مدیرکل فناوری و اطلاعات گمرک ایران افزود: تمام اسناد در گمرک کنترل می شود و ثبت سفارش دلیل بر ورود کالا نیست؛ البته تنها گمرک تایید می کند که کالا وارد شده است یا خیر؛ ضمن اینکه انجام مکانیزه فرآیندها و کنترلهای لازم و پرداخت الکترونیک، با راهاندازی سامانه جامع گمرک و پنجره واحد تجارت فرامرزی به رشد فزاینده ای رسیده است.
وی در مورد مسیر تامین ارز تصریح کرد: از زمان ثبت سفارش تا تبدیل به واردات قانونی، گمرک موظف به کنترل اسناد بوده؛ فرآیندهای گمرکی مکانیزه شده است و اسناد در اختیار بانک عامل قرار می گیرد.
خیالی با اشاره قوانین موجود در خصوص جلوگیری از قاچاق کالا و برخی فعالیت های گمرک گفت: ۱۸ قانون و مصوبه وجود دارد که یکی از آنها در مورد مبارزه با قاچاق کالا است و امسال ابلاغ شده و همه دستگاهها موظفند اسناد خود را در اختیار گمرک قرار دهند.
او ادامه داد: سامانه جامع تجارت در مورد صادرات و واردات فعالیت ویژه دارد؛ بر اساس بند ج ماده ۳۸ گمرک، متصدی پنجره واحد تجارت فرامرزی است.
مدیرکل دفتر فناوری و اطلاعات گمرک کشور گفت: وظیفه گمرک شفاف سازی است؛ بحث سامانه انبارها پروسه ای جدا است که کالاها را ردیابی می کنند که کالا از کدام منظر به انبارهای ثبت شده ورود می کنند.
وی اظهار داشت: شماره ثبت انبار به معنی کنترل انبار نیست.
همچنین دهقانی نیا، مدیرکل فناوری اطلاعات ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز دیگر مهمان برنامه گفت: حمل کالا در خارج از کشور و تامین ارز توسط بازرگان بخشی از فرایند واردات کالا است که گمرک بر آن نظارتی ندارد و بر اساس قانون بازرگان باید با سامانه جامع تجارت کار کند.
او افزود: سامانه جامع تجارت و پنجره واحد هر دو زیرمجموعه سامانه مبارزه با قاچاق کالا است که البته همین سامانه زیرمجموعه های زیادی را شامل می شود.
دهقانی نیا گفت: بازرگان ابتدا در مبدا تولید، کالای مورد نظر را ثبت می کند، زمانی که صلاحیت احراز می شود قراردادی با تولیدکننده می بندد، بعد از ثبت سفارش برای دریافت ارز اقدام می کند، در نهایت بعد تایید درخواست از سوی بانک مجوزهای لازم را برای واردات دریافت می کند.
او افزود: قانون به صراحت می گوید در لجستیک و حمل کالا عملا گمرک هیچ نقشی ندارد، در تامین ارز هم گمرک وظیفه خاصی ندارد، اگرچه گمرک در این زمینه پیشگام بوده؛ اما همه اینها جزو وظایف سامانه جامع تجارت است و همه دستگاه های فعال در این زمینه باید از طریق سامانه جامع تجارت با یکدیگر تبادل کالا و اطلاعات داشته باشند.
دهقانی نیا ادامه داد: بعد از تشریفات گمرکی ما همچنان با بازرگان در ارتباط هستیم. از مرحله ترخیص و سیکل اداری آن که نیازمند حمل داخلی است تا انبار کالا و حتی معامله و تسویه حساب ما همراه بازرگان هستیم. صاحب سند در سفارش ها، متولی مشخصی دارد و در این موارد در تبادلات مالی این بانکها هستند که در این موضوعات ورود می کنند و عملا گمرک وظیفه ای در این حوزه ندارد.
