این گزارش که در روز شنبه بیستم تیر 1394 هجری خورشیدی به قلم زهرا سلیمانی انتشار یافته، می افزاید: آسیب های اجتماعی در حوزه زنان افزایش یافته است. مسئولان و کارشناسان نیز در این زمینه نظراتی مبنی بر رد یا تایید آن ارائه داده اند. برخی معتقدند بیش از گذشته شاهد فعالیت زنان در عرصه های مختلف اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و... هستیم که این امر خود می تواند منجر به بروز آسیب های اجتماعی شود. هر چند جمعیت زنان زندانی همچنان نسبت به مردان بسیار پایین است اما چون زنان قشری خاص به حساب می آیند زندانی بودن آنها بیش از مردان می تواند مساله ساز باشد.
افزایش بیش از پیش نرخ طلاق، مصرف و توزیع مواد مخدر سنتی و صنعتی، تورم و فشارهای اقتصادی در جامعه و... را می توان به عنوان بخشی از آسیب ها و نارسایی ها در جامعه دانست که این علل خود می تواند در بروز آسیب های اجتماعی و تاثیر آن بر روند زندگی هر یک از شهروندان موثر باشد. با توجه به اینکه در چند سال اخیر با افزایش نرخ ارز و تورم شاهد برخی نارسایی ها و بروز مشکلات اقتصادی در جامعه هستیم و این اقدامات در دولت گذشته باعث شکاف عمیق طبقاتی در جامعه و کاهش قشر متوسط در جامعه شده است، این نارسایی اقتصادی را می توان به عنوان مهم ترین علت افزایش بزه اجتماعی در جامعه دانست. بنابر آمارهای رسمی سازمان زندان ها رتبه اول در جرم های ارتکابی زنان و مردان زندانی، موادمخدر است. چندی پیش رئیس سازمان زندان ها درباره تعداد جرائمی که زنان زندانی به دلیل ارتکاب آنها در زندان ها هستند گفته است: جرم اول در میان زنان مانند مردان جرم مواد مخدر است و جرم دوم اعمال منافی عفت و جرم سوم سرقت است، در حالی که در مردان سرقت جرم دوم است و در مجموع آمار زندانیان زن که به جرم مواد مخدر در زندان ها به سر می برند نسبت به سال گذشته یک درصد کاهش و آمار زندانیان زن با جرم سرقت نسبت به سال گذشته یک درصد افزایش داشته است. این در حالی است که برخی کارشناسان دلیل افزایش معضل ها در میان زنان را حضور بیش از پیش آنها در جامعه می دانند و بر این باورند که زنان در گذشته کمتر در فعالیت های اقتصادی دخیل بودند اما امروز آنها در این فعالیت ها بیشتر مشارکت می کنند و ممکن است آنها نیز مانند مردها در معرض آسیب های اقتصادی و مالی قرار گیرند.
