پزشکی قانونی: آمار مرگ با گاز منوکسیدکربن ۲۱ درصد افزایش یافته است

به گزارش ایران اکونومیست به نقل از سازمان پزشکی قانونی کشور؛ در هشت ماهه امسال،274 تن بر اثر مسمومیت با گاز منوکسید کربن جان خود را از دست دادند که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل که آمار تلفات 227 تن بود 20.7 درصد افزایش یافته است.
در هشت ماهه امسال از کل تلفات مسمومیت با گاز منوکسید کربن 199 تن مرد و 75 تن دیگر زن بودند.
بر اساس این گزارش در این مدت استان های تهران با 61، آذربایجان شرقی و فارس هر کدام با 22 و اصفهان با 19 فوتی بیشترین تلفات مسمومیت با گاز منوکسیدکربن را داشته اند، این در حالی است که آمار تلفات گازگرفتگی در تعداد قابل توجهی از استان ها کمتر از 10 تن گزارش شده است.
این گزارش می افزاید ،آمار مرگ و میر ناشی از مسمومیت با گاز منوکسید کربن در آبان ماه امسال با کاهش 12.5 درصدی مواجه بود و از 56 فوتی در آبان سال قبل به 49 فوتی در آبان امسال رسیده است.
 
**بیشترین تلفات مسمومیت با گاز مربوط به نیمه دوم سال است
سازمان پزشکی قانونی کشور به استناد آمارهای موجود ضمن هشدار نسبت به افزایش تلفات مسمومیت با گاز منوکسیدکربن در نیمه دوم سال بر رعایت نکات ایمنی در نصب و به کارگیری وسایل گرمایشی در فصل پاییز و زمستان تاکید کرد.
با توجه به استفاده از وسایل گرمایشی در نیمه دوم هر سال آمار تلفات مسمومیت با گاز منوکسید کربن در این مدت با رشد قابل توجهی همراه است به نحوی که در سال گذشته 75.1درصد از کل تلفات مسمومیت با گاز منوکسیدکربن در نیمه دوم سال جان خود را از دست داده اند.
براساس این گزارش در سال گذشته (1394) از کل تلفات مسمومیت با گاز که 626 تن بود، فوت 470 تن در نیمه دوم سال ثبت شد و تنها 156 تن مربوط به نیمه اول سال بودند . همچنین 482 تن از فوت شدگان، مرد و 144 تن زن بودند.
بر اساس آمارهای موجود تعداد تلفات ناشی از مسمومیت با گاز منوکسیدکربن بیشتر در فصل زمستان به دلیل استفاده از وسایل گرمایشی بیشتر از دیگر ایام سال است؛ بنابراین سازمان پزشکی قانونی با تاکید بر رعایت اصول ایمنی در نصب وسایل گازسوز به هم میهنان توصیه می کند:در فصل پاییز و زمستان و با سرد شدن هوا، شهروندان اقدام به نصب وسایل گرم کننده می کنند که بیشتر مصرف آنها گاز شهری است.
عدم رعایت اصول ایمنی باعث مسمومیت با گاز منوکسیدکربن می شود، لذا هم میهنان در استفاده از این وسایل، نهایت دقت را داشته باشند. به هم‌میهنان توصیه می شود ضمن استفاده بهینه از وسایل گرمازا‌ به توصیه های ایمنی در خصوص سالم بودن و استفاده صحیح از وسایل گرمایشی و مسیر خروجی گاز مونوکسید کربن از دودکش این وسایل توجه کنند.
 
**چند توصیه پیشگیرانه:
گاز مونوکسید کربن گازی بدون رنگ و بو است. عمده ترین منبع تولید این گاز سوختن ناقص نفت و گاز است. این گاز در اثر احتراق هر نوع ماده سوختنی به خصوص در محیط های در بسته و بدون اکسیژن ممکن است تولید شود.
استفاده از آبگرمکن یا بخاری های مستعمل یا دارای نقص فنی و فاقد دودکش یا دارای دودکش بدون عملکرد مناسب در منزل بیشترین موارد ابتلا به مسمومیت را تشکیل می دهند. از آنجا که تمایل این گاز برای ترکیب با هموگلوبین خون ما 250 برابر بیش از اکسیژن است با بالا رفتن درصد آن در هوای اتاق به سرعت باعث ایجاد مسمومیت خواهد شد و اکسیژن رسانی به بافت های مختلف بدن از جمله مغز و قلب را دچار اختلال می کند که به علت بی رنگ و بی بو بودن این گاز، ممکن است وجود آن در محیط تا زمان ایجاد علایم مسمومیت شدید مورد توجه واقع نشود.
علایم مسمومیت حاد با این گاز شامل سردرد، سرگیجه، تهوع و استفراغ و درد شکمی و سپس حالت بیهوشی، تشنج و اغما ست. همچنین در بیماران مبتلا به ناراحتی های قلبی ممکن است تشدید بیماری یک علامت هشدار دهنده باشد.
 