او گفت: قانون می گوید گمرک به جای تبادل اطلاعات با همه سازمانها در حوزه بازرگانی بهتر است که این تبادلات را فقط با سامانه تجارت مداشته باشد؛ در این میان؛ الکترونیکی کردن اسناد بر اساس قانون بر عهده وزارت صنایع است، زمانی که دستگاه ها در کارهای یکدیگر ورود می کنند، نتیجه ای جز تداخل کاری بین دستگاه ها ندارد.
او گفت: همه سامانه ها راه اندازی و حتی آموزش های لازم هم به دستگاه های ذی ربط داده شده است و اینکه ادعا می شود این سامانه ها راه اندازی نشده، صحت ندارد.
دهقانی نیا افزود: زمانی که کالا احصا می شود باید نوع کالا، محل کالا و مالکیت کالا مشخص باشد، این از جمله قوانین مبارزه با قاچاق کالا است و در حیطه وظایف گمرک نیست.
همچنین شیری، کارشناس امور گمرک در ارتباطی تلفنی با برنامه تیتر امشب گفت: فرآیند تجارت عریض و طویل است؛ بازرگان با دستگاههای مختلفی از جمله اتاق بازرگانی، اخذ کارت بازرگانی، قراردادهای تجاری و پیش فاکتور، مجوزهای ورود مجوزهای ثبت سفارش و تامین ارز و لجستیک بین المللی و بارنامه و تسویه حساب با شرکت های بین المللی در ارتباط است.
او افزود: بازرگان در تمام این زنجیره باید تبادل اطلاعات با دستگاههای مختلف داشته باشد. بعد از تشریفات گمرکی حمل بین شهری و انبار کالا را داریم که فرآیندی طولانی است که بازرگان باید با حدود سی دستگاه ارتباط داشته باشد. همچنین مواد ۳۲ و ۳۳ آیین نامه اجرایی مواد ۵ و ۶ قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز مشخص کرده که تنها درگاه ارتباطی بازرگان سامانه جامع تجارت است.
شیری ادامه داد: جایگاه سامانه ها در قانون به صورت شفاف مشخص شده است. سامانه جامع گمرک، بیمه، پورتال عرضی، حمل و نقل که سامانه های عملیاتی هستند که فعالیت های داخلی را مدیریت می کنند اما سامانه تجارت تنها درگاه تبادل ارتباطی بازرگان با دستگاههای دخیل در امر تجارت است. گمرک وظیفه خود را عمل کرده است و سامانه را راه اندازی کرده اند. گمرک تا قبل از این ارتباط مستقیم با دستگاهها داشت اما بعد از راه اندازی سامانه جامع تجارت گمرک موظف است از طریق این سامانه با دستگاههای مجوز دهنده در ارتباط باشد و خودش به تنهایی نمی تواند عمل کند.
کشاورز، رئیس اداره انبارداران در دیگر ارتباط تلفنی با این برنامه گفت: سازمان صنعت وتجارت هنوز کدی برای شناسنه نداده است؛ اما گمرک و نیروی انتظامی کد داده اند که کار سریع انجام شود. حال سوال این است وقتی کالا وارد می شود و قاچاق محسوب نمی شود، چرا برای ورود به انبار مشکل دارد.
وی گفت: قرار شده است که سازمان صنعت با گمرک هماهنگ شوند نه این که مردم را سردرگم کنند.
همچنین شکوهی مدیر کل فناوری اطلاعات وزارت صنعت و تجارت در ارتباط تلفنی دیگری با تیتر امشب گفت: وقتی قراردادی بسته می شود هنوز کالا حمل نشده است که گمرک در جریان خبر قرار گیرد. اما وقتی کالا حمل شده و به آبهای کشور وارد و در گمرک ثبت می شود، امکان فرآیند گمرکی داریم. تلاش بر این است که به جای اینکه تمام کار در گمرک انجام شود کار را تقسیم کنیم. علاوه بر اینکه تمام انبارها در این سامانه ثبت شود.