۲۸ تير ۱۳۹۵ - ۰۸:۳۶
اندازه گیری میزان داروی مسکن در بدن با حسگر نانوکامپوزیتی
محقق دانشگاه آزاد اسلامی فلاورجان موفق به سنتز حسگری نانوکامپوزیتی شده است که می تواند مقدار داروی مسکن مصرف شده را به طور دقیق اندازه گیری کند. این محصول آزمایشگاهی در کارخانه های تولید دارو جهت کنترل کیفیت داروهای تولیدشده نیز کاربرد دارد.
به گزارش ایران اکونومیست به نقل از ستاد ویژه توسعه فناوری نانو ریاست جمهوری،مصرف دارو اصلی ترین روش درمان بیماری های به شمار می رود. از سوی دیگر بیشتر داروها علاوه بر اثر درمانی، دارای اثرات جانبی نیز هستند که مصرف بیش ازحد آن ها می تواند خطرآفرین باشد. ازاین رو اندازه گیری میزان داروی مصرف شده در بدن یکی از راه های جلوگیری از بروز اثرات جانبی و افزایش خاصیت درمانی دارو محسوب می شود.
امروزه روش های مختلفی جهت اندازه گیری میزان دارو در بدن مورد استفاده قرار می گیرد که روش الکتروشیمیایی به دلیل ساده و ارزان بودن، بیش از سایر روش ها موردتوجه واقع شده است.
دکتر مسعود فولادگر محقق دانشگاه آزاد اسلامی واحد فلاورجان با معرفی داروی نالبوفنین و موارد استفاده آن در خصوص اهداف دنبال شده در این طرح گفت: نالبوفین یک داروی نیمه سنتزی است که از دسته داروهای مسکن به شمار می رود. کاربرد عمده پزشکی این دارو در سکته قلبی، آماده سازی برای عمل جراحی و پس از عمل به عنوان یک ابزار کمکی در هنگام بی هوشی عمومی است.
وی افزود:این دارو مانند مورفین از جمله مواد مخدر محسوب می شود و گاهی معتادان به آمفتامین، از نالبوفنین به عنوان یک جایگزین استفاده می کنند. هدف از انجام این پژوهش ارائه روشی ساده بر پایه ی حسگر به منظور تشخیص و اندازه گیری میزان داروی نالبوفین در نمونه های حقیقی نظیر نمونه ی ادرار بوده است.
به گفته فولاد گر حسگر ساخته شده در این طرح مقادیر بسیار ناچیز داروی نالبوفین را در نمونه های زیستی اندازه گیری می کند. به علاوه استفاده از این حسگر نانوکامپوزیتی از بروز اثرات جانبی مخرب داروی مذکور جلوگیری می کند. همچنین این حسگر روشی ساده و ارزان قیمت برای اندازه گیری داروی نالبوفین ارائه می دهد.
فولادگر با اشاره به نقش فناوری نانو در ساخت این حسگر افزود: استفاده از ساختار نانوکامپوزیتی در ساخت این حسگر موجب می شود سطح فعال الکترود افزایش یابد. از سوی دیگر افزایش مراکز فعال و بهبود سینتیک انتقال الکترون به سطح الکترود سبب می شود که جریان حاصل از اکسایش دارو روی سطح الکترود نیز افزایش یابد و این موضوع امکان اندازه گیری مقادیر کمتری از دارو را فراهم می کند. بهبود رسانایی الکتریکی درون الکترود نیز از مزایای دیگر استفاده از ساختار نانوکامپوزیتی در ساخت این حسگر است.
عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد فلاورجان تصریح کرذ: در مرحله اول نانوکامپوزیت نیکل اکسید و نانولوله های کربنی عامل دار با روش رسوب دهی شیمیایی نیکل در حضور نانولوله های کربنی سنتز شد. سپس نانوکامپوزیت حاصل به وسیله ی میکروسکوپ الکترونی و پراش پرتو ایکس مشخصه یابی شد. در نهایت نانوکامپوزیت سنتز شده در ساخت الکترود خمیر کربنی به همراه یک مایع یونی به کار گرفته شده و رفتار الکتروشیمیایی نالبوفین بر روی سطح این الکترود مورد مطالعه قرار گرفت.
