آمارهای تورم ماهانه تیر 1402 نشان می‌دهد که بیشترین فشار هزینه حمل و نقل به قشر متوسط وارد شده در حالی که تورم حمل و نقل برای ثروتمندترین گروه جامعه منفی بوده است. .
نرخ تورم ماهانه کل کشور در تیر 1402 به 2 درصد رسیده است. به عبارت دیگر، قیمت یک سبد یکسان از کالا و خدمات در تیر نسبت به خرداد 2 درصد افزایش یافته که 0.05 درصد آن از بخش «حمل و نقل» بوده است. البته سهم این بخش از تورم ماهانه در تمام دهک‌ها یکسان نیست. بالاترین سهم این کالا در تورم ماهانه برای قشر متوسط (دهک پنجم و ششم) ثبت شده است. نکته جالب توجه آن است که حمل و نقل، تورم ماهانه ثروتمندان (دهک دهم) را کاهش داده است.
نقش جزئی «حمل و نقل» در تورم فقرا
اگر هزینه زندگی تمام خانوارهای کشور را از کم به زیاد مرتب کرده و سپس هر ده درصد آن‌ها را در یک گروه بگذاریم، دهک‌های هزینه‌ای تشکیل می‌شوند؛ بنابراین پایین‌ترین دهک‌ها شامل فقیرترین خانوارها و بالاترین دهک‌ها نماینده غنی‌ترین افراد هستند.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که تورم ماهانه دهک اول در تیر امسال به 1.68 درصد رسیده که 0.12 درصد آن متاثر از بخش «حمل و نقل» است. این بخش شامل «خرید وسایل نقلیه»، «استفاده از خودروی شخصی» و «خدمات حمل و نقل عمومی» می‌شود.
می‌توان گفت که علت پایین بودن سهم این کالا در تورم ماهانه دهک اول این است که افراد تحت پوشش این دهک، فقیرترین خانوارهای کشور هستند و عمدتا توانایی خرید خودروی شخصی ندارند؛ حمل و نقل عمومی هم که مورد تقاضای این دهک است در تیر نسبت به خرداد افزایش قیمت پیدا نکرده است. بنابراین به دلیل استفاده کم و ارزان این دهک از «حمل و نقل» سهم این بخش در تورم دهک اول پایین است.
سهم بخش حمل و نقل از تورم ماهانه 1.97 درصدی دهک ششم، 0.19 درصد است. بنابراین، بالاترین سهم بخش حمل و نقل از تورم ماهانه، در دهک ششم بعنوان قشر متوسط جامعه دیده شده است. بنظر می‌رسد یکی از دلایل این افزایش سهم، بالا رفتن قیمت خودروهای داخلی در تیرماه باشد. قشر متوسط مشتری اصلی خودروهای داخلی است که در تیر ماه در چند مقطع کوتاه با افزایش قیمت مواجه بود.
ارزانی حمل و نقل ثروتمندان؟
سهم «حمل و نقل» از تورم ماهانه دهک هشتم و نهم کمتر از دهک‌های میانی است و حتی در دهک دهم منفی می‌شود. به بیان دقیق‌تر، سهم این کالا از تورم ماهانه دهک دهم منفی 0.1 درصد بوده و این کالا تورم تیر ماهی ثروتمندان را کاهش داده است.
با رجوع به سهم حمل و نقل از تورم ماهانه دهک‌ها در ماه‌های گذشته، مشخص می‌شود که از زمان تصویب واردات خودروهای خارجی قیمت این کالا در بازار داخل کاهشی شده و این روند نزولی در تیر ماه نیز ادامه داشته است. می‌توان گفت که با توجه به این که این کالا مورد تقاضای دهک دهمی‌ها و ثروتمندان است، کاهش قیمت آن منجر به کاهش تورم ماهانه این دهک در تیر شده است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که نه تنها عدد مطلق سهم حمل و نقل از تورم ماهانه در دهک‌های متوسط بالاتر است، بلکه نسبت «سهم این کالا از تورم ماهانه بر نرخ تورم ماهانه دهک‌ها» نیز از این روند پیروی می‌کند.
منبع: اکوایران
