به گزارش ایران اکونومیست از وزارت اقتصاد، آخرین اطلاعات مرکز آمار ایران از نرخ بیکاری افراد ۱۵ ساله و بیشتر نشان می‌دهد که ۸.۲ درصد از جمعیت فعال (شاغل و بیکار)، بیکار بوده‌اند. بررسی روند تغییرات نرخ بیکاری حاکی از آن است که این شاخص، نسبت به فصل مشابه در سال قبل (بهار ۱۴۰۱) ، ۱.۰ درصد کاهش یافته است.
بررسی نرخ بیکاری در فصل بهار در سال‌های ۱۳۹۳ تا ۱۴۰۲ نشان می‌دهد، ۸.۲ درصد کمترین میزان نرخ بیکاری است که در این سال‌ها به ثبت رسیده است.
بر این اساس، میزان اشتغال در بخش صنعت با ۳۳۳ هزار نفر افزایش از ۷ میلیون و ۷۱۱ هزار نفر در بهار سال ۱۴۰۱ به ۸ میلیون و ۴۴ هزار نفر رسیده و میزان اشتغال در بخش خدمات به ۱۲ میلیون و ۴۷۱ هزار نفر افزایش یافته که رشد ۳۹۳ هزار نفری نسبت به بهار سال گذشته را نشان می‌دهد. البته سطح اشتغال در بخش کشاورزی ۳ میلیون و ۷۶۶ هزار نفر بوده که ۵ هزار و ۷۰۰ نفر کمتر از دوره مشابه سال گذشته است.
میزان اشتغال ناقص در بهار امسال در مقایسه با بهار سال گذشته کاهش محسوسی داشته است به طوری که تعداد اشتغال ناقص از ۲ میلیون و ۲۸۲ هزار به کمتر از ۲ میلیون و ۱۰ هزار نفر رسیده است.
در بهار ۱۴۰۲ نرخ مشارکت اقتصادی یا همان نسبت افراد متقاضی کار به کل جمعیت بالای ۱۵ سال، ۴۱.۲ درصد بوده که نسبت به بهار سال گذشته ۰.۳ درصد افزایش را نشان می‌دهد. تعداد افراد فعال (متقاضی کار اعم از شاغل و بیکار) ۲۶ میلیون و ۴۶۹ هزار نفر بوده است که نسبت به بهار سال گذشته ۴۹۲ هزار نفر افزایش داشه و کاهش یک درصدی نرخ بیکاری در بهار امسال نسبت به بهار گذشته باوجود افزایش افراد متقاضی کار تحقق یافته است.
بر این اساس، تعداد افراد شاغل در بهار ۱۴۰۲ نسبت به بهار ۱۴۰۱ بیش از ۷۲۸ هزار نفر افزایش را نشان می دهد؛ جمعیت شاغل در بهار امسال ۲۴ میلیون و ۳.۵ هزار نفر بوده است.
جمعیت بیکار (افراد بیکاری که متقاضی کار هستند) در بهار ۱۴۰۲ با ۲۳۵ هزار نفر کاهش به ۲ میلیون و ۱۶۴ هزار نفر رسیده است.
در حوزه اشتغال جوانان، نرخ بیکاری جوانان ۱۵ تا ۲۴ ساله از ۲۴ درصد به ۲۱.۶ درصد و نرخ بیکاری جوانان ۱۸ تا ۳۵ ساله از ۱۶.۶ درصد به ۱۵.۵ درصد کاهش یافته است.
کاهش قابل توجه بیکاری جوانان
نرخ بیکاری در بخش جوانان در بهار امسال کاهش قابل توجهی داشته است اما نشان می دهد باوجود اینکه نرخ بیکاری برای کل متقاضیان کار، تک رقمی و معادل ۸.۲ درصد است، هنوز نرخ بیکاری جوانان در سطوح بالایی قرار دارد. البته با روندی که در سال های اخیر در حوزه افزایش سطح اشتغال به وجود آمده است، انتظار می رود در طول برنامه هفتم توسعه، شاهد تک رقمی شدن نرخ بیکاری در حوزه جوانان هم باشیم.
نرخ بیکاری تک رقمی در ۲۴ استان
یکی از مسائلی که موجب می شود، گاهی تردیدهایی در افکار عمومی نسبت به آمار نرخ بیکاری به وجود بیاید، استناد به آمار کلی و عدم توجه به نرخ بیکاری استانی است. گزارش مرکز آمار ایران نشان می‌دهد نرخ بیکاری در برخی استان‌ها بسیار پایین تر از متوسط کشوری است و برخی استان هم بالاتر از این نرخ است.
در مجموع در بین ۳۱ استان کشور، نرخ بیکاری در ۲۴ استان تک رقمی و ۷ استان دو رقمی است. کمترین نرخ بیکاری متعلق به استان‌های زنجان ۴.۹ درصد، مرکزی ۵.۸ درصد، گیلان ۶.۱ درصد، ایلام ۶.۸ درصد، بوشهر ۶.۹ درصد، آذربایجان غربی ۶.۷ درصد، سمنان ۶.۷ درصد، فارس ۶.۹ درصد، کهگیلویه و بویر احمد ۶.۹ درصد و با یزد ۷.۲ درصد است.
بیشترین نرخ بیکاری هم متعلق به استان‌های سیستان و بلوچستان با ۱۲.۵ درصد، لرستان با ۱۲.۴ درصد، هرمزگان با ۱۲.۱ درصد، چهارمحال و بختیاری با ۱۱.۹ درصد، خوزستان با ۱۱.۲ درصد، کردستان با ۱۰.۴ درصد و کرمانشاه با ۱۰.۲ درصد است.
البته استان هایی که بالاترین نرخ بیکاری را دارا هستند، در بهار امسال در مقایسه با بهار سال گذشته، کاهش محسوسی در نرخ بیکاری داشته اند. به عنوان مثال نرخ بیکاری در استان هرمزگان از ۱۵.۳ درصد به ۱۲.۱ درصد، استان کرمانشاه از ۱۵.۴ درصد به ۱۰.۲ درصد و استان خوزستان از ۱۴.۱ درصد به ۱۱.۲ درصد کاهش یافته است.
بالاترین نرخ مشارکت اقتصادی در دو استان با پایین ترین نرخ بیکاری
بالاترین نرخ مشارکت اقتصادی متعلق به استان های زنجان با ۵۰.۹ درصد و گیلان با ۴۷.۲ درصد است. درواقع درحالی که استان زنجان با نرخ بیکاری ۴.۹ درصد کمترین نرخ بیکاری را به ثبت رسانده است و استان گیلان با نرخ بیکاری ۶.۱ درصد رتبه سوم را در پایین ترین نرخ بیکاری به ثبت رسانده‌اند، بالاترین نرخ مشارکت اقتصادی یا همان نسبت افراد متقاضی کار به کل جمعیت بالای ۱۵ سال، متعلق به این دو استان است است.
در حالی که در برخی استان‌ها مانند کهگیلویه و بویر احمد، مرکزی، فارس و سمنان، نرخ بیکاری پایین ناشی از نرخ مشارکت اقتصادی پایین است.
