امکان اندازه گیری آلایندگی زباله سوزها

شینا انصاری درباره پایش زباله سوزها و اهمیت آلاینده های شاخص این سامانه ها افزود: پایش دی اکسین ها و فوران ها به عنوان آلاینده های شاخص زباله سوزها درحال حاضر از اولویت های سازمان است که البته از پیچیدگی های زیادی برخوردار است، هنوز در منطقه خاورمیانه کشوری توانمندی انجام پایش این 2 آلاینده را ندارد.
وی ادامه داد: اکنون دستگاه GC/HR در سازمان وجود دارد که به دلیل شرایط تحریم هنوز راه اندازی نشده است، این دستگاه که دارای دقت و حساسیت زیادی است نیاز به اتاقک ایزوله دارد و درصورت راه اندازی، این پتانسیل در کشور برای اندازه گیری گازهای دی اکسین و فوران فراهم می شود، بنابراین درمورد کارکرد زباله سوزها رعایت استاندارد گازهای شاخص آن یعنی دی اکسین ها و فوران ها الزامی است البته باید مشخصات فنی دستگاه های زباله سوز و دارا بودن استانداردهای به روز را هم در نظر گرفت.

*** 29 اداره کل محیط زیست فلزات سنگین را اندازه گیری می کنند
مدیرکل دفترپایش فراگیر سازمان حفاظت محیظ زیست گفت: 29 اداره کل محیط زیست یعنی بخش عمده استان های کشور مجهز به دستگاه اندازه گیری فلزات سنگین موجود در آب، هوا و خاک هستند.
انصاری درباره آلاینده های شاخص در محیط و اقدامات سازمان محیط زیست برای شناسایی این آلاینده ها اظهار داشت: یکی از آلاینده های مهم در محیط ' فلزات سنگین' است، تجمع فلزات سنگین در آب، هوا و خاک یک معضل مهم زیست محیطی محسوب می شود.
وی ادامه داد: این مواد نه قابلیت تجزیه زیستی دارند و نه می توانند توسط بدن متابولیزه شوند و خاصیت تجمعی در بدن موجودات زنده دارند به همین دلیل شناسایی و اندازه گیری این فلزات به دلیل آثار خطرناک آنها بر سلامت انسان و موجودات زنده بسیار حائز اهمیت است.
وی با بیان اینکه درحال حاضر 29 اداره کل محیط زیست استانی مجهز به دستگاههای لازم برای سنجش فلزات سنگین هستند گفت: دستگاه مرکوری آنالایزر برای سنجش جیوه و دستگاه جذب اتمی و ICP برای اندازه گیری و آنالیز عناصر مختلف از جمله روی، آهن، کروم، کادمیوم، سرب، نیکل، وانادیوم، جیوه، آرسنیک و مس مورد استفاده قرار می گیرد.
انصاری با تاکید بر میزان دقت دستگاه جذب اتمی برای سنجش عناصر در حد ppm وppb (از قسمت در میلیون تا قسمت در بیلیون)، تصریح کرد: نمونه برداری و آنالیز فلزات سنگین موجود در پساب های صنعتی کشاورزی و خانگی، روان آب های سطحی و آب های زیرزمینی، انواع گیاه و خاک و حتی در رسوبات و بافت موجودات دریایی و لجن ها، کمک می کند تا اطلاعات مستند درباره وضعیت بالفعل محیط زیست و به تبع آن انجام اقدامات کنترلی و مدیریتی برای مقابله با منابع نشر آلاینده ها پیش بینی شود.

*** پایش موجب ارتقاء بهداشت محیط می شود
مدیرکل دفتر پایش فراگیر با توجه به اهمیت پایش های محیط زیست برای ارتقای وضعیت بهداشت محیط گفت: آلودگی محیط زیست طیف وسیع و متنوعی از عرصه های زیست محیطی را در برمی گیرد که شامل آب، خاک، هوا، صدا، امواج و غیره است که در دو دسته کلی منابع محیطی آب و هوای محیط و منابع نشر آلاینده شامل منابع ثابت آلودگی هوا یا خروجی دودکش واحدهای صنعتی و خدماتی و خروجی پساب و فاضلاب کارخانجات به محیط مطرح هستند به همین نسبت دستگاه های سنجش نیز از تنوع گسترده ای به لحاظ کاربرد، مشخصات فنی، اصول و مبانی اندازه گیری و حفظ و نگهداری برخوردارند.
انصاری یکی از محورهای مهم در موضوع بهداشت محیط را آلودگی های ناشی از صنایع و عوارض و تبعات آن بر محیط برشمرد و افزود: در دهه های گذشته قبل از آنکه توجه به محیط زیست جایگاه خود را پیدا کند، صنایع زیادی در کشور تاسیس شدند که بی توجهی به محیط زیست از مشخصات بارز آنها بود به همین دلیل سالها است که صدمات قابل توجهی به محیط زیست وارد کرده اند.