**چگونه از مسمومیت با این گاز پیشگیری کنیم؟
- آگاه باشید که هر وسیله گرمازای سوختنی که به نحوی با سوخت های فسیلی (نفت، گاز، ذغال سنگ) کار کند به صورت بالقوه می تواند سبب تولید گاز مونوکسید کربن شود.
- از بخاری های مستعمل و فرسوده بدون دودکش یا دارای دودکش نامناسب و غیر استاندارد استفاده نکنید.
- توجه داشته باشید،‌ استفاده از بخاری های بدون دودکش به هیچ وجه از تولید گاز مونوکسید کربن جلوگیری نمی کند.
- هرگز در فضای بسته و محدود که تهویه کافی و مناسب ندارد (مثل اتاق و گاراژ) آتش، روشن نکنید.
- هرگز در فضای بسته گاراژ موتور اتومبیل را روشن نگذارید.
- قبل از راه اندازی وسایل گرمایشی از سلامت مسیر دودکش ساختمان و بدون ترَک و نشتی بودن آن اطمینان حاصل کنید و از اتصال مناسب و صحیح لوله بخاری و آبگرمکن به دودکش دیواری اطمینان حاصل کنید.
- تمام دودکش ها باید وسیله انتهایی ضد باد (کلاهک) مناسب داشته باشد.
- در محیط های شغلی و منازل که در آنها از کوره و مشعل استفاده می شود از سلامت دستگاه و سیستم تخلیه دود اطمینان حاصل کنید.
- هر وسیله گازسوز باید دارای یک دودکش مستقل و منتهی به فضای بیرون باشد و لذا به کارگیری آب گرمکن های دیواری در فضاهای بسته یا مکان های فاقد جریان هوا مجاز نیست.
- شیب لوله های افقی در داخل واحدها باید مثبت و روبه بالا و ارتفاع عمودی لوله در بیرون، حداقل سه برابر طول افقی آن باشد.
- توجه به داغ بودن دودکش پس از روشن کردن وسیله گرمایشی به اطمینان شما از تخلیه گاز کمک خواهد کرد. اگر لوله دودکش بخاری شما سرد است دلیل آن خارج نشدن محصولات احتراق و گازهای سمی از دودکش است در این صورت باید ضمن رفع نقص، به طور موقت با بازکردن قسمتی از در یا پنجره تهویه در محیط ایجاد نمایید.
- ضمن ایجاد تهویه مناسب جهت آشپزخانه و حمام منزل از نصب آبگرمکن در حمام و نیز روشن کردن شعله‌های اجاق گاز در آشپزخانه جهت گرم نگه داشتن محیط داخل خانه جدا خودداری کنید.
-اگر فضای منزل خود را با شوفاژ و سیستم حرارت مرکزی گرم می کنید درز بندی و بستن منافذ درها و پنجره ها به منظور جلوگیری از اتلاف حرارتی بلاملانع است اما درصورتی که از بخاری های گازسوز به منظور گرمایش محیط استفاده می کنید حتماً مختصری تهویه از طریق در یا پنجره در فضا ایجاد نمایید و از درز بندی و بستن کامل منافذ خودداری کنید.
- در صورت احساس علایم سردرد و سرگیجه و تهوع در مکانی که احتمال وقوع مسمومیت وجود دارد فوری آن مکان را ترک کنید و به فضای آزاد پناه ببرید و در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید.
- در صورت تداوم علایم بالابرای چند روز متوالی احتمال مسمومیت خفیف با این گاز وجود دارد که بهتر است در این مورد با پزشک خود مشورت کنید.
- رانندگان وسایل نقلیه سنگین از روشن کردن گاز پیک نیک در اتاق وسیله نقلیه خود جهت استراحت و خواب جدا خودداری کنند.
 
**در برخورد با موارد مسمومیت با گاز مونوکسید کربن چه باید کرد؟
- در صورت مواجهه با مصدومان، سریعاً آنان را از محیط خارج کنید.
- پس از خارج ساختن مصدوم از محیط آلوده، فوراً با اورژانس تماس بگیرید.
-علائم حیاتی مصدومان را کنترل کنید و از باز بودن راه های هوایی مصدوم اطمینان حاصل کنید.