پازل صعود 13 روزه بورس

 شاخص بورس تهران در 13 روز کاری اخیر به‌طور آهسته و پیوسته با رشد مواجه شده است. نماگر بازار در این مدت با رشد هزار و 231 واحدی مواجه شد. به عبارت دقیق‌تر فعالان بازار سهام در این مدت به‌طور متوسط 6/ 1 درصد بازدهی کسب کرده‌اند. تنها دلیل رشد اخیر شاخص بورس را می‌توان در سیگنال مثبت پیش‌بینی‌های سود جست‌وجو کرد. در این مدت تعداد قابل توجهی از شرکت‌های بورسی پیش‌بینی‌های خود را با تعدیل مثبت روانه کدال کردند. همین موضوع سبب شد در هفته‌های اخیر اقبال سهامداران به خرید سهام افزایش یابد. در عین حال و به دلیل نزدیکی به روزهای پایانی سال، انگیزه‌های فروش سهام توسط اشخاص حقیقی و حقوقی نیز کم نبود، بنابراین حرکت رشدی شاخص محدود شد. علاوه بر آن توقف تعداد قابل توجهی از نمادهای مهم بازار سهام همچنان متوقف هستند و در نتیجه ارزش معاملات بورس در هفته گذشته به شدت کاهش یافت. به‌نظر می‌رسد اغلب گروه‌هایی که گزارش‌های مثبتی روانه کدال کرده‌اند بیشتر مورد توجه فعالان بورس قرار گرفته‌اند. با این حال رشد 6/ 1درصدی شاخص نتوانسته فضای مثبت بورس را به خوبی نشان دهد، چرا که هنوز نمادهای اثرگذار و شاخص‌ساز متوقف هستند. در 13 روز کاری گذشته 26 صنعت با رشد شاخص خود مواجه بودند و در طرف مقابل نیز 8 صنعت با افت شاخص خود، سهامداران را دچار زیان کردند.

واکنش‌سنجی فعالان بازار

شاخص بورس تهران از نیمه بهمن ماه تا آخرین روز معاملاتی هفته گذشته به‌طور مستمر و آهسته رشد کرده است. تنها دلیل این موضوع را می‌توان انتظار برای انتشار پیش‌بینی‌های رسمی مثبت از عملکرد مالی سال آینده شرکت‌ها دانست. تعداد قابل توجهی از نمادهای بورسی در هفته گذشته پیش‌بینی‌های خود را با تعدیلات مثبت قابل توجه روانه کدال کردند. 74 درصد از شرکت‌هایی که پیش‌بینی‌های خود را منتشر کرده‌اند، نسبت به آخرین پیش‌بینی سال مالی جاری تعدیل مثبت اعمال کرده‌اند. حالا 52 نماد از 86 نماد متوقف بورسی به دلیل اعلام تعدیل مثبت بیش از 20درصدی نسبت به پیش‌بینی‌های قبلی متوقف هستند.

