کشف سازه معماری از دوره ساسانی در تاکستان

به گزارش ایران اکونومیست به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری ، «محمد بهرام‌زاده»، سرپرست هیأت کاوش در محوطه «تات 2 تاکستان» استان قزوین با اعلام این خبر گفت: در فصل اول کاوش تات 2 در اراضی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تاکستان که در سال 1393 صورت گرفت، سازه معماری بی‌نظیری از دوره تاریخی به دست آمد.

او افزود: این مجموعه‌ از فضاهای حوض‌مانند با اندود گچی، آبراهه‌هایی که حوضچه‌های کوچک را به حوض عمیق در مرکز مرتبط می‌کرد، تشکیل شده است.

این باستان‌شناس با بیان اینکه در فصل اول هیأت کاوش با پلان منظمی از دیوارهای خشتی با اندودی از گچ مواجه شد، اظهار کرد: باستان‌شناسان با مطالعه بیشتر به کارکرد محوطه به عنوان محوطه کارگاهی با نام «چَرخُشت» دست پیدا کردند.

او با اشاره به اهمیت سازه به دست آمده از نظر قدمت و کاربری بیان کرد: با پیگیری‌های پژوهشکده باستان‌شناسی، اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قزوین، حمایت سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی و ریاست وقت دانشگاه آزاد اسلامی واحد تاکستان در سال 1395 فصل دوم کاوش باستان‌شناختی دراین محوطه با فاصله زمانی دو سال شروع شد .

وی افزود: در فصل دوم و در این مرحله از پیگردی و کاوش محوطه تات 2، ادامه دیوارک‌های خشتی که چارچوب حوضچه‎های کوچک را تشکیل می‌دهند شناسایی شد، علاوه بر این با تکمیل فضاهای شناسایی شده در فصل اول دیوارهای خشتی اصلی بنا نیز به دست آمد.

این باستان‌شناس در ادامه با بیان توضیحاتی درباره‌ی ترانشه‌های ایجاد شده برای ادامه مطالعه و پیگردی در این محوطه تاریخی اظهار کرد: همه‌ی سطوح داخلی بنا دارای اندود گچی هستند که  در زمان حیات و بهره‌وری فضای کارگاهی درون حوضچه‌ها چندین بار اندود و بازسازی و مرمت شده‌اند بطوریکه این مرمت در حوض مرکزی بیشتر از 8 لایه اندود قابل مشاهده است.

او یافته‌های دو فصل کاوش باستان‌شناختی «تات 2 » را شامل تکه سفال‌های شاخص دوره تاریخی، یک ظرف به شکل خمره کوچک با علامت و خط  پهلوی ساسانی و همچنین عطردان شیشه‌ای شاخص دوره تاریخی اعلام کرد.

سرپرست هیأت کاوش در محوطه تات 2  در خصوص کاربری پیشنهادی فضاهای به دست آمده با توجه به وجود حوضچه‌ها، آبراهه‌ها و قرارگیری آثار در بافت منطقه تاکستان که کشت انگور از قدیم در آن صورت می‌گرفته است، گفت: می‌توان این سازه معماری را به عنوان کارگاه تهیه آب انگور و فرآورده‌های انگور (چرخشت) معرفی کرد .

او با اشاره به کارکرد این فضا نیز گفت: انگورها در داخل حوضچه‌های شمالی و غربی له شده  و آب حاصل از این فعالیت توسط آبراهه‌های موجود به داخل حوض مرکزی منتقل و تفاله ها در حوضچه عمیق کوچکتر قرار می‌گرفت.

بهرام‌زاده  همچنین در مورد تاریخ و زمان ساخت این بنا، بر اساس خط و علامت نقش بسته روی ظرف سفالی و تکه سفال‌های شاخص گفت: می‌توان این بنا را به دوره ساسانی مربوط دانست، چون مهدی رهبر از باستان‌شناسان متخصص دوره تاریخی از آثار معماری نیز از این محوطه بازدید و با اشاره به مشابهت این آثار با چرخشت‌های به دست آمده از طاق‌بستان کرمانشاه و بندیان درگز خراسان شمالی از دوره ساسانی آثار معماری محوطه تات 2 تاکستان را از حیث اندازه،کاربری، سبک و تکنیک معماری در ایران بی‌نظیر دانست.

سرپرست هیأت کاوش در محوطه تات 2  با بیان این نکته که با شناسایی آثار معماری به دست آمده از کاوش فصل دوم پس از ثبت و ضبط، حفاظت و مرمت‌های اولیه در محوطه انجام شد، اضافه کرد: ساماندهی پوشش این محوطه نیازمند همکاری مسئولان دانشگاهی و شهری تاکستان است تا در اثر فرسایش محیطی از بین نرود.

براساس این گزارش؛ کاوش در محوطه تات 2 در تاکستانِ استان قزوین با مجوز ریاست پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری انجام شد.