چند وقتی است خبر اتصال گوشی‌های معمولی به اینترنت ماهواره‌ای اسپیس‌ایکس کاربران ایرانی را به‌وجد آورده؛ اما داستان اصلاً چیزی نیست که فکر می‌کنیم. این‌طور که پیداست، این تصور در ذهن کاربران ایرانی زیادی نقش بسته است؛ وقتی ایلان‌ماسک، مدیرعامل اسپیس‌ایکس، با انتشار پستی در شبکه اجتماعی ایکس اعلام کرد که سرویس اینترنت Direct to Cell به اوج سرعت ۱۷ مگابیت‌برثانیه دست پیدا کرده است، واکنش کاربران زیر مطلب زومیت، به دلایلی متفاوت از ایلان‌ماسک و احتمالاً جامعه جهانی هیجان‌زده و مشتاق بود. کاربری نوشت: «ما ایرانی‌‌ها با این خبر باید هیجان‌زده شویم، چون نه قطعی اینترنت دیگر اذیت‌مان خواهد کرد و نه فیلترینگ.» کاربر دیگری هم با اشاره به گذشت ۱۵ سال از فیلترینگ یوتیوب، تلویحا، گفت؛ سرویس Direct to Cell می‌تواند پایان چالش‌های یوتیوب برای ایرانی‌‌ها باشد. اما واقعاً چنین است؟ آیا قرار است تا چند وقت دیگر سرویس Direct to Cell که دسترسی گوشی‌های معمولی به اینترنت ماهواره‌ای استارلینک را بدون نیاز به آنتن و تجهیزات فراهم می‌کند، ما را از شر اینترنت کم‌حجمِ کم‌سرعتِ پر از محدودیت نجات دهد؟ راستش را بخواهید، نه. سرویس «Direct to Cell» اصلاً برای هدف دیگری راه‌اندازی شده است. کسی چه می‌داند؛ شاید روزی تمام کره زمین به اینترنت آزاد و پرسرعت دسترسی پیدا کند، اما آن روز نه نزدیک است و نه در برنامه‌های فعلی استارلینک تعریف شده. پس اصلاً برنامه ایلان‌ماسک برای اتصال گوشی به اینترنت ماهواره‌ای چیست و اگر قرار نیست تا چند وقت دیگر همه بتوانیم بدون محدودیت، ویدیوی ۱۰۸۰p از یوتیوب استریم کنیم، این همه هیاهو و هیجان برای چیست؟ نکند باز هم پای جنجال تبلیغاتی به‌سبک میلیاردرهای سیلیکون‌ولی در میان است؟ اجازه بدهید قبل از پاسخ به این سؤال، کمی درباره سرویس Direct to Cell و مراحلی را که برای دستیابی‌به سرعت دانلود ۱۷ مگابیت‌برثانیه طی کرد، توضیح دهم. داستان از سال ۲۰۲۲ شروع می‌شود؛ زمانی‌که اسپیس‌ایکس گفت به راه‌اندازی سرویس ارتباط ماهواره‌ای برای گوشی هوشمند علاقه‌مند است. بعد در ۲۵ آگوست ۲۰۲۳، ایلان‌ماسک و مایک سیورت، مدیرعامل تی‌موبایل، در پایگاه فضایی استاربیس در تگزاس رو به جمعیت اعلام کردند که قرار است با همکاری یکدیگر، اینترنت ماهواره‌ای استارلینک را برای «گوشی‌های LTE موجود» بدون نیاز به آنتن و تجهیزات خاص فراهم کنند. ۱۲ اکتبر، جزییات بیشتری از این سرویس با نام «Direct to Cell» در وب‌پیج جدید استارلینک منتشر شد. در توضیح این سرویس آمده است: «Direct to Cell با گوشی‌های LTE موجود هرکجا که بتوانید آسمان را ببینید، کار می‌کند. این سرویس بدون هیچ نیازی به تغییر سخت‌افزار، فرم‌ور یا حتی اپلیکیشن خاص، دسترسی بدون‌اختلال به متن، صدا و داده را فراهم می‌کند.»
Direct to Cell مثل «برج مخابراتی در فضا» عمل می‌کند
اسپیس‌ایکس همچنین گفت: Direct to Cell مثل «برج مخابراتی در فضا» عمل می‌کند و قرار است امکان ارسال پیام را در سال ۲۰۲۴ و پشتیبانی از صدا، داده و سرویس‌های اینترنت اشیا را در سال ۲۰۲۵ ممکن کند. تا پایان سال ۲۰۲۳ هنوز خبری از راه‌اندازی این سرویس نبود تا اینکه دوم ژانویه ۲۰۲۴، اسپیس‌ایکس اعلام کرد شش ماهواره استارلینک با قابلیت Direct to Cell را با موشک فالکون ۹ باموفقیت به فضا پرتاب کرده است. شش روز بعد، اولین پیام متنی از گوشی‌های هوشمند روی زمین به ماهواره‌های جدید استارلینک در فضا فرستاده شد. ۲۶ فوریه، پستی در صفحه اسپیس‌ایکس در پلتفرم X با این متن منتشر شد:
این پست ازطریق ماهواره Direct to Cell اسپیس‌ایکس در فضا ارسال شده است. و حالا به جدید‌ترین خبر درباره این سرویس می‌رسیم؛ خبر دستیابی به سرعت دانلود ۱۷مگابیت‌برثانیه از یک مدل استاندارد و اصلاح‌نشده‌ی گوشی سامسونگ که با بررسی شماره‌سریال آن در اسکرین‌شات مشخص شد که احتمالا گوشی گلکسی S21 اولترا از اپراتور ورایزن بوده است. این خبر برای اسپیس‌ایکس دستاورد بزرگی است، چراکه طی دو سال به افزایش بیش از ۷۶درصد سرعت دانلود دست پیدا کرده است؛ اما ماجرا با تصور بسیاری از کاربران ایرانی فرق دارد. بسیاری از اپراتورهای داخلی به‌زحمت سرعت دانلود ۱۶مگابیت‌برثانیه ارائه می‌دهند؛ به‌همین‌خاطر، سرعت دانلود ۱۷مگابیت‌برثانیه‌ی اینترنت ماهواره‌ای اسپیس‌ایکس در ذهن کاربران ایرانی عدد معقولی برای تماشای ویدیو از یوتیوب، دانلود فایل و گشت‌وگذار در اینترنت است. اما نکته مهمی در این خبر پنهان است؛ قرار نیست هر فرد به‌طور مستقل به سرعت ۱۷مگابیت‌برثانیه دسترسی داشته باشد. این سرعت برای تمام جمعیت حاضر در یک «سلول» در نظر گرفته شده است. اجازه بدهید برای روشن کردن این موضوع سراغ رشته‌‌توئیت کاربری به‌نام Melchior بروم که با زبانی ساده، سازوکار و هدف سرویس ماهواره‌به‌موبایل ایلان‌ماسک را براساس ویدیوی معرفی این سرویس توضیح داده است. این کاربر شبکه ایکس در ابتدا می‌گوید درست است که خبر «اینترنت ماهواره‌ای استارلینک برای گوشی معمولی، بدون نیاز به آنتن و تجهیزات» هیجان‌انگیز است، اما اگر بیشتر درباره آن بدانید، هم در زمان فراگیرشدن سرویس کمتر توی ذوق‌تان می‌خورد و هم می‌توانید به دوستان‌تان توضیح دهید که «چرا نباید از فردا از کانال‌های تلگرامی کارت شارژ استارلینک بخرند.»
منبع: زومیت