تعدادی از نمادهای متوقف شده در هفته گذشته به تابلو بازگشتند، اما هنوز تعداد قابل توجهی از نمادهای تعدیل‌دار متوقف هستند. انتظار می‌رود در هفته جاری این نمادها نیز بازگشایی شوند تا شاهد رشد قابل توجه شاخص کل باشیم. رشد فعلی بورس با وجود توقف نمادهای مهم رخ داده است و دلیل آن را می‌توان در جو مثبت روانی جست‌وجو کرد که اولین پیش‌بینی‌ها در بازار ایجاد کردند. به تجربه ثابت شده فعالان بورس، به‌ویژه حقیقی‌ها، عمدتا با تأثیرگیری از فضای روانی مثبت سهام معامله می‌کنند. حال سوال اینجاست که چرا نمادهای غیرمتوقف در هفته اخیر چندان با رشد مواجه نشدند. پاسخ این سوال را باید در برهه زمانی خاص فعلی در معاملات بورس جست‌وجو کرد. از آنجا که به‌طور سنتی در آخرین روزهای سال فعالان بازار، به ویژه حقوقی‌ها، نیازمند تأمین نقدینگی ضروری خود هستند، معمولا فشار فروش سهام در انتهای سال افزایش می‌یابد. از طرف دیگر برخی از کارگزاران نیز در انتهای سال اعتبارات اعطلایی به مشتریان خود را تسویه می‌کنند. این موضوع از یک طرف سبب می‌شود فشار فروش حقیقی‌ها در بازار افزایش یابد و از طرف دیگر با کاهش اعتبارات، تقاضای بالقوه بازار سهام نیز تهدید شود. در کنار همه این مسائل می‌توان به احتیاط خریداران در برخورد با وضع موجود اشاره کرد. از آنجا که انتظار کلی فعالان بازار بر پایه فرض پیشی گرفتن فروش از خرید شکل می‌گیرد، خریداران بالقوه تلاش می‌کنند برای خرید عجله به خرج ندهند، بنابراین می‌توان دلیل ملایم بودن رشد اخیر بازار را وجود پتانسیل برای فروش در آخر سال در نظر گرفت.با این تفاسیر انتظار می‌رود پس از بازگشایی نمادهای مهم بازار، شاخص کل با رشد قابل‌توجهی مواجه شود. این رشد احتمالا به دلایل ذکر شده در اسفند ماه محدود و در ابتدای سال جدید و با رفع موانع رشد پرقدرت‌تر باشد. چنانچه دلیل عدم رشد قابل توجه فعلی بازار را کمبود نقدینگی در آخر سال در نظر بگیریم، بنابراین رشد شاخص کل، پس از بازگشایی‌ها نیز محدود خواهد بود.

نگاهی به رشد شاخص‌ها در 13 روز گذشته

در 13 روز کاری اخیر که شاخص کل رشد ملایم 6/ 1 درصدی را تجربه کرده است، شاخص کل هم‌وزن تقریبا 8/ 2 درصد رشد نشان داده است. در واقع در این مدت شرکت‌های کوچکتر روند صعودی پرشتاب‌تری را تجربه کرده‌اند. در صدر گروه‌های پربازده این مدت باید به گروه استخراج سایر معادن با تک‌نماد «کماسه» اشاره کرد. سهام تأمین ماسه ریخته‌گری در 13 روز کاری گذشته تقریبا 30 درصد رشد نشان داده است. دلیل رشد این نماد را نمی‌توان تعدیل در پیش‌بینی سود دانست. اگرچه این شرکت در اولین پیش‌بینی سود سال مالی منتهی به 29 اسفند 96 معادل 12 درصد تعدیل مثبت سود در نظر گرفته است، اما نسبت P بر E این شرکت همچنان بسیار بالاست. ضمنا این نماد از ابتدای سال جاری تا کنون بیش از 170‌درصد رشد کرده است.گروه ماشین‌آلات و دستگاه‌های برقی در این 13 روز، دومین گروه پربازده بازار سهام به حساب می‌آید. در نمادهای این گروه نیز تعدیلات مثبت به چشم می‌خورد که البته میزان این تعدیلات چندان با اهمیت نیست.پس از این گروه، گروه زراعت با تک‌نماد «زمگسا» قرار دارد. هم‌زمان با تعدیل مثبت تقریبا 16 درصدی برای سال مالی آتی، سهام این شرکت نیز تقریبا 13 درصد رشد نشان داد. اگرچه P بر E این نماد نیز نسبتا بالاست، اما رشد قیمت «زمگسا» بی‌ارتباط با تعدیل مثبت این شرکت نیست.

