کبد محل سوخت و ساز بدن است. چربی‌ها یکی از مهم‌ترین موادی است که باید در کبد متابولیزه شود. وقتی مصرف مواد غذایی اعم از کربوهیدرات‌ها (قندها و مواد نشاسته‌ای) یا مواد چرب (اعم از چربی‌های گیاهی یا حیوانی) زیاد باشد و از طرفی فعالیت روزانه به حدی نباشد که این مواد بسوزد، شروع به تجمع در نقاط مختلف بدن می‌کند.
در برخی قسمت‌های بدن، تجمع چربی باعث تغییر شکل ظاهری می‌شود. مثلا شکم و باسن بزرگ شده و به این ترتیب ظاهر نامناسب می‌شود.
گرچه برای خیلی‌ها ظاهر بسیار مهم است، ولی واقعیت این است که همین چربی‌ها در نقاط دیگری از بدن مثل دیواره رگ‌ها رسوب می‌کند و به تنگی رگ‌های قلب و مغز منجر می‌شود و در نهایت سکته‌های قلبی و مغزی عاقبت کار خواهد بود.
وضعیت کبد، اما متفاوت است. تجمع چربی در کبد ابتدا فقط در سونوگرافی دیده می‌شود. در مرحله دوم آنزیم‌های کبدی بالا می‌روند که در آزمایش خون مشخص می‌شود.
در مراحل بعدی این آنزیم‌ها بیشتر و بیشتر می‌شود و این یعنی این که کبد در حال آسیب است. در این مراحل که چند سال طول می‌کشد هیچ خطری فرد را تهدید نمی‌کند و می‌توان با تغییر زندگی یعنی ورزش کردن و کمتر خوردن مشکل را مرتفع ساخت و کبد را نجات داد.
متاسفانه اگر این کار انجام نشود، آسیب کبدی دائم خواهد شد و بیماری سیروز یعنی آسیب و نارسایی کبد ایجاد می‌شود که بیماری بسیار بدخیم و کشنده‌ای است.
نکته قابل تامل این است که وقتی کبد چرب می‌شود و به سمت آسیب پیش می‌رود، این موضوع نشانه رسوب چربی در تمام بدن از جمله دیواره رگ‌هاست و اگر با بهبود روش زندگی (ورزش و تغذیه) جلوی آن گرفته نشود چه بسا قبل از این که کبد از دست برود قلب یا مغز به دلیل سکته مشکل‌دار شوند و فرد دار‌فانی را وداع گوید.
برای درمان بیماری کبد چرب در کنار اصلاح شیوه زندگی می‌توان از داروها هم استفاده کرد. متفورمین برای کسانی که چاق هستند و کبد چرب دارند بخصوص اگر قند بالای 100 داشته باشند توصیه می‌شود، البته این دارو حتما باید با نظر پزشک و با در نظر داشتن عوارض آن تجویز شود.
داروهای دیگری نیز برای درمان کبد چرب موجود است که پزشک متخصص داخلی یا فوق‌تخصص گوارش یا فوق‌تخصص غدد و متابولیسم می‌تواند تجویز کند، ولی یادمان باشد که ابتدا باید پرخوری را کنار گذاشت و ورزش روزانه (45 دقیقه هر روز یا 75 دقیقه یک روز در‌میان) انجام شود و سپس دارو شروع شود.
متخصص گوارش و کبد با بیان این مطلب افزود: کبد چرب درمان پذیر است و معمولا نشانه و علامتی نداشته و منجر به آسیب همیشگی و برگشت نا‌پذیر نمی‌شود اما در شدید‌ترین حالت کبد چرب، فرد دچار نارسایی کبدی می‌شود. تغییر رفتارهای زندگی افراد از تحرک بیشتر به تحرک کمتر، ماشینی شدن و پیر شدن جامعه باعث شیوع بیشتر بیماری‌های متابولیک، فشار خون، بیماری‌های دیابت، بیماری‌های قلبی و کبد چرب شده است.
وی خاطرنشان کرد: مطالعاتی که در جوامع شهری انجام شده، نشان داده است که بین ۳۰ تا ۴۰ درصد از جمعیت بزرگسال دچار کبد چرب هستند. البته کبد چرب خاص بزرگسال نیست و حدود ۵ تا ۷ درصد از اطفال نیز به این عارضه مبتلا هستند. این بیماری به دلیل تغییر شیوه تغذیه و سبک استفاده از غذاهای آماده (سوسیس، کالباس، پیتزا) به دلیل اینکه حاوی چربی بیش از حد و افزودنی‌ها هستند، می‌توانند زمینه ابتلا به کبد چرب را بیشتر کنند.
کبد چرب با غربالگری سونوگرافی و انجام تست‌های کبدی تشخیص داده می‌شود. برخی مواقع ممکن است نیاز به نمونه برداری از کبد به دلیل تشخیص شدت بیماری باشد. برای پیشگیری از تجمع چربی‌ها در کبد بهتر است ورزش کنید و همچنین باید با پرهیز از استفاده از مواد چرب و مواد نشاسته‌ای و به حداقل رساندن استفاده از قند شکر در بهبودی این بیماری کمک کرد.
وی تصریح کرد: از جمله طبیعی‌ترین راهکار‌ها برای درمان کبد چرب، توجه به مسائل تغذیه‌ای، مواد سالم، استفاده از غذاهای سنتی و خانگی، استفاده از سبزی‌ها و میوه‌های تازه و آبپز که نقش مهمی در سلامت خانواده ایفا می‌کنند، جایگزینی لبنیات کم چرب به جای چرب، استفاده از ماهی و غذاهای دریایی، آب لیمو و عرقیات گیاهی مانند کاسنی، خار مریم از دیگر راه کارهای طبیعی برای درمان این بیماری است.(دکتر رضا کریمی - فوق تخصص بیماری‌های غدد)
جام جم سرا