یک حقوقدان و وکیل پایه یک دادگستری درباره کم و کیف حضور زنان در زندان های کشور به «آرمان» می گوید: واقعیت این است زنان نیز همچون مردان به دلایل مختلف حقوقی و قضائی وارد زندان ها می شوند. مصطفی ترک همدانی می افزاید: زنان زیادی به دلیل مشکلات مالی و ضمانت های چک یا سفته در زندان ها به سر می برند. به گفته او در بیشتر مواقع زنان به دلیل وجود تابوهای فرهنگی به ناچار مبادرت به حمایت از همسران خود می کنند که همین اقدام باعث بروز مشکلات فراوان برای آنها می شود. او تصریح می کند: اغلب زوج ها در پی محدود کردن استقلال مالی زوجه و در اختیار گرفتن آنها هستند که همین بینش و طرز فکر منجر به بروز اختلافات و نارسایی هایی همچون به زندان رفتن زنان می شود. او با بیان اینکه در زندان ها کم نیستند زنانی که به جرم امضای اوراق در زندان به سرمی برند، تاکید می کند: باید زنان در زمینه حقوقی و قضائی آگاهی خود را ارتقاء داده و به این ترتیب مدیریت امور مالی خود را به دست گیرند. به گفته این حقوقدان در میان زنان زندانی به ترتیب بیشترین فراوانی به دلیل مصرف یا حمل مواد مخدر، تصادفات و عدم داشتن بیمه نامه شخص ثالث است. ترک همدانی تاکید می کند: ناآگاهی بانوان به لحاظ فرهنگی و باورهای موجود را می توان مهم ترین دلیل برای افزایش جرائم بانکی و بدهکاری های زنان زندانی نام برد. او از شوهرکشی به عنوان یکی دیگر از جرائم ویژه و شایع در زنان اشاره می کند و می افزاید: آمار ضرب و شتم از سوی زنان به نسبت مردان کم است اما این نارسایی در قالب همسرکشی بروز می کند آن هم به این دلیل که از لحاظ روانشناسی وقتی فرد چندین بار مورد بی احترامی و نارسایی های شخصیتی قرار می گیرد این نارسایی ها منجر به عقده های درونی می شود و هر لحظه ممکن است بروز کند.
یک فعال زنان و عضو اسبق فراکسیون زنان مجلس درباره کم و کیف حضور زنان مجرم در زندان های کشور به «آرمان» می گوید: بروز هر بزه، جرم و جنایتی زمینه های اجتماعی خاص خود را دارد. عمدتا زنان زندانی قربانیان فقر و اعتیاد تحمیلی از سوی همسرانشان هستند. فاطمه راکعی می افزاید: اغلب این زنان شاغل نیستند و با اصرار، فشار و تهدید همسران معتادشان مجبور به حمل مواد مخدر و اقدام به جرم های دیگر از قبیل سرقت و کیف زنی می کنند. به گفته او در واقع زنانی که به حق و حقوق خود واقف نیستند بالطبع مورد سوءاستفاده و حتی به دلیل عدم آگاهی آنها مورد ظلم و اهانت فراوان قرار می گیرند که نهایتا دست به خشونت می زنند. راکعی تاکید می کند: هم اکنون زنانی که به دلیل قتل همسرانشان در زندان ها به سر می برند، کم نیستند و حتی برخی زنان نیز به دلیل بدهی های مالی که شوهرانشان به بار آورده اند و امضای چک و سفته های بی محل به ناچار در زندان به سر می برند. به گفته او بیشترین علت حضور زنان در زندان ها به دلیل اعتیاد، فقر، فشارهای اقتصادی و روحی از سوی همسرانشان است. این فعال حوزه زنان در زمینه کاهش مشکلات موجود در جامعه می افزاید: زنان باید از حقوق خود مطلع باشند تا به این ترتیب بتوان از شدت معضل های جامعه کاست.
در دهه قبل قانونی در زندان های کشور حکمفرما بود به این قرار که هر فرد زندانی بعد از ترخیص تا مدت ها مورد رصد مددکاران اجتماعی قرار می گرفت و فعالیتش مورد توجه بود، اما این اقدام از سال 85 لغو شد و دیگر شاهد چنین نظارتی از سوی مسئولان امر نیستیم. در این زمینه راکعی تصریح می کند: باید برخورد با زندانیان یک برخورد حمایتی و نظارتی بوده و به دنبال این باشیم که زمینه بازگشت زندانیان به زندان را از بین ببریم. به گفته او با اجرای قانون حمایت از افراد بعد از ترخیص زیر نظر مددکاران اجتماعی و دیگر افراد مسئول می توان تا حدی امیدوار به کاهش تعداد زندانیان بود. راکعی با بیان اینکه در گذشته با حمایت هایی از این دست مشکلات و نارسایی های اجتماعی تا حدی حل و فصل می شد، می گوید: هم اکنون شاهد چنین حمایت هایی نیستیم، حال آنکه همان طور که تاکید شد این مساله یکی از مهم ترین مسائل در زمینه کاهش تعداد زندانیان است.
