به گزارش ایران اکونومیست ؛تأمین مالی چنین هزینه هایی نیازمند منابع درآمدی کافی است. امروزه درآمدهای مالیاتی یکی از مهم ترین منابع درآمدی در بودجه اکثر دولت ها به ویژه کشورهای توسعه یافته می باشد و به عنوان یک شاخص اقتصادی در رتبه بندی کشورها نیز مطرح می گردد.
حجم و میزان درآمدهای مالیاتی در قسمت منابع بودجه معرف سلامت اقتصادی شناخته می شود و نقطه قوت سیستم اقتصادی هر کشوری،شفافیت وسلامت نظام اقتصادی از طریق اتکا به منابع و درآمدهای مالیاتی می باشد.
این در حالی است که در کشورهای توسعه نیافته اتکاء دولت به درآمدهای حاصل از فروش منابع طبیعی و زیرزمینی همچون نفت خام که در حقیقت فروش سرمایه محسوب می گردد، مشکلات ساختاری به وجود می آوردکه با نوسانات قیمت جهانی اینگونه منابع طبیعی، بودجه آن کشور تحت تأثیر قرار می گیرد، دستیابی به اهداف از پیش تعیین شده دربودجه دچار مشکل می شود و به مرور این شکاف در طی سالیان متمادی عمیق تر می گردد که ماحصل آن یک اقتصاد ناسالم و بی ثبات خواهد بود،که بالا بودن اختلاف طبقاتی و تبعات بعدی اقتصادی،اجتماعی، فرهنگی و حتی سیاسی آن فقط یکی از نشانه های آن است.
در مقابل، درآمدهای مالیاتی قابل قبول ترین و مناسب ترین نوع درآمد از نظر اقتصادی است. به گونه ای که در بسیاری از کشورها درآمدهای مالیاتی در مقایسه با سایر منابع مهم درآمدی از اهمیت بیشتری برخوردار است.
همچنین مالیات در جهت اجرای سیاست های اقتصادی اعم از توزیعی، مالی و حتی هدایت اقتصاد در مسیر اهداف کلان اقتصادی مانند تثبیت اقتصادی، ایجاد اشتغال، رشد اقتصادی و بهبود رفاه اجتماعی، ابزاری کارآمد به شمار می آید.
به عبارت دیگر، مقایسه این منبع مهم با سایر منابع، حاکی از آن است که هر چه سهم مالیاتها در تأمین مخارج دولت بیشتر باشد، آثار نامطلوب اقتصادی به میزان قابل توجهی کمتر خواهد بود. به همین دلیل در کشورهای پیشرفته بر خلاف کشورهای در حال توسعه، مالیات ها در تأمین مخارج دولت نقش بسیار به سزایی دارند و به طور تقریبی قسمت عمده مخارج دولت از این طریق تأمین میگردد.
علیرغم تمامی مزیت های ذکر شده برای درآمدهای مالیاتی در مقایسه با درآمدهای غیر مالیاتی،وصول این گونه درآمدها همواره با مشکلاتی روبه رو بوده است. یکی از دلایل فاصله داشتن سطح تحقق یافته مالیات از سطح واقعی آن، وجود پدیده فرار مالیاتی است. فرار مالیاتی جزء اصلی فعالیت های زیر زمینی یا بخش نامنظم اقتصاد بوده و اقتصاددانان بیش از پیش به دنبال تجزیه وتحلیل این پدیده هستند.
عدم ترویج کارآمد فرهنگ مالیاتی در جامعه، عدم موفقیت در شناسایی کامل مودیان مالیاتی، عدم شناخت صحیح و اهمیت ضرورت مالیات و نقش آن در اقتصاد، عدم توانایی عملی و مهارتی برخی از مأمورین مالیاتی در ممیزی و حسابرسی، حساب سازی و کتمان درآمدی برخی از مودیان مالیاتی، تشخیص علی الرأس مالیات، پدیده پولشویی و فقدان باور مالیاتی در بین آحاد مردم جامعه از مهم ترین علل موثر بر فرار مالیاتی به شمار می روند.
سخن آخر آن که اراده و خواست مردم، عمده ترین نقش را در اجرای قانون مالیات ها وجلوگیری از فرار مالیاتی ایفا می کند و به این لحاظ موثرترین عامل موفقیت در اجرای قانون مالیاتهای مستقیم و جلوگیری از فرار مالیاتی، همانا ارتقا فرهنگ مالیاتی در جامعه خواهد بود.
از طرفی همان طوری که می دانیم لازمه و شرط اول برای ترویج هر مقوله عدالت است، یعنی وقتی مردم مطمئن شوند که چارچوب قوانین مالیاتی برای همه در نظر گرفته شده و اجرا می شود و هیچ تبعیضی بین افراد جامعه وجود ندارد آن گاه خود را مطیع قانون دانسته و اطاعت از آن را واجب می دانند.
بنابراین ضروری به نظر می رسد با گسترش فرهنگ مالیاتی در جامعه و آگاهسازی مردم از اهمیت مالیات در توزیع درآمد ، ایجاد عدالت اجتماعی و از بین بردن فاصله های طبقاتی، بسترهایی به وجود آوریم تا مالیات دهی جزو وظایف و تکالیف مهم آحاد جامعه تلقی شود و این باور عمومی نسبت به پولی که به عنوان مالیات پرداخت می کنند به وجود آید که در نهایت از طرق مختلف از جمله ثبات ، امنیت و رفاه اجتماعی، احداث مراکز درمانی و کارهای عمرانی و زیربنایی به نوعی به خود مردم برمی گردد و از مزایای آن برخوردار خواهند شد که در آن صورت با رغبت بیش تر و به تمایل خویش مالیات را خواهند پرداخت.