*** تنفیذ خوداظهاری در پایش در برنامه ششم توسعه
وی درخصوص نحوه پایش آلاینده های پساب و هوای صنایع گفت: به دلیل محدودیت نیروی انسانی سازمان محیط زیست و در جهت برون سپاری و کاهش تصدی گری از برنامه چهارم توسعه، خوداظهاری در پایش آلودگی مطرح شد که این موضوع در برنامه پنجم هم تنفیذ شد.
انصاری افزود: درحال حاضر دو نوع پایش آلاینده ها توسط سازمان حفاظت محیط زیست انجام می شود؛ یکی در قالب پایش خوداظهاری است که صنایع با کمک آزمایشگاه های معتمد سازمان به صورت فصلی وضعیت خود را در خروجی هایشان به محیط اعم از خروجی دودکش و یا پساب به سازمان اعلام می کنند، پایش دیگر که بسیار مهمتر است پایش نظارتی است که به صورت دوره ای توسط ادارات کل محیط زیست استان ها از صنایع انجام می شود، البته سازمان بازدیدهای همزمان را از صنایع برای نظارت بر عملکرد آزمایشگاه های معتمد هم در دستورکار دارد.

*** فعالیت 254 آزمایشگاه معتمد محیط زیست
مدیرکل دفتر پایش فراگیر سازمان حفاظت محیط زیست گفت: از اوایل دهه 80 که آزمایشگاه های معتمد در کشور راه اندازی شد، تاکنون 254 آزمایشگاه معتمد در سراسر کشور فعال است، این آزمایشگاه ها طبق دستورالعمل خود اظهاری در پایش و شیوه نامه های آزمایشگاه های معتمد، به اعتبارمجوزی که از سازمان محیط زیست دریافت کرده اند و با نظارت سازمان و ادارات کل استانی، برنامه زمانی پایش را 10 روز قبل از پایش از واحدهای صنعتی به سازمان و اداره کل استان اعلام می کنند.
وی افزود: سازمان نیز موظف به نظارت و بررسی این پایش ها است. صدور، تمدید و ارتقای پارامترهای این آزمایشگاه ها با نظارت سازمان و ادارات کل استان ها در کمیته های مربوطه تصمیم گیری می شود.

*** آلایندگی آب و خاک با سم یکی از دغدغه های مهم محیط زیستی
مدیرکل دفتر پایش فراگیر ' سموم شیمیایی' را یکی دیگر از آلاینده های مهم برشمرد و افزود: به رغم پایین بودن سرانه مصرف سم در کشور، کاربرد نامطلوب سم در برخی مناطق از جمله استان های شمالی اعم از مصرف بی رویه، مصرف سموم نامتعارف و پرخطر، عدم توجه به طی دوره کارنس سم و نهایتا آلایندگی منابع آب و خاک از دغدغه های مهم زیست محیطی است که پایش سموم را در منابع زیستی ضروری می کند.
دوره کارنس عبارت است از مدت زمانی که سم می تواند پس از سمپاشی در مزارع سمیت و تاثیرات مخرب خود را حفظ کند.
وی گفت: با توجه به پرهزینه بودن سنجش سموم، سعی شده به صورت منطقه ای با اولویت کلانشهرها و مناطق حساس از جنبه مصرف سموم، ادارات کل به دستگاه های GC تجهیز شوند هرچند هنوز تا وضعیت مطلوب برای پایش مستمر و متناسب فاصله وجود دارد.

*** کمبود اعتبارات یکی از مشکلات اصلی حوزه پایش آلاینده ها
انصاری درباره مشکلات موجود در حوزه پایش آلاینده های محیط اظهار داشت: کمبود اساسی در کار پایش با توجه به اتکای عمده آن به دستگاه های ابزار دقیق و هزینه های بالای نگهداری و راهبری این تجهیزات کمبود اعتبارات تخصیصی است، امیدواریم با رفع تحریم ها بخشی از مشکلات مرتبط با تامین قطعات و راهبری و نگهداری تجهیزات و دستگاه ها مرتفع شود.
انصاری گفت: استاندارد سازی آزمایشگاه های محیط زیست کشور اعم از آزمایشگاه های سازمان و معتمد، افزایش ضریب اطمینان پایش ها و انطباق با استانداردهای بین المللی، ایجاد، توسعه و تکمیل شبکه های پایش آلاینده ها، صحه گذاری پایش های آنلاین صنایع از جمله مهمترین موارد در دست اقدام سازمان حفاظت محیط زیست در حوزه پایش آلاینده ها است.