وام مسکن برای اقشار ضعیف و متوسط است نه دهک‌های بالا

اگرچه روش اعطای تسهیلات با استفاده از پس انداز در زمانی که آخوندی نخستین بار تکیه بر مسند وزارت مسکن را تجربه می کرد، موفق بود و تعداد زیادی خانوار خانه دار شدند، اما علت آن، یکی پایین بودن نرخ تورم مسکن در آن زمان و دیگری پوشش مناسب مبلغ وام نسبت به قیمت مسکن بود.

با این حال به نظر می رسد روش خانه دار شدن با استفاده از سیستم پس انداز در سال های اخیر به دلایلی چون بالا بودن نرخ تورم مسکن و همچنین غیر قابل پیش بینی بودن بازار به دلیل نبود ثبات کافی در بازارهای موازی مانند سود سپرده تسهیلات، نرخ ارز و قیمت سکه و طلا نتوانسته اثرگذاری دهه ۷۰ را داشته باشد.

از سوی دیگر علی رغم استقبال خوب از صندوق پس انداز مسکن یکم در شهرهای کوچکتر به دلیل ثبات نسبی در بازار مسکن در شهرهایی غیر از کلانشهرها، بانک عامل بخش مسکن با مشکل عدم استقبال از این صندوق در تهران و برحی کلانشهرها مواجه است؛ مهم ترین عامل آن نیز، طولانی بودن زمان انتظار برای دریافت این تسهیلات و پوشش کمتر از ۵۰ درصدی هزینه خرید واحدهای مسکونی با استفاده از این تسهیلات است. چراکه شهروندان پایتخت به دلیل وجود ترس از افزایش ناگهانی مسکن در طول یک سال انتظار برای دریافت تسهیلات، ترجیح می دهند از سایر انواع تسهیلات خرید مسکن (وام خرید مسکن با استفاده از اوراق تسهیلات مسکن) علی رغم گران بودن آن استفاده کنند.

دولت به وام مسکن یارانه بدهد

در همین ارتباط، محمود بهمنی، رئیس کل سابق بانک مرکزی در گفت وگو با خبرنگار مهر درباره نقش تسهیلات مسکن در خانه دار شدن مردم گفت: مسکن به موتور محرکه اقتصاد شهرت دارد. اگر این بخش راه بیفتد، بسیاری از بخش های وابسته اعم از صنعت و خدمات نیز فعال شده و حجم نسبتا بزرگی از اشتغال ایجاد خواهد شد. گفته می شود ۱۷۸ صنعت به طور مستقیم با بخش مسکن مرتبط هستند که با راه اندازی مجدد این بخش، آنها نیز به حرکت درمی آیند.

وی با اشاره به اظهار نظر برخی مسئولان بانکی بخش مسکن مبنی بر اینکه تسهیلات خرید مسکن برای دهک های چهارم به بالا طراحی شده است، افزود: در دنیا تسهیلات مسکن برای اقشار متوسط و ضعیف جامعه است؛ در ایران نیز وضعیت تقریبا مشابه است. چون با ارقامی که به عنوان وام مسکن به مردم پرداخت می شود، نمی توان واحدهای مسکونی مورد نظر اقشار مرفه را حریداری کرد.

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس ادامه داد: دهک های بالایی جامعه عمدتا در واحدهای مسکونی ۶۰۰ میلیون تومان به بالا زندگی می کنند، بنابراین وام ۶۰ میلیون تومانی مسکن درصد ناچیزی از مبلغ مسکن مورد نظر آنها را پوشش می دهد.

به گفته رئیس کل سابق بانک مرکزی، این اقشار متوسط و ضعیف جامعه هستند که دولت باید به دادشان برسد و تسهیلات مسکن متناسب با درآمد آنها و با زمان طولانی و متوسط ۲۰ ساله به آنها پرداخت کند.

وی درباره اثرگذاری صندوق پس انداز مسکن یکم و همچنین وام مسکن با استفاده از اوراق، در افزایش قدرت خرید مسکن خانوارها تصریح کرد: تسهیلات مسکن می بایست طولانی مدت باشد تا سود آن کاهش یابد اما در حال حاضر این تسهیلات با متوسط دوره زمانی ۱۰ ساله و سود ۱۸ درصد پرداخت می شود که در طول ۱۰ سال سود آن به ۱۸۰ درصد می رسد یعنی وام گیرنده باید دو برابر آن مبلغ را به بانک برگرداند.

بهمنی با بیان اینکه اقساط تسهیلات مسکن به دلیل زیاد بودن سود و کم بودن زمان بازپرداخت آن، بالا بوده و مردم در پرداخت آن با مشکل مواجه هستند، گفت: تأمین مسکن از وظایف دولت است که باید به این بخش یارانه بدهد تا بتوان زمان بازپرداخت تسهیلات را با هدف کاهش مبالغ اقساط، افزایش داد.

وی افزود: سیستم اعطای تسهیلات با استفاده از پس انداز، بسیار زمان بر است از سوی دیگر هزینه خرید اوراق تسهیلات نیز بالاست که باید فکری برای آن شده و روشی طراحی شود تا الزام خرید اوراق از بین برود.

عضو مجمع نمایندگان مردم استان البرز در مجلس تأکید کرد: من اعتقادی به پرداخت وام به مردم با انواع شرط و شروط مانند باقی ماندن پول در بانک برای مدت طولانی ندارم. این دولت است که باید برای بخش مسکن سیاست گذاری کرده و با تعیین یارانه های مناسب، امکان دریافت تسهیلات خرید مسکن با سود کم و زمان بازپرداخت طولانی را فراهم کند.