مقصد مازاد محصولات الفینی ایالات متحده کجاست

به گزارش ایران اکونومیست؛ بر اساس داده های منتشر شده توسط انجمن تولیدکنندگان محصولات پتروشیمی و سوخت ایالات متحده، در حال حاضر تولید اتیلن این کشور به بالاترین میزان خود نسبت به هر زمان دیگری رسیده است. اطلاعات این انجمن نشان می دهد که حجم اتیلن تولیدی آمریکا در سه ماهه اول سال 2016 میلادی 6 میلیون و 857 هزار تن بوده است که اگر چه تا حدودی کمتر از سه ماهه پیش از آن بود؛ با این حال 10 درصد رشد را نسبت به سطح تولید در سه ماهه اول 2015 نشان می دهد.
 
این افزایش تولید عمدتا به پروژه های توسعه واحدهای کراکر و بهره برداری بیشتر از تاسیسات موجود در منطقه گلف کوست (Gulf Coast) مربوط می شود. شرکت لیوندل باسل در نیمه دوم سال 2015 میلادی یک طرح توسعه ای جدید را در تاسیسات خود واقع در شهر کورپس کریستی ایالت تگزاس راه اندازی کرد. نرخ بهره وری از این تاسیسات نزدیک به 94 درصد تخمین زده می شود.
 
با این همه اگر چه تقاضا برای اتیلن از سوی صنایع پایین دستی همگام با رشد تولید اتیلن افزایش یافت؛ اما حاشیه سود عرضه این محصول به پایین تر حد خود نزدیک شده است. تولید پلی اتیلن که یکی از مهمترین مشتقات اتیلن برای مصرف کننده نهایی به شمار می رود؛ از رقم چهار میلیون و 180 هزار تن در سه ماهه اول 2015، به چهار میلیون 500 هزار تن در سه ماهه اول سال جاری رسید. بیش از نیمی از اتیلن عرضه شده برای تولید پلی اتیلن استفاده می شود.
 
بیشتر پروژه های جدید واحدهای کراکر -مبتنی بر خوراک ارزان قیمت حاصل از منابع شیل- توسط شرکت های بزرگی نظیر اکسان موبیل، داو (Dow) و CP chemical در دست احداث است و انتظار می رود ظرف چند سال آینده در مدار تولید قرار گیرند. پیش بینی می شود طرح های یاشده تا سال 2019 هفت میلیون تن ظرفیت جدید ایجاد کنند.
 
آیا تقاضا از عرضه پیشی می گیرد؟
 
تحلیلگران معتقدند که بازار اتیلن ایالات متحده با تامین افزایش ظرفیت هر یک از محصولات پلی اتیلن و مونو اتیلن گلایکول به ترتیب به میزان پنج میلیون و 800 و یک میلیون 700 هزار تن و اندکی افزایش ظرفیت تولید اتیلن دی کلراید ظرف سه سال آینده، تنظیم خواهد شد.
 
اما به نظر می رسد این کشور در تنظیم بازار پروپیلن با مشکلاتی مواجه خواهد بود. چرا که با روی آوردن واحدهای کراکر ایالات متحده به خوارک سبک تر، میزان تولید محصولات جانبی فرآیند کراکینگ طی 10 سال گذشته کاهش چشمگیری داشته است.
 
از طرفی با توجه به این که واحدهای کراکر جدید ساخته شده در این کشور از فناوری های نوین برای مصرف حداکثری اتان بهره می برند؛ بنابر این قادر به تولید میزان کمتری پروپیلن، C4 خام و محصولات آروماتیکی به عنوان محصولات جانبی خواهند بود.
 
با این حال قرار است با هدف پر کردن خلاء تولید پروپیلن و بهره برداری از قیمت های پایین پروپان، سرمایه گذاری هایی فراوانی برای تولید اختصاصی این محصول ظرف چند سال آینده صورت گیرد. انتظار می رود ظرفیت تولید این محصول تا سال 2019 با افزایش 2 میلیون و 200 هزار تنی به میزان 20 درصد رشد یابد. اما بر خلاف بازار اتیلن، این افزایش ظرفیت تولید پروپیلن همگام با رشد تقاضا برای این محصول از سوی صنایع پایین دستی نخواهد بود.
 
با این همه شرکت باسف (BASF) اخیرا از تصمیم خود برای به تعویق انداختن پروژه احداث یک مجتمع تولید پروپیلن مبتنی بر گاز طبیعی (متان) در بندر فریپورت تگزاس عمدتا به دلیل بی ثباتی در قیمت های نفت خام و نوسانات موجود در کل مجموعه انرژی (energy complex) خبر داد. اگر این روند ادامه یابد؛ پیش بینی ها برای افزایش 20 درصدی ظرفیت پروپیلن محقق نمی شود و با کاهش همراه خواهد بود.
 
در حال حاضر تخمین ها نشان می دهد که میزان تقاضا برای پروپیلن از سوی تولیدکنندگان پلی پروپیلن آمریکا تنها به 500 هزار تن در سال افزایش می یابد. بنابر این مازاد پروپیلن تولیدی ایالات متحده می تواند به تامین تقاضای مجتمع های تولید این محصول در کانادا و مکزیک اختصاص یابد. از طرفی این کشور می تواند صادرات پروپیلن خود را به اروپا و آسیا افزایش دهد.
 
ظرفیت فعلی صادرات ایالات متحده از طریق دریا، 600 هزار تن در سال است که می تواند در سال های آتی افزایش یابد.
 
کانادا به دنبال ایجاد ظرفیت های جدید تولید پلی پروپیلن
 
به دنبال رشد تولید و افزایش طرح های توسعه ای در آمریکای شمالی، علی رغم بی ثباتی قیمت های مواد خام، شرکت نفت و گاز Pembina Pipeline کانادا و شرکت صنایع پتروشیمی کویت (PIC) برنامه دارند تا مطالعات امکان سنجی را برای ساخت یک مجتمع هیدروژن زدایی پروپان (PDH)/ پلی پروپیلن (PP) با ظرفیت 35 هزار بشکه در روز در استان آلبرتا کانادا آغاز کنند. ظرفیت در نظرگرفته شده برای این تاسیسات 800 هزار تن است.
 
پروژه اخیر اقدامی در راستای بهره برداری از پروپان بدست آمده از منابع شیل و ایجاد تقاضای بیشتر برای این خوراک به شمار می رود. این تاسیسات قرار است از سال 2020 در مدار تولید قرار گیرد و می تواند ضمن تامین تقاضای بازار داخلی، با توجه به پیش بینی تحلیلگران موسسه پلاتس مبنی بر کمبود عرضه پلی پروپیلن در بازار ایالات متحده و مکزیک طی چند سال آتی، تولیدات خود را روانه بازار این کشورها کند.
 
به طور معمول اتیلن و پروپیلن از فرآیند کراکینگ بخار هیدروکربن هایی از قبیل اتان، ال پی جی (LPG) و نفتا تولید می شوند. با این حال خوراک مورد استفاده برای این منظور، بسته به منطقه جغرافیایی کاملا متغیر است. در خاورمیانه و آمریکای شمالی، اتان به دلیل فراوانی و ارزان بودن، خوراک مطلوبی برای واحدهای پتروشیمی به شمار می رود. اما در مناطق دیگر، عدم دسترسی به اتان ارزان، سبب روی آوردن تولیدکنندگان به خوراک گران تر نفتا می شود.