معاملات بیش از ۸۸۰ میلیارد ریال است، کل معاملات به صورت نقد انجام گرفته و عمدتاً مربوط به رینگ صادراتی بوده است.
مدیرعامل بورس کالا در پایان با تاکید بر اینکه سنگ آهن دانه‌بندی‌شده در خرداد ۱۳۹۰ در رینگ صادراتی بورس کالا پذیرش شده است، خاطرنشان کرد: پس از آن بسیاری از تولیدکنندگان سنگ‌آهن محصولات خود را از این طریق روانه بازار کرده‌اند به طوری که طی سال جاری تا تاریخ ۱۷ آذر ماه مقدار ۸۹۴ هزار تن به ارزش حدود ۲۵ میلیون دلار مورد معامله قرار گرفته، معاملات فولاد تا کنون در رینگ صادراتی صورت نگرفته است.