نتایج حاصل از آزمون ها بیانگر این حقیقت است که حسگر ساخته شده در محدوده وسیعی از غلظت نالبوفین (0/2 تا 500 میکرومولار) دارای پاسخ خطی است. همچنین این حسگر از انتخاب گری بالایی نسبت به داروی مذکور برخوردار است.
این تحقیقات حاصل تلاش های دکتر مسعود فولادگر- عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد فلاورجان- و دکتر حسن کریمی مله- عضو هیأت علمی دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته کرمان- است.
نتایج این کار در مجله Sensors and Actuators B: Chemical (جلد 8، شماره ی 320، سال 2016، صفحات 456 تا 462) به چاپ رسیده است.
امروزه روش های مختلفی جهت اندازه گیری میزان دارو در بدن مورد استفاده قرار می گیرد که روش الکتروشیمیایی به دلیل ساده و ارزان بودن، بیش از سایر روش ها موردتوجه واقع شده است.
دکتر مسعود فولادگر محقق دانشگاه آزاد اسلامی واحد فلاورجان با معرفی داروی نالبوفنین و موارد استفاده آن در خصوص اهداف دنبال شده در این طرح گفت: نالبوفین یک داروی نیمه سنتزی است که از دسته داروهای مسکن به شمار می رود. کاربرد عمده پزشکی این دارو در سکته قلبی، آماده سازی برای عمل جراحی و پس از عمل به عنوان یک ابزار کمکی در هنگام بی هوشی عمومی است.
وی افزود:این دارو مانند مورفین از جمله مواد مخدر محسوب می شود و گاهی معتادان به آمفتامین، از نالبوفنین به عنوان یک جایگزین استفاده می کنند. هدف از انجام این پژوهش ارائه روشی ساده بر پایه ی حسگر به منظور تشخیص و اندازه گیری میزان داروی نالبوفین در نمونه های حقیقی نظیر نمونه ی ادرار بوده است.
به گفته فولاد گر حسگر ساخته شده در این طرح مقادیر بسیار ناچیز داروی نالبوفین را در نمونه های زیستی اندازه گیری می کند. به علاوه استفاده از این حسگر نانوکامپوزیتی از بروز اثرات جانبی مخرب داروی مذکور جلوگیری می کند. همچنین این حسگر روشی ساده و ارزان قیمت برای اندازه گیری داروی نالبوفین ارائه می دهد.
فولادگر با اشاره به نقش فناوری نانو در ساخت این حسگر افزود: استفاده از ساختار نانوکامپوزیتی در ساخت این حسگر موجب می شود سطح فعال الکترود افزایش یابد. از سوی دیگر افزایش مراکز فعال و بهبود سینتیک انتقال الکترون به سطح الکترود سبب می شود که جریان حاصل از اکسایش دارو روی سطح الکترود نیز افزایش یابد و این موضوع امکان اندازه گیری مقادیر کمتری از دارو را فراهم می کند. بهبود رسانایی الکتریکی درون الکترود نیز از مزایای دیگر استفاده از ساختار نانوکامپوزیتی در ساخت این حسگر است.
عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد فلاورجان تصریح کرذ: در مرحله اول نانوکامپوزیت نیکل اکسید و نانولوله های کربنی عامل دار با روش رسوب دهی شیمیایی نیکل در حضور نانولوله های کربنی سنتز شد. سپس نانوکامپوزیت حاصل به وسیله ی میکروسکوپ الکترونی و پراش پرتو ایکس مشخصه یابی شد. در نهایت نانوکامپوزیت سنتز شده در ساخت الکترود خمیر کربنی به همراه یک مایع یونی به کار گرفته شده و رفتار الکتروشیمیایی نالبوفین بر روی سطح این الکترود مورد مطالعه قرار گرفت.
نتایج حاصل از آزمون ها بیانگر این حقیقت است که حسگر ساخته شده در محدوده وسیعی از غلظت نالبوفین (0/2 تا 500 میکرومولار) دارای پاسخ خطی است. همچنین این حسگر از انتخاب گری بالایی نسبت به داروی مذکور برخوردار است.
این تحقیقات حاصل تلاش های دکتر مسعود فولادگر- عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد فلاورجان- و دکتر حسن کریمی مله- عضو هیأت علمی دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته کرمان- است.
نتایج این کار در مجله Sensors and Actuators B: Chemical (جلد 8، شماره ی 320، سال 2016، صفحات 456 تا 462) به چاپ رسیده است.
گزارش خطا
آخرین اخبار