در رتبه‌های بعدی گروه‌های سایر واسطه‌گری‌های مالی (لیزینگ) و انبوه‌سازی قرار دارند. در گروه سایر واسطه‌گری‌های مالی، نماد شرکت واسپاری ملت (ولملت) به دلیل تعدیل مثبت با اهمیت متوقف شده است. در سایر نمادها نیز اگر تعدیل مثبت نداشته باشیم، تعدیل منفی قابل توجهی نیز مشاهده نمی‌شود. شاخص این گروه تقریبا 9 درصد رشد کرده و ارزش معاملات این گروه نیز نسبتا قابل توجه بوده است. گروه انبوه‌سازی نیز از جمله گروه‌هایی است که بدون ارتباط با انتظار اولین پیش‌بینی‌ها با رشد مواجه شده است. شاخص این گروه در 13 روز کاری گذشته بیش از 8 درصد رشد کرده است. اغلب این شرکت‌ها دارای سال مالی منتهی به آذر ماه هستند و اولین پیش‌بینی‌های خود را پیش‌تر در شبکه کدال منتشر کرده‌اند. ماهیت پیمانکاری این شرکت‌ها باعث می‌شود اولین پیش‌بینی‌هایشان چندان قابل اتکا نباشد، اما با رونق نسبی که در ماه گذشته در بازار مسکن ایجاد شد، خوش‌بینی فعالان بازار نیز به این گروه بیشتر شد. برای روشن شدن نحوه عملکرد این شرکت‌ها باید منتظر گزارش‌های مالی 3 ماهه ماند که در فروردین‌ ماه 96 منتشر خواهد شد.گروه‌های دباغی، پرداخت چرم و ساخت انواع پا‌پوش، محصولات کاغذی و انتشار، چاپ و تکثیر در رتبه‌های بعدی گروه‌های پربازده 13 روز گذشته قرار گرفتند. این صنایع به ترتیب بازدهی 7/ 6، 3/ 6 و 4/ 5 درصدی را تجربه کردند.

گروه‌های بزرگ: گروه‌های بزرگ‌تر که ارزش بازار و ارزش معاملات بیشتری را به خود اختصاص می‌دهند در رتبه‌های بعدی پربازده‌های بازار در 13 روز گذشته قرار گرفتند. بر این اساس هیچ‌یک از گروه‌های بزرگ بورسی از جمله فلزات اساسی، استخراج کانه‌های فلزی، مخابرات و محصولات شیمیایی در میان 10 صنعت پربازده 13 روز گذشته قرار نگرفتند. این گروه‌ها از طرفی فروشندگان بالقوه بیشتری دارند و از طرف دیگر نمادهای متوقف بیشتری در گروه خود دارند. بیشترین و اثرگذارترین تعدیلات مثبت در گروه‌های مذکور و همچنین گروه سیمان مشاهده شد و این گروه‌ها بیشترین نمادهای متوقف را به خود اختصاص می‌دهند. همان‌طور که در گزارش‌های پیشین اشاره شد، به نظر می‌رسد شرکت‌های حاضر در گروه‌های فلزات اساسی و استخراج کانه‌های فلزی پیش‌بینی‌های خود را محتاطانه منتشر کرده‌اند. این گروه‌ها که بیشترین وابستگی را به قیمت‌های جهانی دارند، به دلیل ذات نوسانی بازارهای جهانی، ترجیح دادند گزارش‌های خود را محتاطانه‌تر ارائه دهند. با این وجود تعدیلات مثبت قابل توجهی در شرکت‌های این گروه‌ها مشاهده می‌شود. این امکان وجود دارد که فعالان بازار سهام در بازگشایی این نمادها قیمتی برای این نمادها رقم بزنند که حتی تعدیلات مثبت احتمالی آینده را نیز پیش‌خور کند.

در 13 روز گذشته، رتبه یازدهم بیشترین بازدهی به گروه فرآورده‌های نفتی اختصاص یافت. آنچه باعث اقبال سهامداران به این گروه شد، نه پیش‌بینی رسمی سال مالی آتی، بلکه عملکرد واقعی آنها در 9 ماه ابتدای سال جاری بود. با تغییر مکانیزم قیمت‌گذاری نفت خام برای این شرکت‌ها، حاشیه سود محصولات پالایشگاه‌ها به شدت افزایش می‌یابد. تا پیش از اعلام این خبر، فعالان بورس کمتر به این گروه توجه داشتند، اما با انتشار صورت‌های مالی 9 ماهه پالایشگاه بندرعباس و رشد خیره‌کننده حاشیه سود این شرکت، توجه بورس‌بازان به این گروه افزایش چشمگیری یافت. شاخص این گروه در 13 روز کاری گذشته تقریبا 4/ 4 درصد رشد نشان داده است.گروه فلزات اساسی با رشد 4/ 3 درصدی شاخص صنعت در رتبه‌های بعدی قرار گرفت. شاخص گروه محصولات شیمیایی به‌عنوان بزرگترین گروه بازار و با داشتن بیشترین نمادهای متوقف نیز تنها 4/ 1 درصد رشد کرد.